به گزارش ایرنا، سال نو در ایران که با جشن نوروز همراه است با تحویل سال یا لحظه برابری اعتدال بهاری آغاز می‌شود، لحظه‌ای که خورشید در سیر ظاهری خود در ابتدای برج حمل از استوای زمین گذشته و به شمال آسمان میل می‌کند.
بهار اولین فصل ایرانیان است که با زنده شدن طبیعت آغاز می‌شود که این یکی از شاخصه‌های بسیاز زیبا و شگرف ایرانیان برای آغاز سال جدید بشمار می‌رود که چنین روزی از سال و فصل زنده شدن طبیعت را به عنوان آغاز سال نو خود در نظر گرفتند.
بهار زیبایی و طراوت خاصی نسبت به سایر فصول سال دارد، چون در این فصل است که درختان و گیاهان جان تازه‌ای می‌گیرند و به نوعی زنده می‌شوند و می‌توان گفت که کره زمین دوباره احیا و زنده می‌شود که این دگرگونی، با امر و قدرت خداوند انجام می‌شود که این زنده شدن مجدد طبیعت، یادآور روز قیامت است چون در روز قیامت، انسان‌ها زنده می‌شوند.
در گاهشماری هجری خورشیدی، لحظه تحویل سال، تعیین کننده نخستین روز (هرمز روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین است که طبق نظر تاریخ شناسان عید نوروز از زمان هخامنشیان و فرمانروایی کوروش یعنی حدود ۵۳۸ سال قبل از میلاد مسیح همگانی و به عنوان عید ملی شناخته شده است.
جشن باستانی نوروز از لحظه تحویل سال در نیم‌کره شمالی شروع می‌شود که در گذشته، با به دست آوردن احکام نجوم هر فصل سال، زمان تحویل خورشید را به برج آغازین آن فصل در نظر می‌گرفتند و به همین دلیل ، تحویل سال و آغاز فصل بهار، هنگام ورود خورشید به برج حمل در دائرةالبروج یا آغاز برج حمل بود اما اما امروزه به کمک ابزار مدرن می‌توان لحظه رسیدن خورشید به نقطه اعتدال بهاری را به‌طور مستقیم و با دقت زیاد محاسبه کرد و در این لحظه، مختصات دائرةالبروجی خورشید، صفر فرض می‌شود.
جشن نوروز نه تنها در ایران و افغانستان بلکه در اکثر کشورهای آسیای میانه همچون تاجیکستان، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، ترکیه و غیره برگزار می‌شود که مراسم های مختلفی نیز با فرا رسیدن سال نو انجام می شود.
مردم ایران برای عید نوروز آداب و رسوم خاصی دارند که مهمترین آن چیدن سفره هفت سین و جمع شدن اعضای خانواده با لباس‌هایی نو در لحظه تحویل سال به دور سفره هفت سین است. با خوانده شدن دعای تحویل سال اعضای خانواده سال جدید را به هم تبریک می‌گویند و بزرگترهای خانواده به کوچکترها عیدی می‌دهند، لحظه تحویل سال مادر اسپند دود می‌کند، یکی از بچه‌ها شمع روشن می‌کند، پدر قرآن می‌خواند که البته پشت هر کدام از این‌ها فلسفه‌ای وجود دارد.
اما سال نوی ایرانیان که قدمتی دیرینه دارد با گرم شدن و همچنین با زنده شدن زمین آغاز می شود چون در فصل بهار، درختان دوباره با آوردن شاخ و برگ و شکوفه، جان تازه‌ای می‌گیرند و زمین نیز با رویش گیاهان و گل‌های رنگارنگ، زیبایی ویژه‌ای به خود می‌گیرد.
این عید، یکی از اعیاد قدیمی در سنت ایران باستان به شمار می‌رود و تنها آیینی است که با آغاز بهار، هم‌آهنگ و هم‌زمان بوده، و با نو شدن سال، آغاز می‌شود زیرا خورشید در نخستین روز بهار به نقطه اول حمل می‌رسد که در نتیجه، جشن نوروز، نمادی از سالگرد بیداری طبیعت از خواب زمستانی است که به رستاخیز و حیات، منتهی می‌شود.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز در تاریخ سه شنبه چهارم اسفند ۱۳۸۸ برابر با ۲۳ فوریه ۲۰۱۰ با تصویب قطعنامه‌ای روز ۲۱ مارس برابر با اول فروردین را در چارچوب مادهٔ ۴۹ و تحت عنوان فرهنگ صلح به عنوان روز جهانی نوروز به تصویب رسانده و در تقویم خود جای داد، طی این اقدام که برای نخستین‌بار در تاریخ این سازمان صورت گرفت، نوروز ایرانی به‌عنوان یک مناسبت بین‌المللی به رسمیت شناخته شد.
قطعنامه نوروز به ابتکار نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد و با همکاری جمهوری آذربایجان، افغانستان، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان آماده و به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه شد، ضمن اینکه سه کشور هند، آلبانی و مقدونیه نیز در روز رای‌گیری به کشورهای تهیه‌کننده این قطعنامه پیوستند.
عید نوروز از دیدگاه ائمه اطهار
اما سال نوی ایرانیان را که می‌توان بهترین سال نو در جهان و بین آیین و رسومات سایر ملل دانست، از دیدگاه اسلام نیز بسیار جالب است و ائمه اطهار در خصوص سال نو ایرانیان سخنان ارزنده ای را گفته‌اند و به نکات زیبایی اشاره کردند که در این بین، امیر مومنان حضرت علی(ع) می فرماید که هر روز که در آن نافرمانی خدا نشود آن روز، عید است.
همچنین احادیث فراوانی از حضرت امام جعفر صادق (ع) در خصوص سال نو و عید نوروز ایرانیان برجای مانده که این امام بزرگوار در خصوص عید نوروز ایرانیان فرمودند: سوگند به خدا این بزرگداشت ، علتی در زمانهای دور دارد ، نوروز ، روزی است که خداوند از بندگانش پیمان گرفت که تنها او را بپرستند و شرک نورزند و به پیامبران و امامان و حجت هایشان ایمان بیاورند .
حضرت امام جعفر صادق (ع) فرمودند: این روز ، اولین روزی است که در آن خورشید دمید و بادهای بارورکننده بر درختان وزید و گلها و شکوفه های زمین آفریده شد . این روز ، روزی است که جبرئیل بر پیامبر نازل شد . نوروز ، روزی است که پیامبر اکرم (ص) حضرت علی (ع) را بردوش خود سوار کرد تا همچون ابراهیم علیه‌السلام بتهای عرب را درهم بکوبد و به زیر افکند .
این امام بزرگوار فرمودند: این روز ، روزی است که برای بار دوم برای حضرت علی (ع) بیعت گرفته شد و در این روز ، حضرت علی (ع) بر اهل نهروان پیروز شد . نوروز ، روزی است که قائم ما و صاحب امر ظهور می‌کند و در این روز ، بر دجال چیره می شود و او را در کنار کوفه به دار می‌زند . هیچ نوروزی نمی رسد ، مگر اینکه ما در آن منتظر فرج هستیم .
به فرموده حضرت امام جعفر صادق(ع)، در این روز بود که پیامبر(ص) امر کرد اصحاب خود را که بیعت کنند با امیرالمؤمنین(ع) و او را با این نام بخوانند، یعنی روز غدیر در این روز بوده است و در این روز خلافت به حضرت علی(ع) بازگشت و بار دیگر بعد از کشته شدن عثمان، مردم با حضرت علی (ع) بیعت کردند، روز خلافت ظاهری آن حضرت دراین روز بوده است.
این امام بزرگوار در حدیثی دیگری می فرماید: در این روز قائم آل محمد(ص) حضرت امام زمان(عج) ظاهر خواهد شد و بر دشمنان غالب می‌گردد و در هیچ روز نوروزی نیست مگر آنکه ما انتظار فرج می کشیم و این روز را عجم حفظ کرده و حرمت آن را رعایت نمود.
و در حدیث دیگری عنوان شده که یکی از پیامبران از پروردگارش سوال کرد که چگونه این قومی را که فوت و خارج شده اند زنده می کند، که خداوند به او وحی کرد که بر قبور آنان آب بپاشد. در این روز که اولین روز از سال ایرانیان است پس زنده شدند و زندگی کردند در حالی که تعدادشان سی هزار نفر بود و بدین سان پاشیدن آب در نوروز، سنت شد.
همچنین حضرت امام سجاد(ع) با اشاره به عید ایرانیان فرمودند: "در عید زینت کنید و به قدر توان دعا کنید ، مبادا چنان کنید که چهره ظاهری شما زیبا و کردارتان ناپسند باشد" که تمامی این احادیث گرانقدر این امر را ثابت می‌کند که پیشینیان ما چه روز و چه زمان زیبایی را برای سال نو انتخاب کردند.
از سوی دیگر از مهمترین و زیباترین سنت های نوروز که از فرهنگ اسلامی تاثیر پذیرفته ، حضور ثابت و گسترده قرآن کریم در سفره عید است ، خواندن قرآن در ساعت تحویل سال ، قرآن بوسی یکایک افراد گرد آمده بر سفره عید و تبرک کردن عیدی ها با قرآن ، از جمله کارهای زیبایی است که هموطنان در ایام عید انجام می دهند .
شاعران نیز در فرا رسیدن بهار و دگرگون شدن و زنده شدن کره رمین نیز سخنان و اشعار زیبایی را گفته اند که سعدی شاعر گرانقدر ایران زمین نیز در ابتدای گلستان به آمدن فصل بهار اشاره و فرمود: فراش باد صبا را گفته تا فرش زمردین بگسترد و دایه ابر بهاری را فرموده تا بنات نبات در مهد زمین بگسترد، درختان را به خلعت نوروزی قبای سبز ورق در برگرفته و اطفال شاخ به قدوم موسوم ربیع ، کلاه شکوفه بر سر نهاده.
البته سروده و اشعار در مورد آغاز فصل بهار و سال نو ایرانیان زیاد است که با توجه به همه این اشاره ها و همچنین احادیث گرانبهای ائمه اطهار در خصوص عید سال نو ایرانیان ، این امر در ذهن تداعی می‌شود که پیشینیان ما چه هوش و زکاوتی داشتند و چه زمان زیبایی را برای آغاز سال نو انتخاب کردند که آغاز سال نو ایرانیان هم اینک در جهان به عنوان "آغاز زنده شدن کره زمین و طبیعت" از آن یاد می‌شود و به همین دلایل می‌توان گفت برترین عید سال نو نزد ایرانیان است.