قانون نانوشته عقل سلیم و تمرکز، حلقه گمشده داوری ماست که نیاز به آموزش توسط نخبگان داوری و پیشکسوت‌ها دارد تا داورهای نخبه تحویل جامعه داوری شود. بحث داوری این فصل هم مانند فصل‌های گذشته داغ است و یکی از مشکلات اصلی، ماجراهایی بوده که برخی از افراد فرصت‌طلب برای رسیدن به مقاصدشان، به داوری‌ها لطمه می‌زنند.
در بخش نخست این گزارش، با «رضا سخندان» رئیس تازه معزول دپارتمان داوری گفت‌وگو کردیم که فقط ۱۲۳ روز در این مسند فعالیت کرد و از سوی هیات رئیسه فدراسیون فوتبال کنار گذاشته شد.
افرادی که در «سایه» حرکت می‌کنند و به داورانی که اکنون به مرز پختگی رسیده و بهترین زمان برای بهره‌برداری از آن‌هاست آنقدر کم‌توجهی می‌شود تا به ضرب‌المثل «به مرگ گرفته تا به تب راضی بشه» برسند و بعد با یک پیشنهاد که فلان بازی را قضاوت و از داوری خداحافظی کن، وی را به کناره‌گیری از قضاوت وادار می‌کنند تا جا برای اقدامات‌شان فراهم شود.
لیگ بیست و یکم از نظر داوری مشکلات فراوانی دارد. یکی از دلایل آن اختلاف همیشگی میان دپارتمان داوری و کمیته داوران است. از زمانی که دپارتمان داوری در فدراسیون فوتبال ایجاد شده، شاهد اختلاف‌هایی میان رئیسان دپارتمان داوری با کمیته داوران بوده‌ایم و این بازی همچنان ادامه دارد.
فدراسیون فوتبال در سال ۱۳۸۹ طبق اساسنامه نسبت به تشکیل مجموعه جدیدی با عنوان دپارتمان داوری اقدام کرد تا مسئولیت اجرایی را برعهده بگیرد. طبق اساسنامه، کمیته داوران وظیفه سیاستگذاری در مورد مسائل داوری مثل کلاس‌های آموزشی، چگونگی برگزاری آن برای ارتقای جامعه داوری و موضوع‌های این چنینی را دارد.
سرآغاز اختلاف‌های دپارتمان داوری و کمیته داوران
در حقیقت کمیته داوران دستورالعمل لازم را می‌دهد و اعضای کمیته تائید می‌کنند و بعد دپارتمان آن را اجرا می‌کند. اکنون این ناهماهنگی‌ها از ضعف ساختار ناشی می‌شود. البته مساله پیچیده‌ای در میان نیست. کمیته داوران باید مرجع تصمیم‌گیری باشد و دپارتمان نیز به عنوان رکن اجرایی، این تصمیم‌ها را به اجرا درآورد اما اکنون به دلیل اختلاف نظرها و سلیقه‌های شخصی این‌گونه به نظر می‌رسد که دپارتمان، هماهنگی و پیروی از کمیته ندارد!
کمیته داوران باید مرجع تصمیم‌گیری باشد و دپارتمان نیز به عنوان رکن اجرایی، این تصمیم‌ها را به اجرا درآورد اما اکنون به دلیل اختلاف نظرها و سلیقه‌های شخصی این‌گونه به نظر می‌رسد که دپارتمان، هماهنگی و پیروی از کمیته ندارد!از طرفی تصویب نشدن آیین‌نامه کمیته داوران فدراسیون فوتبال و انتخاب رئیس دپارتمان داوری فدراسیون بدون در نظر گرفتن نقطه نظر اعضای این کمیته، مهم‌ترین دلیل بروز اختلاف‌ها بود. هرچه هست ادامه این روند و ایجاد دو دستگی‌ها تمرکز داوران را هم برهم می‌ریزد و اوضاع قضاوت‌ها را بدتر از این که هست خواهد کرد.
در حالی که کمیته داوران و دپارتمان داوری با هدف رشد و اعتلای سطح داوری کشور تشکیل شده، مدت‌هاست اختلاف این دو مجموعه مانع بزرگی بر سر این راه شده و فدراسیون فوتبال تاکنون واکنشی در قبال این مشکل نداشته است.
اختلاف موجود بین کمیته داوران و دپارتمان داوری از جایی آغاز شده که اعضای کمیته داوران به استقلالِ دپارتمان در برخی تصمیم‌گیری‌ها معترض بودند و در این خصوص رئیس دپارتمان داوری را مقصر می‌دانستند. این در حالی است که اگر کمیته داوران و دپارتمان داوری با یکدیگر هماهنگ باشند هدف اصلی تشکیل دپارتمان که اعتلای سطح کیفی و کمی داوری ایران است، فراهم می‌شود.
وقتی کمیته داوران و دپارتمان داوری اختلاف دارند به این نتیجه می‌رسیم که هیچ وقت نمی‌توانیم یک کمیته داوران و دپارتمان داوری همسو و همراه داشته باشیم.
این اختلاف باعث می‌شود داورها بلاتکلیف باشند و شرایطی مانند وضعیت کنونی ایجاد شود. فدراسیون فوتبال باید آن را مدیریت کند تا کمیته و دپارتمان همسو و همراه باشند. فدراسیون اگر بتواند یکبار برای همیشه این اختلاف را حل کند، دیگر شاهد چنین اتفاقی که اکنون رخ داده نخواهیم بود.
حل اختلاف از مسیر «اتحادیه داوران»
یکی از راهکارها برای پایان دادن به این مسائل، تشکیل اتحادیه داوران است. در واقع برای حل مشکلات و استفاده از مشاوره خانواده داوری باید اتحادیه داوران را هرچه سریع‌تر تشکیل داد و از همه داورانی که مشغول قضاوت هستند و تعدادی از پیشکسوتان باتجربه در اتحادیه بهره گرفت. با تشکیل این اتحادیه، می‌توان خانواده از هم گسیخته داوری را دور هم جمع و اتحاد لازم را بین آنان برقرار کرد.
یکی از سه رکن اصلی هر ورزشی داور است و متاسفانه برخی، پشت‌پرده شیطنت می‌کنند و باعث سوختن یک داور باتجربه می‌شوند تا به خواسته خود برسند. در حالی‌که یک داور ملی تا ۴۵ سالگی می‌تواند در سطح بین‌المللی قضاوت کند و طبق قوانین فیفا بعد از آن هم می‌تواند در لیگ‌های داخلی کشور خود تا هر زمانی که قدرت بدنی‌اش جواب دهد قضاوت کند.
برای حل مشکلات و استفاده از مشاوره خانواده داوری باید اتحادیه داوران را هرچه سریع‌تر تشکیل داد و از همه داورانی که مشغول قضاوت هستند و تعدادی از پیشکسوتان باتجربه در اتحادیه بهره گرفت.در فوتبالی که برخی داورهای آن ناظر خود را تعیین می‌کنند، برای اینکه نمره خوب بگیرند، در فوتبالی که دو نفر از ناظرهای داورها با تصویر مدرک قلابی دپیلم در مجموعً ۱۷ دیدار، ناظر عملکرد داورها بوده‌اند و هیچ مسئولی به آن توجه ندارد؛ در فوتبالی که دو نفر از ناظران داور سرپرست تیم‌های منحل شده گسترش فولاد و صبای قم بوده‌اند و هنوز از انحلال اولی ۳ سال و دومی ۲ سال نگذشته، نظارت داده می‌شود، در فوتبالی که پیشکسوت‌های داوری آن اگر برخلاف میل آقایان حرف بزنند دیگر به آن‌ها نظارت داده نمی‌شود، چه انتظاری می‌توان داشت؟
در کدام قوانین داوری فوتبال، قضاوت خداحافظی داورهای خود را در یک بازی رسمی می‌گذارند؟! جالب اینکه این نوع خداحافظی‌ها به فوتسال هم سرایت کرده و براساس برنامه از پیش آماده شده، داورها را مجبور به خداحافظی از دنیای قضاوت می‌کنند!
تا کنون از ۴۲ داور و ۶۸ کمک داور در بازی‌های لیگ برتر استفاده شده که این خود جای بحث فراوان دارد اما پرسش ما از کمیته داوران و دپارتمان داوری این است که چرا با داشتن این همه داور در حالی که می‌توان از دو هفته پیش، تیم داوری را از قضاوت مسابقه‌اش با خبر کرد باز هم ابلاغ داوری به آن‌ها سه روز پیش از مسابقه باشد؟
خسروی: حتی در محلات هم مشاور نیستم
«علی خسروی» عضو کمیته داوران در پاسخ به چرایی برکناری سخندان رئیس دپارتمان داوری به خبرنگار ایرنا گفت: «بهترین کسی که می‌تواند به این پرسش شما پاسخ بدهد خود سخندان است. مشکلات داوری ما همیشگی بوده و هیچ‌گاه حل نشده است.»
وی در باره علت کنار گذاشتن داورهای باتجربه گفت: «هیچ داور باتجربه‌ای را کنار نگذاشته‌ایم؛ اگر منظورتان «محمدرضا اکبریان» است خودش گفت خسته شده و خداحافظی کرد. البته باید به داوران هم جوان میدان داد.»
خسروی پذیرفت که تعداد داورها برای قضاوت در لیگ برتر بسیار زیاد است و معتقد بود در شرایطی کنونی کاری نمی‌توان کرد. او با تکذیب شایعه مشاور باشگاه استقلال بودن گفت: «خودم نیاز به مشاور دارم؛ من حتی در محلات هم مشاور نیستم چه رسد به اینکه بخواهم مشاور باشگاه استقلال باشم.»
مرادی: فوتبال ما قربانی جنگ‌های مدیریتی شده است
«جلال مرادی» پیشکسوت داوری نیز در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: «من به دلیل اتفاق‌هایی که در کمیته داوران افتاده، مدت‌هاست کنار کشیده‌ام و در سازمان لیگ به عنوان ناظر مشغول فعالیتم. همیشه بین کمیته داوران و دپارتمان داوری مشکل بوده و هرگز هم حل نشده و هر کسی که آمد پس از مدتی کنار کشید و یا کنار گذاشته شد.»
«واقعیت اینکه این اتفاقات ضربه جبران ناپذیری به جامعه داوری ما زده و بیش از همه، داورها قربانی جنگ‌های مدیریتی شده‌اند. انگار قرار نیست هیچ‌گاه اختلاف کمیته داوران و دپارتمان حل شود. وقتی رئیس فدراسیون فوتبال یک شبه کنار گذاشته می‌شود نباید انتظاری از بقیه ماجراها داشته باشیم.»
مرادی: فوتبال ما مدت‌هاست قربانی جنگ‌های مدیریتی شده و تا زمانی که افکارهای جاه‌طلبانه در ذهن مدیران است درست نمی‌شود.وی ادامه داد: «فوتبال ما مدت‌هاست قربانی جنگ‌های مدیریتی شده و تا زمانی که افکارهای جاه‌طلبانه در ذهن مدیران است درست نمی‌شود. بسیاری قربانی این مدیریت‌ها شده‌اند و هرگز افراد سالم نتوانستند در جایگاه واقعی خود قرار بگیرند. ما باید تعداد داورها را کم کنیم و از داوران باتجربه خود بیشتر بهره ببریم نه اینکه آن‌ها را وادار به خداحافظی کنیم.»
«تعداد داورها زیاد است و همین موضوع باعث ایجاد اختلاف‌ها شده؛ زمان ما باید یک داور همه مراحل رسیدن به سطح اول داوری را می‌گذراند اما حالا با سفارش، یک داور کم تجربه در لیگ برتر قضاوت می‌کند!»
ادامه دارد ...