به گزارش ایرنا، مازندران استان سفرهای پرتعداد است و به همین دلیل بخش قابل توجهی از خبرهای مرتبط با این استان در هر سال به حضور مسافران و گردشگران اختصاص دارد. بخشی از این خبرها که مرتبط با حضور مسافران هستند هر سال تکرار می‌شوند و قسمتی دیگر بویژه در حوزه‌های میراث فرهنگی و صنایع دستی روزآمد و متفاوت از خبرهای سال‌های قبل هستند. اما کرونا طی دو سال اخیر خبرهای مربوط به حضور مسافران در مازندران را متفاوت کرد.
اگر قرار باشد سه دسته از مشاغل در شاخه‌های مختلف کسب و کار را به عنوان زیان‌دیده‌های اصلی دوران کرونا بویژه در استان‌هایی مانند مازندران نام ببریم، قطعا یکی از این سه دسته مشاغل مرتبط با گردشگری است که حوزه‌های صنایع دستی و میراث فرهنگی را نیز شامل می‌شود. کرونا کسب و کار فعالان حوزه گردشگری مازندران را در دو سال اخیر با چالش جدی مواجه کرد. با این حال سفر به مازندران در سال ۱۴۰۰ با تمام محدودیت‌های کرونایی انجام شد و حتی در نیمه نخست سال حاشیه‌های فراوانی هم داشت.
علاوه بر خبرهای مربوط به سفرهای مازندران، این استان در حوزه صنایع دستی و میراث فرهنگی و بناهای تاریخی هم هر سال خبرهای متعددی دارد. سال ۱۴۰۰ نیز از این قاعده مستثنی نبود و در هر سه حوزه خبرهای متعددی ثبت شد. از دستگیری حفاران غیرمجاز در مناطق مختلف استان و کشف آثار و بناهای تاریخی منحصربه‌فرد گرفته تا ثبت آثار تاریخی و فرهنگی مازندران در فهرست آثار ملی و حتی حاشیه‌های ناشی از تجاوز به حریم بناهای تاریخی و میراث فرهنگی مازندران که بخشی از این رخدادها با استناد به آرشیو خبری خبرگزاری ایرنا در این گزارش گردآوری شده است.
فروردین
فروردین برای مازندران در هر سال با سفرهای میلیونی مسافران آغاز می‌شود. نخستین ماه سال ۱۴۰۰ نیز مانند همیشه برای مازندران با حجم انبوه سفرهای نوروزی و چالش‌های مربوط به آن پایان یافت. اما شکل‌گیری موج چهارم کرونا با سویه انگلیسی این ویروس سبب شد که خیلی زود نگاه‌ها از سمت گردشگری به سمت کرونا معطوف شود. به همین دلیل در این ماه تأکیدها همواره بر انجام نشدن سفرهای نوروزی بود.
هر چند که نوروز ۱۴۰۰ نیز مانند سال ۱۳۹۹ محدودیت و ممنوعیت‌هایی برای سفر به مازندران اعلام شده بود، اما اصرار به سفر به مازندران باز هم دیده شد و در نهایت نیز حدود ۳۳ میلیون تردد نوروزی در جاده‌های مازندران ثبت شد.
۱۸ فروردین پژوهش‌های باستان‌شناسی در غار شوپری آغاز شد و چهار روز بعد با حضور استاندار وقت مازندران کلنگ عملیات اجرایی ساخت مجتمع گردشگری سد الیمالات نور به زمین زده شد. پروژه‌ای که با سرمایه‌گذاری ۵۴ میلیارد تومانی بخش خصوصی طی پنج سال قرار است به بهره‌برداری برسد.
اردیبهشت
در دومین ماه سال ۱۴۰۰ نیز کرونا همچنان روی گستره سبز مازندران سایه انداخته بود و فعالیت‌های مربوط به حوزه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی تحت تاثیر این همه‌گیری قرار داشت. تا جایی که گرامیداشت هفته میراث فرهنگی به دلیل شرایط کرونایی در مازندران به صورت مجازی برگزار شد.
نیمه نخست اردیبهشت مجوز گمانه‌زنی و لایه‌نگاری اثر تاریخی ۶ هزار ساله تپه‌کلار کلاردشت صادر شد و یک هیئت باستان‌شناسی کار لایه‌نگاری و گمانه‌زنی این تپه تاریخی را برای تعیین عرصه و حریم آن آغاز کرد.
۱۵ اردیبهشت وزیر وقت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مراتب ثبت ۶ اثر تاریخی کافِرکِلی روستای آب اسک، بانک کشاورزی رامسر، بانک ملی مرکزی بابلسر، دبیرستان امام خمینی(ره) رامسر، سردر میانکت بابل و محوطه پی‌لرگ نوشهر را به استاندار مازندران ابلاغ کرد.
یکی از مهمترین رخدادهای حوزه گردشگری مازندران در دومین ماه سال گذشته به بهره‌برداری رسیدن نخستین اسکله گردشگری مازندران در ساحل رامسر بود که ۲۹ اردیبهشت با حضور استاندار وقت مازندران رقم خورد.
در روزهای پایانی این ماه تیم باستان‌شناسی دانشگاه تهران به سرپرستی دکتر حسن فاضلی نشلی در کاوش‌های باستان‌شناسی که با هدف تبیین چگونگی گذار از عصر غارنشینی به دوره کشاورزی و روستانشینی به شیوه جدید در غار هوتو انجام می‌شد، یک غار جدید در فاصله ۳۰ متری غار هوتو کشف کرد که «شال» نامگذاری شد.
خرداد
خرداد ۱۴۰۰ برای مازندران بواسطه سفر وزیر وقت میراث فرهنگی ماه پرخبرتری نسبت به دو ماه ابتدایی سال بود. هرچند که این سفر نیمه‌کاره ماند، اما برخی فعالیت‌های مربوط به رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ در این ماه برجسته شد.
سوم خرداد وزیر وقت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به مازندران برای افتتاح ۷۸ طرح گردشگری به مازندران سفر کرده بود. علی‌اصغر مونسان پس از بازدید از مسجد تاریخی فرح‌آباد ساری و افتتاح یک مرکز پذیرایی بخش خصوصی، دبیرخانه کمیته گردشگری شهر خلاق رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ را افتتاح کرد.
همزمان با حضور وزیر میراث فرهنگی، ساختمان‌های چهارگانه موزه‌ای بوستان ولایت ساری از سوی شهرداری به اداره کل میراث فرهنگی واگذار شد که البته تاپایان سال نیز این موزه‌های چهارگانه تکمیل نشدند. این سفر که قرار بود روز چهارم خرداد با افتتاح بیش از ۷۰ طرح گردشگری در استان ادامه یابد، به دلیل آن‌چه که برگزاری جلسه اضطراری هیئت دولت عنوان شد ناتمام ماند. با این حال برخی از طرح‌های گردشگری مازندران در چهارمین روز خرداد افتتاح شدند که منطقه نمونه گردشگری تلار قائمشهر و پنج طرح گردشگری در رامسر تعدادی از این موارد بودند. ۱۰ خرداد باستان‌شناسانی که در حال کاووش غار «هوتو» در مازندران مشغول کاوش بودند، به نشانه‌هایی از انسان شکارگر دوران باستان دست یافتند که به اعتقاد آنها تنها نشانه در نوع خود در ایران است.
تعطیلات نیمه خرداد ۱۴۰۰ با توجه به روند کاهشی آمارهای کرونایی و ثبات وضعیت استان با حضور پرتعداد مسافران در مازندران پشت‌سر گذاشته شد. با این حال طرح‌های دریا در مازندران به دلیل شرایط کرونایی برپا نشدند و فقط ناجیان غریق برای امدادرسانی در سواحل استان مستقر شدند.
۲۲ خرداد جواد طالبی شهردار ساری از برنامه‌ریزی برای احیاء محله قدیمی ساری برای رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ خبر داد و گفت که برای بافت تاریخی ساری در هسته مرکزی شهر شهرداری بافت کهن تاسیس می‌شود.
تیر
در نخستین ماه تابستان ۱۴۰۰ موج پنجم کرونا نیز شکل گرفت که سهمگین‌ترین موج کرونا در این استان بود و حدود یک‌هزار و ۸۰۰ قربانی بر جای گذاشت. به همین دلیل عملا سفرهای تابستانه مازندران نیز برای دومین سال پیاپی تحت‌الشعاع کرونا قرار گرفت. با این حال تعطیلی ۶ روزه تهران و البرز در پایان این ماه موج سنگینی از سفرها به استان را روانه کرد.
در دومین روز تیر ثبت ملی ۱۰ میراث ناملموس مازندران از سوی وزیر میراث فرهنگی به استاندار وقت مازندران ابلاغ شد. مهارت پخت نان شیرینی محلی گاتا، مهارت ساختن و نواختن ساز سنتی دسرکوتن یا نقاره، مهارت پخت کچیله نون یا نان قندی محلی منطقه سوادکوه، مهارت پخت شیرینی سنتی پشت‌زیک، مهارت پخت نان محلی سوس‌نون روستای مصیب، مهارت پخت دله‌دکرده نون یا نان پیازی منطقه سوادکوه روستای دهمیان، مهارت پخت نان محلی پنجه‌کش، آواز امیری یا امیری‌خوانی، مهارت پخت غذای کئی‌پلا و استاد خلیل طهماسبی به عنوان گنجینه زنده بشری در زمینه موسیقی شبانی در این ابلاغیه ثبت شدند.
۹ تیر نیز معاون وقت میراث فرهنگی کشور از واجد شرایط تشخیص داده شدن ۱۰ بنای قدیمی مازندران برای ثبت ملی خبر داد. زاغه مهمات و سنگر مکارود، کارخانه گونی‌بافی قائمشهر، ساختمان راهداری سیاه‌بیشه، پل‌قوز ساری، خانه صادقیان ساری و حمام سعیدآباد آثار ملی ثبت شده این استان اعلام شدند و کاروانسرای تبریزی ساری و حمام یخکش در فهرست آثار واجد ارزش تاریخی‌فرهنگی قرار گرفتند.
۱۳ تیر سرپرست پایگاه میراث ملی غار تاریخی اسپهبد خورشید از کشف یک چهارطاقی با کاربرد آتشکده به عنوان نخستین آتشکده دوره ساسانی و پساسانی مازندران در تپه‌کلا از توابع روستای ارفه‌ده شهرستان سوادکوه خبر داد.
پل تاریخی دوازده‌چشمه آمل از نیمه شب ۲۱ تیر با هدف ایجاد پیاده‌راه و حفاظت دائمی از این اثر تاریخی و میراثی بر روی تردد خودروها بسته شد.
در دهه سوم تیر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مجوز راه‌اندازی خانه موزه موسیقی استاد محمدرضا اسحاقی گرجی را صادر کرد.
مرداد
مرداد ۱۴۰۰ نیز قرار بود ماه خلوت گردشگری برای مازندران باشد. اما سفرها کم و بیش به مازندران ادامه داشت و در هفته پایانی این ماه اعلام تعطیلی ۶ روزه سراسری سبب شد که یک بار دیگر این استان که در اوج بحران کرونا قرار داشت و سیاه‌ترین روزهای کرونایی را پشت‌سر می‌گذاشت با موج سنگین سفرها مواجه شود. سفرهایی که تلاش زیادی برای جلوگیری از آنها انجام شد، اما در نهایت بخش قابل توجهی از مسافران توانستند به هر شکل ممکن وارد مازندران شوند.
۱۶ مرداد هشت اثر طبیعی مازندران در فهرست میراث طبیعی کشور ثبت شدند. مراتب ثبت درخت افرای کهنسال عباس‌آباد بهشهر، درخت بلوط کهنسال روستای گاوزن‌محله بابل، آبشار شی‌الیم بابل، آبشار میج رامسر، آبشار هلی‌دره چالوس، درخت چنار کهنسال امامزاده‌عبدالله گزانه آمل، درخت آزاد کهنسال محله زیروان بهشهر و رویشگاه سوسن چلچراغ رودبارک کلاردشت از سوی وزیر وقت میراث فرهنگی به استاندار مازندران ابلاغ شد.
شهریور
در این ماه آبشار هلی‌دره چالوس به عنوان طولانی‌ترین اثر طبیعی منطقه و با ویژگی‌های خاص جغرافیایی و گردشگری در فهرست آثار ملی طبیعی به ثبت رسید.
سرقت از تپه شاه‌نشین رسکت و تخریب این بنای تاریخی که قرار بود به سایت باستان‌شناسی تبدیل شود در نیمه‌های شهریور مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت.
۲۳ شهریور خط پروازی مسیر کیش رامسر توسط شرکت هواپیمایی کیش‌ایر برقرار شد. در این ماه نیز ممنوعیت سفرها به مازندران پابرجا بود.
مهر
هشتم مهر دبیرخانه رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ در غرب مازندران با مدیریت مهدی اسحاقی رئیس اداره میراث فرهنگی چالوس تشکیل شد.
۱۹ مهر خط پروازی کیش-نوشهر با محوریت جذب گردشگران از کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه کشور عمان راه‌اندازی شد.
۲۶ مهر روستای سلیم‌آباد تنکابن با برگزاری جشن ثبت به عنوان روستای ملی سفال به جمع روستاهای ملی سفال ایران پیوست و در مسیر ثبت جهانی قرار گرفت.
آبان
۱۲ آبان «سرور بختی» رئیس مؤسسه فرهنگی اکو برای بازدید از آخرین اقدامات انجام شده در ساری برای میزبانی از رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ با هیئت همراه به مازندران سفر کرد و علاوه بر حضور در برخی جشن‌های بومی تدارک دیده شده، با تعدادی از مسئولان استان دیدار کرد. در این سفر شهرداری ساری و مؤسسه فرهنگی اکو تفاهمنامه همکاری امضا کردند.
۱۵ آبان نمایندگان مازندران در مجلس شورای اسلامی همراه با تعدادی از مدیران استان و نماینده ولی فقیه در مازندران نشست هم‌اندیشی برگزاری رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ را برگزار کردند.
سازمان فرهنگی و هنری شهرداری ساری در هجدهمین روز این ماه نخستین جشنواره کئی‌پلا را در ساری برگزار کرد که مورد استقبال هزاران شهروند ساروی قرار گرفت. در این جشنواره برای نخستین بار کئی‌بستنی –بستنی کدو- رونمایی و عرضه شد.
آذر
یکی از خبرهای مهم حوزه میراث فرهنگی در این ماه ماجرای ساخت و ساز در حریم قلعه باستانی مارکوه رامسر بود که بواسطه سلسله گزارش‌های خبرنگار ایرنا به نتایج مثبتی منجر شد و توقف ساخت و ساز در حریم این قلعه را در پی داشت.
روز ۲۲ آذر ستاد اجرایی خدمات سفر مازندران که از سال ۱۳۹۸ و با آغاز دوران کرونایی جلسه‌ای تشکیل نداده بود پس از ۲۰ ماه به منظور برنامه‌ریزی برای سفرهای نوروز ۱۴۰۱ تشکیل جلسه داد.
۲۹ آذر پس از رایزنی‌های انجام شده بین اداره کل اوقاف و اداره کل میراث فرهنگی مازندران و پیگیری‌های نماینده ویژه استاندار مازندران در رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲، قفل آب‌انبار میرزامهدی ساری پس از سال‌ها بلاتکلیفی باز شد. البته با وجود پاکسازی کامل این اثر تاریخی از زباله‌ها و نخاله‌ها، تا پایان سال اقدامی برای بهره‌برداری از این آب‌انبار دیده نشد.
دی
نشست داوری منطقه‌ای مهر اصالت ملی صنایع‌دستی منطقه ۴ کشور در چهارمین روز دی برای نخستین بار به میزبانی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران با حضور ویدا توحدی مدیرکل دفتر آموزش و ترویج معاونت صنایع‌دستی کشور برگزار شد. پس از این نشست ۲۸ نشان مهر اصالت ملی به آثار صنایع دستی مازندران داده شد و مجموع آثار دارای مهر اصالت ملی صنایع دستی در مازندران به ۹۳ اثر رسید.
۱۹ دی باستان‌شناسان در سواحل سُرخ‌رود دریای مازندران موفق به کشف مُهر سنگی با نقش خرگوش و با نقوش جانوری همچون گاو کوهان‌دار و کتیبه پهلوی ساسانی شده‌اند که در زمره کمیاب‌ترین و مهمترین کشفیات باستان‌شناسی شمال ایران قرار گرفته است.
در همین روز دومین دوره مدیرکلی سیف‌الله فرزانه بر اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران پایان یافت و مهدی ایزدی که پیش‌تر معاون میراث فرهنگی مازندران بود، به عنوان سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان منصوب و معرفی شد.
۲۱ دی استاندار مازندران اعلام کرد که راه‌اندازی موزه کشتی جویبار در دستور کار قرار گرفت و مذاکرات برای راه‌اندازی موزه بزرگ کشتی جویبار انجام شد.
در این ماه شهربانو عربیان هنرمند ساروی رشته فلز و میناکاری به‌عنوان هنرمند و صنعتگر زن سال در حوزه ساخت و تولید صنایع‌دستی برگزیده و برنده جایزه بین‌المللی صنایع‌دستی ۲۰۲۱ انتخاب شد.
پس از پیگیری‌های خبرنگار ایرنا بابت آسیب‌های ناشی از تردد خودروهای سنگین از زیر پل تاریخی محمدحسن خان بابل، در بیست‌وششمین روز دی تردد خودروهای سنگین از زیر این پل تاریخی متوقف شد.
بهمن
حضور مازندران در پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران یکی از رخدادهای مهم حوزه میراث فرهنگی و گردشگری این استان در یانزدهمین ماه سال بود. پاویون مازندران در این نمایشگاه با طراحی ویژه برای معرفی ظرفیت‌های مازندران در رویداد بین‌المللی ساری۲۰۲۲ برپا شد. در این پاویون معاونان وزیر میراث فرهنگی و تعدادی از مسئولان ملی و استانی حضور یافتند. سایت ساری۲۰۲۲ نیز در همین نمایشگاه با حضور استاندار مازندران رونمایی شد.
صدور دستور آزادسازی سواحل کشور توسط رییس‌جمهور در این ماه نیز یکی از خبرهای مرتبط با گردشگری استان‌های ساحلی بویژه مازندران بود که با پیگیری ویژه برای آزادسازی سواحل استان در شهرستان‌های مختلف همراه بود.
در این ماه قلعه مارکوه شهرستان رامسر که به دلیل نبود حریم مصوب طی سال‌های اخیر مورد تعرض بلند مرتبه‌سازی قرار گرفته بود، پس از حدود دو دهه وقفه در تعیین ضوابط میراثی دارای حریم امن ضوابط میراث فرهنگی شد.
۲۰ بهمن فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی مازندران از دستگیری چهار حفار غیرمجاز در شهرستان بهشهر خبر داد.
۲۲ بهمن با حضور استاندار مازندران و محمدمهدی نوری آل‌آقا رئیس مرکز کنترل و پشتیبانی اطفاء حریق هوایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح خط تاکسی هوایی در مازندران فعال شد.
۲۵ بهمن محمدرضا گلرد هنرمند مازندرانی رشته لاک‌تراشی در بین برگزیدگان بخش «رویش دوباره سرو» ششمین جشنواره فجر صنایع دستی قرار گرفت و در مراسم اختتامیه این جشنواره از وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لوح تقدیر دریافت کرد.
اسفند
مراسم افتتاحیه رویداد بین‌المللی گردشگری ساری۲۰۲۲ که قرار بود در روزهای ۲۶ و ۲۷ اسفند ۱۴۰۰ برگزار شود با تصمیم مسئولان این استان لغو و زمان برگزاری آن به هفته پایانی اردیبهشت موکول شد.
پس از انتشار گزارشی از وضعیت نامناسب بنای تاریخی و ثبت شده تجارتخانه روس‌ها در بابل توسط خبرنگار ایرنا، در اسفند ۱۴۰۰ بهسازی و مناسب‌سازی این بنای تاریخی انجام شد.
۲۶ اسفند معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار مازندران اعلام کرد که با دستور رییس‌جمهور تمامی پلاژهای دولتی در اختیار دستگاه‌های اجرایی و حکومتی در حریم سواحل مازندران به بخش خصوصی واگذار می‌شود و درآمد حاصل از آنها نیز برای توسعه استان هزینه خواهد شد.
در همین روز ستاد اجرایی خدمات سفر نوروز ۱۴۰۱ مازندران با ساختار جدید آغاز به کار کرد و پس از دو سال تعطیلی و ممنوعیت سفرهای نوروزی به مازندران، همه دستگاه‌های اجرایی مرتبط با گردشگری در استان آخرین سال قرن را در تدارک میزبانی از مسافران نوروزی به پایان رساندند. به طوری که طبق آمارهای رسمی طی سه روز پایانی سال ۱۴۰۰ و در آستانه سال و سده نو خورشیدی بیش از یک میلیون و ۲۲۱ هزار نفر-شب اقامت توسط مسافران نوروزی در مراکز اقامتی مازندران ثبت شد.