روزنامه ایران ۲۶ اسفند یادداشتی به قلم عبدالحمیدنادریان فعال صنعت نفت منتشر کرد و نوشت: صنعت نفت و گاز یکی از مزیتهای بزرگ ایران است. ایران ۸درصد منابع طبیعی دنیا را به خود اختصاص میدهد. به این ترتیب که ۱۵۳میلیارد بشکه نفت خام و ۳۳هزارمیلیارد مترمکعب گاز قابل استحصال دارد اما با وجود آنکه یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر هیدروکربوری جهان است، ظرفیت تولید و فروش کمتر از ۵میلیون بشکه نفت را در دنیا به خود اختصاص میدهد. در همین شرایط، روسیه تا حدی که امکان دارد، نفت و گاز تولید میکند و در زمستانی که گذشت نیز تا آنجایی که بازار اروپا اجازه میداد، قیمت نفت و گاز را در دل سرما در ارو پا بالا برد. با در نظر گرفتن این شرایط، عایدات فروش نفت ایران با نفت بشکهای ۱۳۰دلار حدود چند دهمیلیارد دلار در سال میشود و اکنون ضروری است که از این منابع در جهت توسعه بیشتر صنعت نفت بهره ببریم.
وزارت نفت باید این ۲۰۰میلیارد دلار را به کمک بخش خصوصی به سمت سرمایهگذاری در زیرساختهای ایران حرکت دهد. مصرف داخل هم باید به قیمت جهانی نفت محاسبه شود. وقتی دولت به انرژی یارانه میدهد و تقریباً قیمت مجانی آن را دراختیار مردم قرار میدهد، به این نقطه میرسیم که ۸۰میلیون ایرانی معادل کل اتحادیه اروپا انرژی مصرف میکنند، اما با این حال، بالادست نفت ایران نیاز به سرمایهگذاری دارد که آن نیز به کندی انجام میشود.
طی فعالیت ۱۱۰سال گذشته صنعت نفت، ۳۵۸میدان کشف شده اما ۱۶۳میدان را با ۵۷۰۰چاه توسعه دادهایم. به عبارتی ۱۹۵میدان را توسعه ندادهایم و حدوداً ۴۸درصد مخازن هیدروکربوری کشور با ۱۵همسایه ایران مشترک است. اگر از این مخازن به میزان کافی برداشت صیانتی نداشته باشیم، طرف مقابل یعنی کشورهای رقیب و همسایه مانند عراق، عربستان و قطر سهم ایران را از این میدان برداشت و تبدیل به سرمایه برای کشور خود میکنند. ما بهعنوان یکی از شرکتهای فعال در این عرصه، ۱۵۰۰میلیارد تومان در بالادست صنعت نفت سرمایهگذاری کردهایم.
برآورد میشود که ایران ۴۰۰میلیارد دلار نقدینگی دارد. برای استفاده از این سرمایه، وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس بانک مرکزی باید به این منابع جهت بدهند و بانکها را به سمتی سوق دهند که ضامن انتشار اوراق پروژههای بالادست نفت شوند تا پول ملی ایران وارد عرصه سوداگری و دلالی نشود. پول ملی ایران باید صرف تولید و ایجاد مزیت نسبی در بالادست نفت و همینطور پاییندست آن یعنی در پتروشیمی و پتروپالایشگاهها شود، چراکه کشوری که نیازمند این میزان از سرمایهگذاری است باید به اندازه ۳قاره مرکز خرید داشته باشد.
از اینرو به نظر میرسد که بانکها باید ضامن اوراق پروژههای بالادست نفت شوند. وزارت اقتصاد و بانک مرکزی نیز مسئول جهت دادن هیأت مدیره بانکها برای ضمانت انتشار اوراق هستند. برآورد میشود که ۶۵پتروشیمی ایران خوراک میخواهند. مزیت نسبی ایران در بالادست و پاییندست صنعت نفت، پتروپالایشگاهها و پتروشیمی هستند و باید به این بخش توجه بیشتری شود؛ اما در حدود ۳۰۰نوع محصول پتروشیمی در دنیا تولید میشود و در ایران فقط ۷۰نوع محصول که از نظر قیمتی، از دنیا جا مانده است که نسبت به دنیا ۳۰ الی ۵۰درصد افت قیمت دارد و باید برای بهبود وضعیت، قدمهایی برداشته شود.
بانکها و بازار سرمایه ایران باید از سرمایه و پتانسیل داخلی استفاده کنند. ما باید در این مسیر بدون نگاه به مذاکرات وین قدم برداریم و با تکیه بر توان و سرمایه داخلی، صنعت نفت را هرچه سریعتر توسعه دهیم و از این مزیتهای موجود برای قوی کردن اقتصاد کشور بهره ببریم.