ایرانیان سومین بهار را در پاندمی کرونا جشن می‌گیرند، دو سالی که با بیم و امید سر شد. تاکنون ۶ پیک سخت کرونا در این کشور ۸۳ میلیونی سپری شده است، بر اساس آمار رسمی وزارت بهداشت در این مدت بیش از هفت میلیون نفر در کشور به یکی از انواع ویروس کرونا مبتلا شدند البته آمار واقعی با احتساب موارد خفیف و بدون تست، بسیار بیشتر است و به خصوص در پیک امیکرون جمعیت بزرگی از مردم کشور به کرونا مبتلا شدند.
اولین پیک کرونا از ابتدای اسفند ۹۸ با اعلام اولین موارد ابتلا و مرگ در قم شروع شد و تا اردیبهشت ۹۹ ادامه داشت. پیک دوم کرونا بلافاصله بعد از آن و از خرداد ۹۹ با بازگشایی زودهنگام اماکن عمومی شروع شد و تا شهریور همان سال ادامه داشت. پیک سوم کرونا نیز بلافاصله از اواخر شهریور ۹۹ شروع شد و تا دی ۹۹ ادامه داشت. سه پیک سخت و جانفرسا در اولین سال پاندمی، زمانی که خبری از واکسن نبود و تمرکز توصیه‌ها بر رعایت اصول بهداشتی مثل ماسک زدن، شست و شوی دست‌ها و رعایت فاصله فیزیکی بود.
پاندمی کرونا تمام نشده است اگرچه ۶۳ میلیون نفر دز اول، ۵۶ میلیون نفر دز دوم و ۲۵ میلیون نفز دز سوم واکسن کرونا را زده‌اند اما هنوز حدود ۲۰ میلیون نفر شامل کودکان و مخالفان واکسن، واکسن نزده‌اند و احتمال انتقال کرونا در میهمانی‌ها یا جهشی ناخواسته وجود داردپیک چهارم کرونا از فروردین ۱۴۰۰ شروع شد و تا نیمه خرداد ادامه داشت. بلافاصله پس از کاهش موارد ابتلا در پیک چهارم در اواسط خرداد، دوباره روند افزایشی کرونا در کشور این بار با سویه خطرناک دلتا مشاهده شد که پیک پنجم را رقم زد، دوره‌ای که سخت‌ترین پیک کرونایی را به وجود آورد. آمار رسمی مرگ روزانه مبتلایان از مرز ۷۰۰ نفر هم گذشت و مدام رکورد می‌زد. پیک ششم نیز با سویه امیکرون از بهمن ۱۴۰۰ در ایران شکل گرفت و هنوز ادامه دارد هر چند با گذر از قله این پیک، روند نزولی پیدا کرده است.
در این مدت بیش از ۱۳۹ هزار نفر بر اثر کرونا در ایران جان باختند. خانواده‌های زیادی عزادار شدند و عده‌ای هنوز با عوارض جسمی و روانی این بیماری دست به گریبانند. اکنون پیک امیکرون که با سرعت سرایت بالا عده زیادی از مردم را مبتلا کرد، رو به افول است و هنوز جهش مهم جدیدی که در دنیا فراگیر شده باشد، اعلام نشده، بنابراین مردم ایران در سومین نوروز پس از پاندمی کرونا در بیم و امید بار سفر بسته‌اند تا جشن نوروز را در سفر و میهمانی در کنار هم باشند و به امید روزهای بهتر سال نو را آغاز کنند.
اما هنوز پاندمی کرونا تمام نشده است. اگرچه ۶۳ میلیون نفر دز اول، ۵۶ میلیون نفر دز دوم و ۲۵ میلیون نفز دز سوم واکسن کرونا را زده‌اند اما هنوز حدود ۲۰ میلیون نفر شامل کودکان و مخالفان واکسن، واکسن نزده‌اند و احتمال انتقال کرونا در میهمانی‌ها یا جهشی ناخواسته وجود دارد. امید همگان این است که چنین اتفاقات ناخوشایندی در پیش نباشد اما عقل حکم می‌کند که بی‌گدار به آب نزده و همچنان به اصول بهداشتی پایبند باشیم، تا در سال جدید بتوانیم پایان همه‌گیری کرونا را جشن بگیریم.
مبتلایان به میهمانی و سفر نروند
«دکتر مسعود مردانی» متخصص عفونی و عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا به پژوهشگر ایرنا می‌گوید: وضعیت کرونا در کشور مطلوب است. پیک ششم و امیکرون روند نزولی دارد. موارد ابتلا کم شده و رو به کاهش است، موارد بستری بسیار کم شده و به حداقل رسیده است. البته موارد مرگ هنوز نسبتا بالاست، علت آن هم این است که در چند هفته اخیر موارد بستری در آی سی یو بیمارستان‌ها بالا رفت و هنوز عده‌ای از این بیماران بدحال در بخش‌های مراقبت ویژه بستری هستند.
مردانی توضیح می‌دهد: بیشتر این افراد واکسن نزده‌ها بودند که به نوع شدید بیماری کووید۱۹ مبتلا شدند. برخی از این افراد هنوز در بیمارستان با حال نامناسب بستری هستند و با مرگ دست و پنجه نرم می‌کنند. امیدواریم وضعیت این بیماران هر چه زودتر بهبود پیدا کند و در روزهای آینده موارد مرگ کرونا نیز کم شود و بعد از آن همه‌گیری کرونا در کشور کنترل شود.
دکتر مردانی: دغدغه این است که در ایام نوروز مردم اصول بهداشتی را رعایت نکنند، توصیه اکید این است که اگر کسانی به بیماری کووید۱۹ مبتلا هستند، تا زمان بهبودی کامل از میهمانی و سفر رفتن پرهیز کنند، به دید و بازدید نوروزی نروندوی می افزاید: موارد جدید ابتلا به کرونا در برخی موارد از نوع واریانت B۲ امیکرون است که به نظر نمی‌رسد خیلی خطرناک و کشنده باشد به خصوص اینکه درصد قابل توجهی از مردم در دو ماه گذشته به واریانت B۱ امیکرون مبتلا شده و ایمنی نسبی را پیدا کرده‌اند. با این حال باید همچنان هوشیاری لازم را حفظ کنیم و تا حد امکان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنیم. اگر واقعه جدیدی رخ ندهد، بعد از تعطیلات نوروز وضعیت بهتر هم می‌شود.
متخصص بیماری های عفونی ادامه می‌دهد: با توجه به میهمانی‌ها، رفت و آمدها و سفرهای نوروزی دغدغه این است که مردم اصول بهداشتی را رعایت نکنند، توصیه اکید این است که اگر کسانی به بیماری کووید۱۹ مبتلا هستند، تا زمان بهبودی کامل از میهمانی و سفر رفتن پرهیز کنند، به دید و بازدید نوروزی نروند و اجازه ندهند کسی به دیدن آنها بیاید. بعد از بهبودی می‌توانند خیلی راحت یکدیگر را ببینند، در دید و بازدیدها هم دست دادن، روبوسی و در آغوش کشیدن ممنوع است و هنوز باید از انجام این امور خودداری کنیم.
دکتر مردانی می‌گوید: توصیه جدی به مردم این است که اگر در خانواده بیمار مبتلا به سرطان، دیابت، بیمار تحت شیمی درمانی و نقص ایمنی دارند حتما از دید و بازدید آنها جلوگیری کنند و در نظر داشته باشند که دید و بازدیدها می تواند برای افراد حساس خطرناک باشد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره محدودیت‌های سفر به خارج از کشور در ایام نوروز توضیح می‌دهد: سفر به خارج از کشور محدودیت ندارد. کشوری که بیشتر ایرانیان در ایام نوروز به آن سفر می کنند، ترکیه است که وضعیت مطلوبی از نظر کرونا دارد و حتی دولت آن اعلام کرده اگر کسی دو دز واکسن را زده و کارت واکسن وزارت بهداشت را داشته باشد، به راحتی و بدون تست PCR می‌تواند به این کشور مسافرت کند و محدودیت خاصی داده نشده است. در یکی دو کشور اروپایی مثل آلمان طغیان بیماری کووید۱۹ دیده شده اما بقیه کشورهای اروپایی این شرایط را ندارند و مسافرت به این کشورها مشکلی ندارد.
عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا می‌گوید: سویه جهش یافته امیکرون دو زیرواریانت دارد، اولی زیرواریانت B۱ است که نوع خفیفی از بیماری کووید۱۹ را به وجود می‌آورد، اکثریت قریب به اتفاق مردم نیز در دو ماه گذشته به این واریانت مبتلا شدند و بهبود یافتند. زیر واریانت B۲ هم در ایران دیده شده اما فراوانی آن به اندازه B۱ نیست. تعداد معدود این بیماری باعث شده وضعیت بالینی بیمارستان‌ها تغییر نکند. بیماری که بر اثر زیرواریانت B۲ امیکرون به وجود می‌آید نیز مانند B۱ خفیف است و شواهد نشان می‌دهد افرادی که یکبار به امیکرون مبتلا شده‌اند، نسبت به این ویروس مصونیت نسبی پیدا می کنند و دوباره به این بیماری مبتلا نمی‌شوند.
پاندمی کرونا تمام نشده
«دکتر مینو محرز» متخصص بیماری های عفونی و عضو کمیته علمی ستاد مبارزه با کرونا البته نظر دیگری دارد، او به پژوهشگر ایرنا می‌گوید: پیک امیکرون وارد مرحله کاهشی شده است اما هنوز خطر بر طرف نشده است و دید و بازدیدهای ایام نوروز باعث می‌شود که فاصله گذاری فیزیکی بین افراد از بین برود و این امر باعث می‌شود پیک کرونا دوباره بعد از نوروز شدت پیدا کند. به طور طبیعی در ایام عید مردم به دیدن بزرگترها می‌روند. توجه به این موضوع مهم است که بیشتر افرادی که به علت کرونا در بیمارستان بستری می‌شوند، افراد سالمند و کسانی هستند که سن بالا دارند.
دکتر محرز: هیچ جای دنیا دانشمندان و متخصصان اپیدمیولوژی و پاندمی به این نتیجه نرسیده‌اند که بعد از امیکرون، همه‌گیری کرونا تمام می‌شود، هنوز نمی‌دانیم آینده چه می‌شود، امیدواریم کسانی که خوشبینانه نگاه می‌کنند و فکر می‌کنند به پایان کرونا نزدیک می‌شویم، درست بگویند ولی من هنوز چنین ارزیابی ندارموی می افزاید: مردم عادی و افراد جوان ممکن است، این بیماری را به صورت خفیف سپری کنند اما افرادی که سن بالا دارند یا به بیماری‌های زمینه‌ای مثل سرطان یا دیابت مبتلا هستند، شیمی درمانی می‌کنند یا به علت ابتلا بیماری مزمن دچار ضعف ایمنی هستند یا افراد چاق همچنان در معرض خطر هستند، این افراد اگر سه دز واکسن را زده باشند، تا حد زیادی احتمال ابتلا به نوع شدید بیماری کووید۱۹ در آنها کم می‌شود اما با وجود این، خطر ابتلا و بستری کرونا در این افراد که جمعیت قابل ملاحظه‌ای هم هستند، کم نیست و ممکن است برخی از این افراد به نوع شدید این بیماری مبتلا شوند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه می‌دهد: توصیه اکید به مردم این است که اصلا تصور نکنید که همه‌گیری کرونا تمام شده است، پیک امیکرون به تدریج در حال فروکش کردن است اما مسافرت‌ها و دید و بازدیدها می‌تواند باعث شعله‌ور شدن مجدد همه‌گیری کرونا در بین مردم شود. می‌دانیم که مردم دو سال است که درست و حسابی نوروز را جشن نگرفته‌اند و در کنار هم نبوده‌اند اما باز هم می‌خواهیم امسال هم دندان روی جگر بگذارند و اصول بهداشتی و فاصله‌گذاری فیزیکی را رعایت کنند تا عزیزانشان سالم بمانند.
وی می‌گوید: پاندمی کرونا در تمام دنیا به وضعیت اقتصادی مردم آسیب زد و مهمتر از آن خستگی و مشکلات روحی روانی زیادی به وجود آورد اما اگر فکر کنیم، پاندمی تمام شده و رعایت نکنیم معلوم نیست این وضعیت تا کی ادامه پیدا می‌کند و این رفت و آمدها و مسافرت‌ها معلوم نیست به مرگ و از بین رفتن جان چند نفر دیگر منتهمی می‌شود، آینده این پاندمی روشن نیست، باید خودمان رعایت کنیم تا دچار آسیب‌های جانی کمتری شویم.
دکتر محرز می‌افزاید: هیچ جای دنیا دانشمندان و متخصصان اپیدمیولوژی و پاندمی به این نتیجه نرسیده‌اند که بعد از امیکرون، همه‌گیری کرونا تمام می‌شود، هنوز نمی‌دانیم آینده چه می‌شود، امیدواریم کسانی که خوشبینانه نگاه می‌کنند و فکر می‌کنند به پایان کرونا نزدیک می‌شویم، درست بگویند ولی من هنوز چنین ارزیابی ندارم.