گز از تنقلات شیرین و فراوردههای سنتی ایران به شمار میرود که تولید آن به دوره قاجاریه بازمیگردد و در زمان آقامحمدخان قاجار به عنوان کالای صادراتی به جهان عرضه شد.
گز دارای معنای بسیاری است که مشهورترین آن نام درختچهای است که در حدود ۳۰ گونه از آن تاکنون شناخته شده است.
گزانگبین معروفترین گونه این درختچه است و در مناطق کویری در اطراف اصفهان و خوانسار و در برخی مناطق استان چهارمحال و بختیاری از جمله شهر بلداجی رشد میکند.
از عصاره درخت انگبین برای تولید گز استفاده میشود. این شرینی از قدیم با استفاده از مواد اولیه که بیشتر طبیعی بوده با وسایل و روشهای سنتی تولید میشده اما امروزه صادرات این محصول به خارج کشور منجر به درنظر گرفتن استانداردهایی برای تولید آن شده است.
گز برای نخستین بار در اصفهان از طریق مخلوط کردن شکر، گزانگبین، سفیده تخممرغ و مغز پسته و بادام در دهه ۲۰ هجری شمسی تولید شد اما از آن زمان تاکنون یکی از مناطقی که توانسته نام و شهرت ویژهای در تولید گز پیدا کند و بسیاری از بازارهای داخلی و حتی خارجی را به دست آورد، گز بلداجی است.
گز بلداجی سالها است که به نام آشنایی در بین گزهای تولیدی کشور تبدیل شده و در سال ۱۳۹۱ موفق به کسب برند پدیده بلداجی شد و با شکلگیری خوشه گز صنعتی به جایگاه مهمی در کشور دست پیدا کرده است.
در سالهای اخیر با کسب برند، گز بلداجی و توسعه کارگاه تولیدی گز و شکلگیری خوشه کسب و کار در این منطقه، برند گز بلداجی به برند معتبری در کشور تبدیل شده و امروز بسیاری از طرفداران این خوردنی خوشمزه پایتخت گز و بهترین نمونههای آن را با نام بلداجی میشناسند.
بلداجی نام یکی از شهرهای شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختیاری است که برای سفر به این شهر باید تا فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب غربی بروجن طی طریق کرد.
سالانه مسافران بسیاری برای خرید گز و البته تماشای طبیعت زیبای تالاب بینالمللی چغاخور که در مجاورت این شهر واقع شده است به این منطقه سفر میکنند.
در شهر بلداجی بیش از ۹۰ کارگاه کوچک و بزرگ سالهاست که مشغول به تولید گز هستند.
نیم قرن قدمت شکلگیری گز بلداجی
نخستین کارگاه گزسازی در سال ۱۳۵۲ در بلداجی آن زمان که روستایی بیش نبود تاسیس شد.
احمد طهماسبی و برادرانش نخستین کارگاه تولید گز را در این منطقه راهاندازی کردند و در طول این سالها با پشتکار و همت والا در کنار سایر تولیدکنندگان، گز بلداجی را به یک برند معتبر تبدیل کردهاند.
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی چهارمحال و بختیاری از تلاشهای انجام شده برای صادرات گز بلداجی خبر میدهد و این فعالیتها را تا حد زیادی موفقیتآمیز خوانده است.
حمیدرضا فلاح در گفتوگو با خبر نگار ایرنا افزود: در سالهای اخیر گز بلداجی به کشورهای ارمنستان، خلیج فارس و مالزی صادر شده است.
وی افزود: طی بازاریابیهای انجام شده و شناسایی ذائقه مردم کشورهای هدف صادراتی به تولید گز با طعمهای میوهای اقدام کردیم که استقبال کشورهای هدف را به همراه داشت.
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی چهارمحال و بختیاری از فعالیت ۲ فروشگاه دائمی گز بلداجی در کشورهای عمان و روسیه خبر داد و گفت: برند گز بلداجی که با عنوان پدیده بلداجی به ثبت رسیده سبب شده تا معرفی و شناساندن تولیدات گز استان بهتر از سالهای گذشته انجام گیرد.
ثبت برند گز بلداجی در سال ۱۳۹۱
فلاح با بیان اینکه گز بلداجی در سال ۱۳۹۱ موفق به کسب برند پدیده بلداجی شده است، خاطرنشان کرد: تمام تلاش خود را به کار گرفته تا با همکاری دیگر نهادها نظیر اتاق بازرگانی و صنعت، معدن و تجارت استان زمینه صادرات بیش از پیش گز مرغوب و با کیفیت استان را فراهم کنیم.
وی با بیان اینکه خوشه گز بلداجی از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۰ مراحل پایش را پشت گذارند، افزود: از سال ۱۳۹۰ به بعد مراحل توسعه گز بلداجی آغاز شد و اکنون ۹۰ واحد تولیدکننده گز با اشتغال حدود یک هزار نفر در این خوشه کسب و کار مشغول فعالیت هستند.
فلاح ادامه داد: در شهرک صنعتی بلداجی ۱۵ واحد صنعتی تولید گز فعال است و مابقی واحدها در سطح شهر بلداجی مستقر هستند.
شهر بلداجی تا ۲ سال اخیر که در دوران رونق و شکوفایی خود به سر میبرد یک سوم گز کشور را تولید میکرد. در این منطقه به طور میانگین سالانه ۴۰ تن گز معادل ۱۰۰ هزار بسته تولید میشد و به طور مشخص برای مصرف عید نوروز یک هزار و ۲۰۰ تن گز از سوی کارگاههای فعال در خوشه کسب و کار بلداجی روانه بازار میشد اما در شرایط فعلی افزایش قیمت تمام شده گز ،به واسطه افزایش قیمت مواد اولیه است به گفته رییس اتحادیه گزسازان شهر بلداجی ظرفیت تولید گز در این شهر به ۵۰ درصد کاهش یافته است .
مهران ترکیان با اشاره به افزایش ۲ برابری قیمت مغز پسته و افزایش چند برابری قیمت شکر تصریح کرد: افزایش قیمت مواد اولیه سبب شده تا گز کمتر از گذشته در سبد خانوارها قرار گیرد و به کالای لوکس تبدیل شود.
وی قیمت هر پاکت گز بلداجی را از ۷۰ هزار تومان به بالا اعلام کرد و گفت: امید میرود امسال با رونق سفرهای نوروزی، خرید گز با استقبال بیشتری همراه شود و مردم به عنوان سوغاتی آن را تهیه کنند.
رییس اتحادیه گزسازان شهر بلداجی بر ضرورت بیش از پیش مسوولان از صنعت گز بلداجی تاکید کرد و افزود: در حدود ۱۰۰ کارگاه در شهر بلداجی به تولید گز مشغولند که در ۲ ماه پایانی سال فعال هستند و در روزهای دیگر سال به سبب استقبال نکردن مردم از گز نیمه تعطیل هستند.
مسافران و گردشگران نوروزی در سفر به استان چهارمحال و بختیاری علاوهبر اینکه با خرید گز بلداجی شیرینی سفر خود را دوچندان کنند از تولیدکنندگان این صنعت نیز حمایت کرده و آنها را به تداوم فعالیت خود امیدوار سازند.