به گزارش خبرنگار حوزه دولت ایرنا، سال ۱۴۰۰ در حالی به پایان رسید که در تابستان آن با حضور آیت‌الله «سیدابراهیم رئیسی» در مسئولیت ریاست‌جمهوری مسیر تازه‌ای برای اداره کشور گشوده و ریل‌گذاری سیاست‌ها سمت و سوی متفاوت گرفت.
واقعیت ایران در آغاز دولت سیزدهم، شاخص‌های بسیاری از دشواری کار رئیس‌جمهور و دولتمردانش حکایت داشت. آمارهای اقتصادی افت‌های غیرقابل انکاری نشان می‌داد، رکود و تورم، بیکاری، حباب ارز و مسکن زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده بود، از واکسیناسیون تا تأمین نهاده‌های دامی، به تحریم و مذاکرات گره خورده و گرچه تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی آمریکا علیه ایران انکارناپذیر بود اما یکجانشینی و تصمیمات عجیب و اقدامات غریب این تأثیر را دوچندان کرده بود. دولت سیزدهم تصمیم به اصلاح رویه‌ها گرفت تا وعده خود برای عادلانه کردن شرایط زندگی مردم و ایجاد امید به اصلاح را اجرایی کند. برای این منظور سه برنامه کوتاه، میان و بلندمدت را در دستور کار قرار داد و اکنون در پایان سال نخست کاری، «علی بهادری جهرمی» سخنگوی دولت در محورهایی کوتاه، روشن و قابل راستی آزمایی، به تشریح ۴۰ اقدام اصلاحی دولت در ۲۰۰ روز مسئولیت پرداخته است. این ۴۰ اقدام را می‌توان در چهار دسته مشخص عدالت اجتماعی، اقتصاد، دیپلماسی و سیاست دسته بندی کرد.
عدالت اجتماعی؛ وعده اصلی دولت
مردم و عدالت، کلیدواژه پرکاربرد آیت الله رئیسی، هم آن زمان که در قوه قضائیه بود و هم زمانی که نامزد حضور در قوه مجریه شد و هم زمانی که در این قوه مسئولیت خود را شروع کرد. عمده وعده‌های وی هم در همین حوزه بود و اکنون پس از گذشت ۲۰۰ روز از کار، آیت‌الله رئیسی، پاستورنشینی را با سفرهای هفتگی جایگزین کرد، به ۱۸ استان عمدتا محروم ایران سر زد و از نزدیک با آنچه زندگی مردم را دشوار می‌کرد آشنا شد. از ۱۹۳ دستور صادر شده در این سفرها، به گفته بهادری جهرمی، ۱۲۵ مورد در دست اقدام و ۶۸ مورد در دست پیگیری است و بیش از ۱۵ هزار میلیارد تومان اعتبار به آن دشواری های مردم اختصاص یافته است. هدف از این سفرها رفع تبعیضی است که سال‌ها دوری از مرکز در روان مردم مناطق دورافتاده به وجود آورده و تاثیر این سفرها را باید از همان مردم دور از مرکز پرسید تا توییت‌نویسان مرکزنشین.
آیت‌الله رئیسی پس از ۱۸ سفر استانی، در پیام نوروزی خود خطاب به مردم ایران تصریح کرد: «بدانید که من از رنج‌های شما به‌صورت مستقیم باخبرم و در سفرهای استانی و در ملاقات‌های عمومی با مردم آن را لمس کرده‌ام». نتیجه آشنایی شخص رئیس‌جمهور با مشکلات مردم و لمس آن، در سال کاری گذشته، آغاز عملیات اجرایی طرح جهاد آب‌رسانی به ۱۰ هزار روستا و اتصال بیش از ۱۲۵۰ روستا به شبکه پایدار و پرسرعت اینترنت بود.
دولت سیزدهم در بحرانی‌ترین روزهای پاندمی کرونا سرکار آمد اما ۲۰۰ روز بعد بی‌آنکه معطل اینستکس و FATF و غرب و شرق بماند، با تلاشی که از سوی شخص رئیس‌جمهور هدایت می‌شد، نزدیک به ۱۶۰ میلیون دوز واکسن وارد، بیش از ۶۰ میلیون دوز واکسن داخلی تولید کرد که نتیجه آن تزریق ۱۴۶ میلیون دوز واکسن به مردم و کاهش چشمگیر تعداد مرگ ها از ۷۰۰ نفر در روز به ۷۰ نفر شد.
بهمن ماه سال گذشته آیت‌الله رئیسی در بازدید از استان مازندران دستور داد تا حریم سواحل در شمال و جنوب کشور از حدود تصرفات دستگاه‌های دولتی آزاد شود. در همین راستا هم «سید صولت مرتضوی» معاون اجرایی خود و حجت‌الاسلام والمسلمین «حسن درویشیان» رییس دفتر بازرسی و نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امر مبارزه با فساد را مامور پیگیری این خواسته مردم کرد و اکنون براساس اعلام مرتضوی نزدیک به ۹۹ درصد از سواحل دریاها به نفع مردم آزاد شده است. آغاز واگذاری دو باشگاه مهم فوتبال؛ استقلال و پرسپولیس به مردم، اقدام دیگری بود که پس از سال ها تعلل، در دولت سیزدهم و به نفع مردم و این دو مجموعه مردمی آغاز شده است.
مبارزه با بساط حقوق ها و فیش های نجومی در دولت سیزدهم از خود دولت شروع و بسترهای پرداخت این حقوق‌های خارج از روال با تلاش دولت برای یکسان‌سازی پرداختی‌ها در بلندمدت برچیده خواهد شد تا پرداخت‌های خارج از روال قانونی و غیر متعارف ممنوع شود. این شفافیت در الزام دستگاه‌های دولتی به ثبت حقوق و مزایای کارکنان در سامانه پاکنا تداوم یافته و اکنون مردم محرم پرداختی‌ها و دریافتی‌های دولت هستند تا پنهانکاری‌های مرسوم آرام آرام از رابطه دولت و ملت حذف شوند.
دولت سود سهام عدالت را در همین مدت مسئولیت سه برابر کرد و پیش از پایان سال به صورت یک‌جا به حساب صاحبان سهام ریخت، هزینه آب و برق و گاز افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی (در الگوی مصرف) را رایگان اعلام کرد، در ایام کرونا که استفاده از اینترنت و پست افزایش چشمگیری داشت، اجازه افزایش نرخ‌های دولتی این دو بخش را نداد. زمستان امسال خلاف رویه‌های قبل، کمبود و قطعی گازی در کشور مشاهده نشد و ۲۵۰ میلیون مترمکعب کمبود گاز از طریق سواپ در کشور تامین شد. صف‌های مایحتاج غذایی و مرغ و گوشت برچیده شد و تأمین کالاهای اساسی با ترخیص به موقع و هدفمند کالا از گمرک، واردات از یک سو و نظارت بر حسن توزیع آنها از سوی دیگر سبب شد که بحران در این حوزه تا حدود زیادی تحت کنترل درآید. دغدغه دیگر دولت در آغاز کار خوزستان بود که همه ایران نگران کمبود آب و بحران فاضلاب این استان بودند، با تهمیدات ویژه و سفرهای متعدد دولتمردان، این معضل در مسیر رفع و حل علمی قرار گرفته است و خوزستانی‌ها می‌توانند منتظر شرایطی بهتر در زمینه آب باشند.
توجه ویژه به محیط زیست از سوی دولت و براساس اعلام بهادری جهرمی با شروع اقدامات برای احیای تالاب میانکاله و خلیج گرگان، لایروبی رودخانه‌ها، جمع آوری گازهای مشعل پالایشگاه‌ها، ممنوعیت صید ترال، آزادسازی سواحل، دستور راه‌اندازی نیروگاه زباله‌سوز ساری قابل مشاهده است.
دولت و شخص رئیس‌جمهور در همه ۷ ماه گذشته و در هر میدانی که مردم را گرفتار دیده حضور یافته است، فرقی نداشته که پمپ بنزین‌ها هک شده باشند یا کمبود دارو مردم را مستاصل، زلزله و سیلی کام مردم را تلخ کرده باشد یا کارگرانی در معدنی گلایه مند باشند، هرجا که صدای مردم شنیده می‌شد، دستکم یکی از دولتی‌ها بود تا صدا را شنیده و برای رفع آن برنامه‌ریزی و اقدام کند از آن رو که رئیسی این حضور در میدان و بودن کنار مردم را همان عدالتی می‌داند که وعده‌اش را داده بود.
اصلاح رویه ها در اقتصادی که معطل نماند
کانون بحران در کشور و در آغاز دولت سیزدهم، اقتصاد و معیشت مردم بود. رویه هایی باید اصلاح می شدند، زلف گره خورده هر موضوع کوچک و بزرگی در این اقتصاد بیمار به تحریم باید تا حد امکان باز می شد، سرمایه گذاری و فروش نفت و اخذ مبالغ حاصل از آن فروش باید به اولویت تبدیل می شد که در ۲۰۰ روز آغازین دولت تا حد مطلوبی بنیان های این بایدها ریخته شد. فروش نفت افزایش چشمگیر یافت و وزارت نفت قراردادهایی برای توسعه میادین نفت و گاز به ارزش بیش از ۱۱ میلیارد دلار و شرکت ملی نفت ایران هم درمجموع ۷ قرارداد برای توسعه میدان‌های نفت و گاز با پیمانکاران داخلی و خارجی به ارزش ۵/ ۴ میلیارد دلار منعقد کرد. بیش از ۷۳ درصدی ارز حاصل از فروش نفت و تجارت خارجی به کشور بازگشت. «جواد اوجی» وزیر نفت هم از ثبت بالاترین رکورد درآمدی و صادراتی صنعت نفت در ایام تحریم خبر داد.
در همین ایام، عملیات اجرایی ۴۸ طرح بزرگ صنعتی و پیشران به ارزش ۱۷ میلیارد دلار آغاز شد و این مهم همزمان با مذاکرات احیای برجام در وین به عنوان برگ برنده آن مذاکرات و نشان دهنده عزم ایران برای عبور از تله تحریم ها بود. رشد ۴۰ درصدی تجارت خارجی کشور و تاسیس ۶ مرکز تجاری ایران در کشورهای مختلف نتیجه حاکم شدن نگاه دیپلماسی اقتصاد محور دولت بود. در راستای اصلاح رویه های اشتباه تخصیص یارانه، دولت طرح پایلوتی در جزیره کیش با عنوان «بنزین برای همه» را اجرا کرد. در این مدت ساماندهی و نظم بخشی به انبارهای سازمان اموال تملیکی شدت گرفت. جدیت دولت برای تحول در نظام بانکی، تسهیل پرداخت وام خرد و افزایش سقف وام قرض الحسنه و حذف ضامن از ۲۷ دی سال گذشته و پس از نشست آیت الله رئیسی با مدیران عامل بانک های بزرگ کشور آغاز شد، نشستی که در آن رئیس جمهور به مدیران عامل بانک ها و در دستورات مشخصی ماموریت داد تا سیستم اخذ تسهیلات برای مردم عادی را تسهیل و برای رانت خواران و بدحسابان را دشوار سازند. دولت در مسیر اصلاح روابط خود با بانک مرکزی هم یک گام اساسی برداشت استقراض از بانک مرکزی را کاهش داد تا روند پرشتاب رشد تورم هم کاهش یابد و یا حتی متوقف شود.
توقف رکود و رونق نسبی در تولید و کسب و کارها در دولت با حذف امضای طلایی و تسهیل در صدور مجوز کسب و کارها و افزایش ۳۰ برابری سرعت صدور مجوز مشاغل خانگی صورت گرفت که نتیجه آن ثبت ۵۲۰ هزار فرصت شغلی جدید ایجاد شده در سامانه ملی رصد اشتغال است. تمهیدات پساکرونایی دولت برای جذب گردشگران خارجی این حوزه را رونق دوباره داد که نقش قابل توجهی در اشتغال زایی دارد.
سرمایه گذاری دولت در حوزه فیبرنوری، منجر به آغاز پروژه ملی فیبرنوری منازل و کسب و کارها و آماده سازی بیش از نیم میلیون پورت فیبر شد، همچنین دستیابی به توان تعمیر فیبرهای نوری دریایی برای اولین بار در کشور و انعقاد قرارداد با کشورهای همسایه برای تعمیر فیبرهای دریایی آنان، ایران را در زمره کشورهای نامدار منطقه در این حوزه کرد. نگاه دولت به پیشرفت های فضایی کشور از همان ابتدا مشخص بود و معطل هیچ عامل خارجی نماند و از همین رو صنعت فضایی کشور احیا شد و اولین ماهواره سنجشی(نور ۲) در مدار ۵۰۰ کیلومتری قرار گرفت.
دو چالش عمده مردم ایران یعنی خودرو و مسکن هم در ۲۰۰ روز گذشته از اولویت‌های اساسی دولت تعریف شد. رئیس‌جمهور خودروسازان ایران را در هشت دستور مشخص، موظف به رعایت حقوق مردم و رفع گلایه به حق آنان کرد تا تحول در این صنعت پر چالش آغاز شود. نهضت ملی مسکن هم براساس قول و وعده‌ای که رئیس‌جمهور در ایام انتخابات به مردم داد، از ابتدای دولت آغاز شد و اکنون نهضت ملی مسکن با ثبت نام بیش از ۵ میلیون نفر و تامین زمین یک میلیون مسکن در حال اجرا و ادامه است.
دیپلماسی ایران محور دولت سیزدهم
مذاکره، برجام، وین و تحریم تا مدت ها مهمترین کلیدواژه‌های سیاست خارجی ایران بود در دولت سیزدهم اما منظور و هدف از کاربرد این واژه‌ها تغییر کرد. مذاکره عزتمندانه برای رفع تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران در دستور کار قرار گرفت و احیای برجام منوط و مشروط به رفع تحریم‌ها شد اما این همه داستان نبود، رفع تحریم‌ها در سایه مذاکرات یک روی سکه تلاش‌های دولت و روی دیگر آن خنثی‌سازی این اقدام غیرانسانی با تکیه بر توان داخلی و ظرفیت‌های منطقه ای بود. در سایه این نگاه، عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای پذیرفته و تهران به یکی از فعال‌ترین اعضای سازمان همکاری اکو و مجمع کشورهای صادرکننده گاز تبدیل شد. قرارداد سوآپ گازی(ایران، ترکمنستان و آذربایجان) تا ضمن تامین گاز استان های شمالی کشور، تنش زدایی با همسایگان شمالی هم محقق شود.
تصمیم دولت سیزدهم نگاه عمقی، عقلایی و واقعی به همه کشورهای جهان بود و از همین روست که تلاش کرده است در همین مدت تخم‌مرغ‌های مانده ایران در سبد اروپا و آمریکا خارج و در سبدهای دیگر منطقه ای و جهانی قرار گرفت. دیپلماسی متوازن و فعال با همه کشورها خصوصا کشورهای همسایه و منطقه با محوریت اقتصاد در دستور کار دولت است. نگاه مستقل و مقتدر به مناسبات بین المللی و قدرت ها، سبب شد که انگلیس پس از ۴۰ سال بازنده دعوای حقوقی با ایران شده و بدهی ۵۳۰ میلیون دلاری خود به ایران را بپردازد.
دولت سیزدهم ثبات در سیاست داخلی
ثبات و آرامش در تریبون‌های رسمی کشور حتی اگر کسی مخالف و منتقد دولت، اما اندکی منصف باشد، باز غیر قابل انکار است. شیوه آیت‌الله رئیسی در مواجه با رقبای سیاسی از دوره مناظره‌ها هم مشخص و اخلاق محور بود. این رویه در ۲۰۰ روز گذشته هم تداوم پیدا کرد و دولتمردان در برابر حاشیه‌ها، رئیس‌جمهور در برابر انتقادات، هجمه‌ها، شایعات و حتی شوخی‌های مجازی و حقیقی سکوت کرد و از کنار آنها گذشتند؛ همان رئیس‌جمهوری که برخی پیش از آغاز به کارش مدعی بودند قرار است همه راه‌های انتقاد را ببندد! روابط دولت با نهادها و قوای دیگر به ویژه مجلس به آرامش و همکاری و حتی همدلی مورد نیاز کشور رسید.
نکته‌ای که در اولین پیام نوروزی آیت‌الله رئیسی هم به صراحت مورد اشاره قرار گرفت و او تأکید کرد در سایه همدلی قوای سه گانه و دستگاه‌ها و نهادها، تریبون‌های رسمی دیگر همچون گذشته که مسئولان در مقاطعی از طریق آنها در مقاطعی علیه یکدیگر بدگویی و مردم را نگران می‌کردند نیست و به محل تزریق امید و همگرایی برای حل مشکلات کشور تبدیل شده‌اند و اختلاف‌نظرها به جلسات کارشناسی منتقل شده تا با روش معقول و منطقی و مدبّرانه حل شوند.
حضور رئیس جمهور در مجلس و دیدار اعضای مجامع نمایندگان استانی با وی دیدارهای منظم با روسای قوای مقننه و قضائیه، احیا و فعال سازی شوراهای عالی کشور با حضور رئیس جمهور هم از مهمترین بسترهای ایجاد آرامش و ثبات سیاسی در ۲۰۰ روز گذشته بوده است. دولت جوان سیزدهم، با اندیشه‌ای که تاکنون در عرصه اجرایی کشور تجربه نشده، مسافر مسیری دشوار است تا مردم را به آرامشی برساند که لایق آن هستند، مردمی که بیش از همیشه در طوفان خبرها، تبلیغات و هجمه‌های ناامیدساز قرار دارند و دولتی که با هر اقدام و حرفی مورد طعنه و کنایه قرار می‌گیرد بیش از هر نیاز دیگری به همراهی یکدیگر نیازمندند تا ایران را از این گذر حساس گذار دهند.