بهار برای ما با عید نوروز، سفره هفت‌سین، سفر و تعطیلات و روز شیرین سیزده به در همراه است. تعطیلات نوروزی فرصت مناسب سفر با خانواده و دوستان و استراحت برای آغاز سال است.
بسیاری از افراد و خانواده ها برای دورهمی و سپری کردن تعطیلات نوروز، اقدام به سفر می کنند و به تماشای طبیعت متنوع ایران و مناطق مختلف آن می روند.استان سمنان نیز به عنوان یکی از استان های مهم با فراهم کردن سهولت دسترسی مسافران به مشهد مقدس است.
با واکسیناسیون سراسری کرونا و بهبود نسبی شرایط، پس از سپری کردن ۲ نوروز سخت و تجربه قرنطینه خانگی، فرصت سفر برای آنان که واکسن زدند و دستورالعمل های بهداشتی را رعایت می کنند، فراهم شده است.
یکی از بخش های دلپذیر هر سفری آشنایی با غذاها و خوراک های بومی و محلی مناطق است. استان سمنان نیز پذیرای مسافران نوروزی و زائران مشهدمقدس با غذاها و خوراک های بومی، محلی و اصیل خود مهیای پذیرای از مسافران است.
سه دسته خوراکی های محلی استان سمنان
غذاهای محلی سمنان متاثر از شرایط جغرافیایی، به سه دسته نان‌ها، آش‌های محلی و غذاهای گوشتی یا برنجی تقسیم می‌شوند. در واقع از آنجا که آب نقشی حیاتی در این منطقه دارد، غذاهایی نظیر آش‌های محلی به‌وفور یافت می‌شود؛ چراکه کشاورزان و دامداران از این طریق می‌توانستند آب مورد نیاز بدنشان در روزهای گرم و کار سخت در کویر را تامین کنند. ضمن اینکه افزودن ادویه‌های تند و گوشت قرمز به غذاها، انرژی کافی برای بدن این مردم سخت‌کوش را مهیا می‌کرد.
جالب است بدانید که کمبود منابع آب و شرایط آب‌وهوایی سمنان باعث شده است، تولیدات زراعی و کشاورزی متفاوت از دیگر نقاط کشور باشند. به‌عنوان مثال، سیر و فلفلی که در این منطقه کشت می‌شود، به‌خاطر آبیاری کمتر، تندتر است.
آش واگره روستای جوین، شنگی پلو، جوش بره، شله قروت، قطقی فرومد، نان های روستای ایج (سیریشین و یوزین)، شیوه سنتی فرآوری پنیر در مغار روستای اروانه، ته چین گرمساری، شیوه سنتی پخت سبزی‌پلو سمنانی، دوشائین حلوا، مهارت پخت کلوچه غربال سری ساده و گردویی روستای افتر، قلیه خربزه (کالَک قلیه) روستای لاسجرد، دو کولنا شهر سرخه، گولاچ(نان سنتی سمنان)، نان بُقسَمات سمنان، فنون تهیه فرآورده های لبنی عشایر ایل سنگسر و مهارت پخت آرشه لایی نون، غذاهای ثبت شده از استان سمنان در فهرست میراث ملی هستند.
بسیاری از خوراک های استان سمنان توانایی نمادسازی و معرفی به گردشگران داخلی و خارجی را دارد همچون "آروشه" که محصولی منحصربه فرد و راس هرم تولیدات لبنی عشایر ایل سنگسر محسوب می شود. استان سمنان تنوع بالایی در تهیه انواع خوراک دارد. بیشتر غذاهای سنتی و دستورهای پخت آن موروثی است و اغلب مادربزرگ ها مهارت پخت آن را دارند که متاسفانه به دلیل تغییر شرایط زندگی و سبک غذایی بسیاری از غذاها در میان نسل جدید طرفدار ندارد و یا تاکنون معرفی نشده است.
سمنان استان انواع ته چین
تنوع بالای ته چین از شرق تا غرب استان سمنان برای هر مسافری جذاب است. ته چین گرمساری یکی از معروف ترین ته چین ها است. این غذا از غذاهای مهم و اصلی ایام محرم در گرمسار است.
گوشت این غذا باید خام باشد تا لای پلو با حرارت و عطر برنج ایرانی بپزد. در ایام محرم گوسفند کامل را در پارچه توری می پیچیند و لای دیگ برنج می گذارند. ته چین های استان سمنان عموما با گذاشتن گوشت خام گوسفند بین برنج با دورچین های مختلفی مانند اسفناج، کدوی حلوایی، بادمجان، سیب زمینی و لبو آماده می شود.
غذاهای سنتی و محلی مانند ته چین گرمساری در منوی رستوران ها، کافه های سنتی و بوم گردی های استان سمنان برای انتخاب مسافران و زائران حضور دارد.
از سبزی پلو سمنانی غافل نشوید
پس از گذر از گرمسار و سرخه به شهرستان سمنان با سفره و خوراکی های رنگارنگ و دلپذیر می رسید. بادمجان از محصولات تابستانی این شهر است و مادران سمنانی انواع مختلفی از غذاها مانند قلیه بادمجان، گوجه بادمجان، دمی بادمجان و انواع ترشی ها را طبخ می کنند.
بادمجان در سبزی پلوی سمنانی، غذای معروف و لذیذ سمنان نیز نقش مهمی دارد. گوشت گوسفندی استفاده شده در این غذا نیز به صورت خام لای برنج گذاشته می شود. لوبیا چشم بلبلی، لبو و چغندر، آلوچه، بادمجان سرخ شده، گوجه، اسفناج و سیب زمینی های کوچک، تشکیل دهنده این غذای لذیذ هستند.
سبزی پلو سمنانی غذای مخوص شب های یلدا، چهارشنبه سوری، شب عید و سیزده به در است و به روش مخصوص در ظروف مسی آماده می شود. این غذای محبوبیت خاصی در بین مسافران دارد.
در گذر از شهر سمنان از سبزی پلو لذیذ سمنانی غافل نشوید.
آروشه، معروف ترین محصول لبنی مهدیشهر
آروشه یا آرشه نوعی پنیر سرخ شده و یکی از محصولات لبنی منحصر به فرد، مقوی و پرخاصیت ایل سنگسری در مهدی شهر است. آرشه با شیر تازه بز و گوسفند توسط چوپانان و عشایر تهیه می شود.
عشایر، شیر دام هایی که در مناطق بالادست و مراتع گل های وحشی و گیاهان دارویی را برای تهیه آرشه خوش طعم مناسب می دانند. این خوراکی معمولا در وعده صبحانه مصرف می شود و به دلیل طبع گرم با انواع ماست های چکیده مصرف می شود.
به دلیل طعم قوی و خاص آرشه از عسل یا شیره های مختلف به عنوان شیرین کننده استفاده می شود. این صبحانه خوشمزه سنگسری با انواع نان های سنتی و مخصوص منطقه مهدیشهر از محبوب ترین خوراکی ها است.
شهرستان مهدیشهر با محصولات لبنی متنوع و اصیلی مانند چیکو، ماست های چکیده، آروشه، انواع پنیر و شیر های خوش طعم میزبان مسافران و گردشگران است.
در کنار محصولات لبنی، انواع مختلف نان و غذاهای سنتی و اصیل نیز در این منطقه به مسافران ارائه می شود.
دامغان و هزاران طعم
دامغان به شیرینی های مخصوص و خوشمزه در استان سمنان و پسته های مرغوب در کشور معروف است. شیرینی های دامغانی خصوصا در ایام عید نوروز بین سمنانی ها محبوب است.
مانند هر شهر دیگری دامغان نیز روستاهای مختلف با خوراکی های و غذا های متنوع دارد. انواع پسته های مرغوب، شیرنی های مخصوص و غذاهای لذیذ در دامغان وجود دارد.
مانی پلو نیز از غذاهای معروف این منطقه است. این غذا با برنج و رشته پلویی همراه با گوشت یا بدون آن طبخ می شود. دامغانی ها معمولا این غذا را بدون گوشت مصرف می کنند.
خورشت پسته و هویج و خورشت گردو و اسفناج از دیگر غذا های معروف دامغان است.
تاک پلو شاهرودی
معمول ترین غذا با استفاده از برگ درخت انگور، دلمه است. اما در شاهرود از این برگ، برای تهیه تاک پلو استفاده می شود. انگورهای شاهرود از پرطرفدارترین میوه ها در کشور است و شاهرودی ها از برگ درختان تاک این غذای لذیذ را آماده می کنند.
غذاهای استان سمنان بسیار گسترده است و انواع مختلفی از نان ها، شیرینی ها، و خوراک ها در این استان طبخ می شود. کله جوش، ته چین کشمش و لپه، دیگی سنگسری، خلال پلو، خورشت قیمه سیب آلو شاهرود، چرتمه پلو، آب دوغ خیار و لپه قرمه دامغانی از دیگر غذاهای سنتی و اصیل سمنان است./