طعم بومگردی در کیش

مدرن بودن اولین چیزی است که با شنیدن نام جزیره کیش به ذهن انسان خطور می کند از همین رو شاید برای بسیاری از مسافران جالب باشد که بدانند این دردانه خلیج همیشه فارس دارای بیش از سه هزار بومی است که برای آشنایی با فرهنگ و تاریخ این جزیره بازدید از ظرفیت های بومگردی آن خالی از لطف نباشد.

این بازدید از شمال غربی جزیره آغاز می شود همان محله های سفین قدیم و جدید که خانه بومیان و تک بادگیر کیش را در دل خود جای داده و هر کدام جلوه ای از تاریخ و شیوه زندگی بومیان را در قالب موزه ای از فرهنگ اجتماعی و معماری سنتی این خطه از سرزمین ایران به نمایش گذاشته شده است.

گذری بر فرهنگ و شیوه زندگی بومیان کیش

خانه مردم شناسی بومیان کیش واقع در محله سفین قدیم و در ۲۰۰ متری بازار ماهی فروشان فعلی در مسیر کشتی یونانی واقع شده ، دارای قدمتی ۲۰۰ ساله است که با سبک معماری بومی بنا شده و برای بومیان این منطقه دارای ارزش و جایگاه ویژه ای است .

صاحب اصلی این خانه مرحوم حاج عبدالله شاهین التراثی تاجر مروارید و صاحب یکی از بزرگترین لنج های بادبانی آن زمان است که در نجاری و لنج سازی مهارت زیادی داشت ، این خانه از سه نسل پیش به وی ارث رسیده بود.

محمد جاسم پور نتیجه مرحوم شاهین و کارشناس ارشد مدیریت جهانگردی و گردشگری و مدیر این مورزه به خبرنگار ایرنا گفت:  از سال ۱۳۹۳ این خانه به منظور معرفی تاریخ ، فرهنگ ، آداب و رسوم ، نوع زندگی ، چگونگی معیشت و درآمد زایی مردم آن زمان و با هدف اشتغالزایی برای بومیان و رونق گردشگری به خانه مردم شناسی تبدیل و تمامی اتاق ها و فضاها با حفظ معماری سنتی و با استفاده از مصالح بومی و بر اساس سبک زندگی بومیان کیش در هشت دهه پیش باززنده سازی شد.

خانه بومیان کیش ۱۵ اتاق دارد که اتاق مهمان مردان، اتاق زمستانی و تابستانی ، انبار خرما و محل گرفتن شیره خرما، آشپزخانه، اتاق خواب، اتاق مهمان زنان، مکتب خانه وحجله، بیت العود یا اتاق خواب متعلق به صاحب خانه تعدادی از این اتاق ها است .

دراین خانه 2 حیاط وجود دارد که یکی از آنها ویژه میهمان های به ویژه مردان نامحرم و غریبه بوده که از یک درب اختصاصی و یک اتاق تابستانی، یک اتاق زمستانی ، تعدادی انبار و یک حلقه چاه برخوردار است و حیاط دیگر متعلق به خانواده بوده و مردان غریبه حق ورود به آن را نداشتند ، اتاق خواب های زمستانه و تابستانه ، آشپزخانه ، مکتب خانه ، اتاق مهمان زنان ، انبار خرما ، انبار علوفه و محل نگهداری گاو و گوسفند و یک حلقه چاه در این حیاط قرار دارد که دارای درب ورودی مخصوص خانواده است .

دیین وسیله ای ساخته شده از نخ غزل و ترکه های درخت کهور یا کُنار برای جمع آوری صدف،  گفیه یا قرقره چوبی بادبان، محفظه قطب نما ، گرگور ( تله ماهی )، حبل ( طناب هایی از جنس الیاف خرما یا نارگیل ) ، سالیه ( توردایره ای شکل برای صید ماهیان به صورت گله ای)، لباس المعرس (لباس داماد) و لباس العروس ( لباس عروس ) به همراه زیور آلات مخصوص ،کبت(میز آرایشی درب دار با آینه متحرک )، زینه الفرشه(وسایل تزیینی ) از جمله وسایل به نمایش گذاشته شده در این خانه است.

اقامتگاهی به وسعت تاریخ

مجموعه تک بادگیر در غرب جزیره و در محله سفین جدید کیش واقع شده که از بخش های مختلف موزه ای، غرفه های عرضه صنایع دستی و اقامتگاه بومگردی تشکیل شده که امکان اقامت داشتن به سبک بومیان کیش را  برای علاقه مندانش فراهم آورده است.

این خانه  به آقای علی اکبر سعیدی کیشی تعلق داشته و هم اکنون توسط یکی از نوادگان آن اداره می شود، علی اکبر سعیدی از تاجرهای به نام جزیره کیش بوده و در کار تجارت مروارید، صنایع دریایی و پارچه های ابریشمی فعالیت می کرده است.

عمارت تک بادگیر کیش ۱۳ اتاق دارد که این اتاق ها شامل ۶ اتاق اندرونی و هفت اتاق بیرونی از جمله اتاق سران، اتاق حجله، اتاق موزه، موزه مردم شناسی، مکتب خانه و مطبخ دارد و یکی از دیدنی های کیش محسوب می شود و سالانه علاقه مندان زیادی را جهت بازدید به سمت خود جذب می کند.

این مجموعه گردشگری یک بازارچه جذاب و دیدنی هم دارد که با داشتن غرفه‌های متعدد چون غرفه فروش سوغات، لباس‌های محلی، صنایع دستی، محصولات دریایی، خوراکی‌های محلی، عطاری، بهداشتی، عطر فروشی مسافران و گردشگران را سرگرم می کند.

سبک خانه تک بادگیر کیش کاملا به صورت بومی است و از قدیمی ترین خانه های کیش نیز شناخته می شود. این عمارت زیبا و دیدنی در جزیره کیش در پنج مرحله مرمت و بازسازی شده و طی گذراندن مراحل، امکان اقامت را هم برای مسافرانش فراهم آورده است.

تاریخ زنده کیش در غرب جزیره

برای پایان دادن به بوم گردی در این جزیره باید با عبور از کرانه غربی جزیره و کشتی یونانی به سمت روستای تاریخی باغو با قدمتی یک هزار ساله سفر کنی، روستایی که هم اکنون به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری کیش به شمار می رود.

روستای باغو در حاشیه جنوبی جزیره واقع شده است و تنها روستای قدیمی کیش است که همچنان به حیاط روستایی خود ادامه می دهد؛ این روستا در قدیم نیز دارای یک مسیر قنات و تعدادی چاه آب شیرین (گاو چاه) بوده که آب مصرفی ساکنین و آبیاری مزارع و نخلستان ها را فراهم می آورده است.

اکنون تنها آثاری از مخروبه های این قنات و چاه ها باقی مانده است. هم اکنون ۱۳ خانوار در این روستا ساکن هستند و حسن خلدون مدیرمجموعه بوم گردی باغو جزیره کیش و یکی از کارآفرینان برتر روستایی جزیره کیش در این ارتباط به ایرنا گفت: این روستا از قدمت بیش از سه هزار ساله برخوردار بوده و علاوه بر قنات تاریخی به طول ۱۳ کیلومتر، مسجد تاریخی و برخی درختان نادر و گونه های جانوری نیز قابل مشاهده است.

در بخش شمالی روستا تعداد ۹ گونه درخت شامل کُنار، کهور، لور، انجیر بنگالی، اصبار،بمبار، قاف، گراب، لامباو و  تمر هندی مشاهده شده که برخی از آنها از گونه های نادر است که تعداد آنها در جزیره انگشت شمار است.

گونه های جانوری از جمله آهو، سمور و صدها گونه پرنده بومی و مهاجر از دیگر جاذبه های طبیعی این روستا است و در سال های گذشته با توجه به ظاهر متفاوت باغو از دیگر نقاط کیش، همواره گردشگران را به سوی خود جذب کرده است.

درمیان جزیره ای مملو از مدرنیت یکی از بکر ترین نقاطی که گردشگر می تواند به آن پناه ببرد همین روستای کوچک است؛ در حال حاضر تنها مکان خدمات رسان به گردشگران در این روستا فضایی است که در بخش شمالی روستا و در جوار مسجد به وجود آورده است.

این فضا که شبیه به چادرهای بادیه نشینان عرب است از میهمانان به وسیله خوراک های محلی پذیرایی می کند و برخی سوغاتی های محلی از قبیل قهوه عربی یا ادویه عربی را نیز به گردشگران عرضه می کند.

راه اندازی مسیر بوم گردی

با همت معاونت گردشگری سازمان منطقه آزاد کیش و بخش خصوصی در نوروز ۱۴۰۱ برای اولین بار مسیر بومگردی در این جزیره راه اندازی که گردشگران می توانند با استفاده از اتوبوس های گردشگری (هاپان هاپاف) علاوه بر بازدید از محله های بومی نشین از این جاذبه های گردشگری نیز دیدن کنند.