به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، صنعت پتروشیمی در ایران اگرچه در سال ۱۳۴۶ با ساخت پتروشیمی شیراز متولد شد، اما در عمل تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷، تولیدات محصولات پتروشیمی ایران بیشتر مربوط به کودهای شیمیایی بود و عملا زنجیره ارزشی در این صنعت شکل نگرفته بود.
تولید محصولات پتروشیمی ایران تا سال ۵۷ حدود۲ میلیون تن در سال بود؛ این در حالی است که اکنون ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی کشور به بالای ۹۰ میلیون تن در سال رسیده است.
از همین رو می‌توان صنعت پتروشیمی را نهالی دانست که در جمهوری اسلامی به درخت تناوری تبدیل شده است.
صنعت پتروشیمی تا امروز کارنامه قابل دفاعی از خود نشان داده و از صنایع راهبردی و تأثیرگذار در اقتصاد کشور شده و محسوب می‌شود.
ایران در سال ۵۷ در مجموع ۶ مجتمع فعال پتروشیمی داشته که این تعداد اکنون به ۶۸ مجتمع افزایش پیدا کرده است. اغلب مجتمع‌های پتروشیمی ایران در دو منطقه ماهشهر و عسلویه متمرکز شده است.
میزان سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی نیز در حالی اکنون به ۸۰ میلیارد دلار رسیده که این میزان در سال ۵۷، ۱۱۰ میلیارد ریال بوده است.
ظرفیت صنعت پتروشیمی ایران از سالانه ۳ میلیون تن در سال ۱۳۵۷ هم‌اکنون به ۹۰ میلیون تن در سال رسیده است، همچنین ظرفیت تولید سالانه محصولات پایه صنعت پتروشیمی در سال گذشته ۳۰ میلیون تن بود که از نظر کمّی ایران پس از عربستان در رتبه دوم منطقه قرار گرفت. افزون بر این، ایران با ۵۴ میلیون تن ظرفیت محصولات عمده پتروشیمی در سال ۲۰۲۰، جایگاه دوم در خاورمیانه را به خود اختصاص داده است.
تولید این صنعت از ۲.۷ میلیون تن در سال ۱۳۵۷ به ۶۱.۲ میلیون تن در سال ۹۹ رسیده است که از این مقدار ۳۴.۲ میلیون محصول نهایی قابل فروش در سال ۹۹ تولید شد، در حالی که مقدار فروش کل محصولات پتروشیمی در سال ۱۳۵۷، ۱.۵۲ میلیون تن بوده است.
صنعت پتروشیمی در سال ۹۹ بدون در نظر گرفتن طرح‌هایی که در ماه‌های پایانی سال به بهره‌برداری رسیده‌اند، عملکرد ۷۷ درصدی نسبت به ظرفیت اسمی قابل بهره‌برداری داشته و درآمدی معادل ۱۵ میلیارد دلار را برای کشور محقق کرده است.
درآمد فروش صنعت پتروشیمی تا پایان سال ۱۴۰۰ بیش از ۲۱.۵ میلیارد دلار پیش‌بینی می‌شود. این در حالی است که درآمد این صنعت در سال ۱۳۵۷، تنها ۱۶۰ میلیون دلار بوده است.
مقدار صادرات محصولات پتروشیمی از ۰.۶ میلیون تن به ارزش ۵۰ میلیون دلار در سال ۱۳۵۷ به ۲۴.۴ میلیون تن به ارزش حدود ۹ میلیارد دلار در سال ۹۹ با سهم حدود ۷۰ درصدی از میزان تولید محصولات رسیده است.
از سوی دیگر، ۰.۵۷ میلیون تن محصول پتروشیمی به ارزش ۱۱ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ در بازار داخلی به فروش رفت که این مقدار در سال ۹۹ به حدود ۳۰ درصد کل محصولات قابل فروش یعنی نزدیک به ۱۰ میلیون تن به ارزش ۵ میلیارد دلار رسیده است.
به گزارش ایرنا، ایران در تلاش است تا با توجه به خوراک در دسترس نفت و گاز و همچنین نیروهای متخصص، در ۴ زنجیره بنزن، متانول، اتیلن و پروپیلن، طرح‌هایی را در پایین دست خود اجرا کند.
با اجرای این طرح‌ها، ارزش محصولات تولیدی گاه تا بیش از ۱۰۰ برابر افزایش پیدا میکند که مصداق عینی جلوگیری از خام‌فروشی و اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.