به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، سعید خطیب‌زاده صبح روز دوشنبه در نخستین نشست هفتگی خود در سال ۱۴۰۱ با اشاره به کارنامه دستگاه دیپلماسی در سال گذشته، گفت: در حوزه خنثی‌سازی تحریم‌ها برای ارتقای تجارت خصوصی و دولتی، نفتی و غیرنفتی، نمره قابل قبولی داشتیم.
وی افزود: در حوزه رفع تحریم‌ها هم اقدامات گسترده‌ای از سوی دستگاه دیپلماسی انجام شد و ماه‌ها مذاکره و ده‌ها جلسه در وین و صدها جلسه در تهران و رفت و برگشت‌های متعدد حجم بسیار زیادی از فعالیت‌های دستگاه دیپلماسی بود. سیاست خارجی متوازن در عمل در حال پیگیری است.
سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار داشت: سال گذشته به‌خاطر وجود کرونا سال سختی بود و اگر سُفرای ما وسط میدان قرار نمی‌گرفتند، تأمین واکسن به آسانی اتفاق نمی افتاد.
خطیب‌زاده با اشاره به رکود در حوزه گردشگری به دلیل شرایط کرونایی بر این نکته نیز تأکید کرد که سفارتخانه‌های ما در کشورهای خارجی تلاش کردند کمک موثری داشته باشند تا صنعت توریسم به روال عادی بازگردد و به گردش درآید.
وی با بیان اینکه روابط ما با همسایگان بیش از دو و نیم برابر شده است، یادآورد شد: ایجاد روابط تاب‌آور خارجی چارچوبی بود که وزارت خارجه پیگیری کرد و در ۶ ماه دوم سال ۱۴۰۰ نتایج موفقی داشت.
سخنگوی وزرات امور خارجه با اشاره به موضوع جلوگیری از ورود یکی از هنرمندان کشورمان به آمریکا اظهار داشت: ایالات متحده از این اقدامات متناقض زیاد کرده است. آنچه در خصوص یکی از هنرمندان ما رخ داد، یک نمونه از صدها هزار نمونه‌ای است که طی ۴۰ سال گذشته آمریکا علیه ملت ایران انجام داده است. آمریکا نشان داده از نظر واشنگتن همه چیز سیاسی و امنیتی و ابزاری است و هر زمان لازم بداند همه ارزش‌ها را قربانی می‌کند که اهداف سیاسی خود را جلو ببرد. برخلاف تمامی شعارها، آنچه برایش مهم است سیاست‌هایی است که در واشنگتن و در کاخ سفید بر علیه ملت ایران فرمول بندی شده است.
وی افزود: همه ما فراموش نکنیم آنکه امروز در مقابل ما قرار دارد دولتی نیست که به وظایفش عمل کند بلکه می‌خواهد از ابزارهای قانونی استفاده کند که به وظایفش عمل نکند. آنچه در وین هست به خاطر رویکرد آمریکا در نقطه توقف قرار دارد. آمریکا تلاش می‌کند موضوعات باقیمانده را گروگان مسائل داخلی خود کند و ایران و ایرانی نمی‌تواند تا ابد صبوری کند. اگر آمریکا می‌خواهد توافقی داشته باشد باید تصمیم سیاسی خود را در اسرع وقت بگیرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه آقای مورا در سفر به تهران حامل نکاتی بود، تأکید کرد: آقای مورا در این سفر حامل برخی نکات بود و می‌خواست با ما تبادل نظر کند. ما موضوعات مدنظر خود را به مورا گفتیم. پیام، پاسخ ها و خواسته‌های ما روشن بود.
سفر مورا برای این بود که از این شرایط خارج شویم. تلاش کردیم به عنوان جمهوری اسلامی ایران مسیر دیگری را مجددا امتحان کنیم که موضوعات باقیمانده حل و فصل شود. تا الان به شهادت آنهایی که پیام برده و آورده اند، بیشترین ابتکارات را ایران داشته است.
وی ادامه داد: مورا با پیام و پاسخ های تهران، ایران را ترک کرد و ما همچنان منتظر پاسخ طرف مقابل هستیم و پاسخ جدیدی دریافت نشده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در مورد سفر وین گفت: آنچه در دو هفته گذشته بیش از پیش برای ما روشن شده، این است که بایدن و کاخ سفید تصمیم خود را نگرفته‌اند و متاسفانه کل یک توافق را گروگان مسائل حزبی و داخلی آمریکا کرده اند و همان رویکردی را پیش می‌گیرد که منجر به شکست بسیاری از توافقات بین المللی شده است؛ یعنی منوط کردن یک توافق بین‌المللی به زدو بندهای داخلی خودشان. توافق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ چارچوب بحث است و در همین چارچوب دولت بایدن باید تصمیم سیاسی خود را بگیرد.
وی ادامه داد: آمریکا مسؤول توقف امروز مذاکرات و تطویل روزهای آتی است. راه‌حل هم در کاخ سفید است. باید به خواسته‌های معقول ایران که مورد تایید اعضای ۱+۴ است، پاسخ منطقی بدهد که ما آمادگی داشته باشیم به وین بازگردیم.
توافق بسیار در دسترس است، اگر آمریکا بداند و یقین داشته باشد که ما از خطوط قرمز خود نه رد می‌شویم و نه از خواسته‌های خود کوتاه خواهیم آمد.
خطیب زاده افزود: انتقاع ایران از برجام مطابق نص توافق و قطعنامه ۲۲۳۱ ماموریت اصلی وزارت خارجه است. الان در گام‌های پایانی، آمریکا تلاش می‌کند انتفاع چرخه اقتصادی ایران و انتفاع ما از ابعاد مختلف برجام را مانع شود. ما در نقطه‌ای قرار داریم که ایالات متحده باید تصمیم بگیرد می‌خواهد میراث ترامپ را حفظ کند یا به عنوان یک دولت نیمه مسؤول عمل کند و توافق انجام شود. متاسفانه بازیگران بین‌المللی می‌بینند دولت بایدن همان مسیر دولت قبلی را می‌رود.
وی ادامه داد: تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه جزو رویه‌های عادی آمریکا شده و باورش شده است که پلیس، قاضی و هیئت منصفه دنیاست و قوانین داخلی این کشور قوانین بین‌المللی است. هیچ کدام از این ها نیست، ایالات متحده باید بپذیرد به عنوان یک دولت برابر در حقوق بین الملل وارد گفت وگوها شود . گردن کشی و زیاده خواهی جواب نمی‌دهد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص روابط ایران و عربستان نیز بیان داشت: آمادگی داریم گفت‌وگوها ادامه پیدا کند و اختلافات حل شود. ما نظرات خود را مکتوب به طرف سعودی ارائه کرده‌ایم و آن‌ها باید نظرات خود را اعلام کنند.
خطیب‌زاده گفت: افغانستان امروز با مشکلات زیادی روبه‌روست و مردم این کشور در فشار و سختی هستند. آقای امیرعبداللهیان به صراحت اعلام کرد پذیرفته نیست که حقوق اولیه فرزندان و دختران آن‌ها نادیده گرفته شود و باید تلاش کنیم افغانستان از این دوران گذار عبور کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اظهارات یکی از نمایندگان مجلس در خصوص پیش‌نویس متن توافق گفت: وزارت خارجه، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و متعلق به آحاد ملت و در واقع وزارت خارجه موافق و مخالفین توافق هست، اما وزارت خارجه فقط یک مأموریت دارد که باید به‌عنوان یک دستگاه حاکمیتی وظیفه خود را انجام دهد.
خطیب‌زاده تصریح کرد: اگر امروز پافشاری ما بر حقوق ملت نبود، شاید توافقی نیم‌بند در ماه‌ها قبل انجام شده بود.روابط دولت و مجلس، روابط وزارت امور خارجه و مجلس در بسیاری از ابعاد به هم نزدیک و در مسیر همکاری است و شورای عالی امنیت ملی، راهبردی مذاکرات را بر عهده دارد. در این شورا و کمیته هسته‌ای، رئیس مجلس شورای اسلامی حضور دارد و تمامی مباحث آنجا مطرح می‌شود.
وی خاطر نشان کرد: کل توافق معطل تصمیم سیاسی واشنگتن است و هفته‌هاست که معطل همین هستیم و موضوع هم افراد و اشخاص حقیقی و حقوقی و انتفاع اقتصادی ایران است.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره نقض آتش‌بس از سوی عربستان گفت: دولت نجات ملی هنوز اظهار نظری در این خصوص نداشته ولی ایران از آتش‌بس در یمن استقبال می‌کند و این اقدام باید با آغاز گفت‌وگوی یمنی - یمنی کامل شود و باید منتظر ماند.
وی درخصوص موضع ایران در خصوص جایگاه زنان و دختران در افغانستان؛گفت: افغانستان امروز با مشکلات زیادی روبرو است. دختران، زنان، کودکان و مردان و تمامی اقشار مردم افغانستان در فشار و سختی هستند. به صراحت آقای امیرعبداللهیان در ملاقات‌ها در چین اعلام کرد که پذیرفته نیست حقوق اولیه دختران و زنان افغانستان برای تحصیل نادیده گرفته شود. هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان باید مسؤولیت پذیر باشد و همه باید تلاش کنیم افغانستان از دوران گذار به خوبی عبور کند. و دولت فراگیر تشکیل شود که همه این نگرانی ها مرتفع شود و حقوق رعایت شود.
سخنگوی دستگاه وزارت خارجه گفت: اجلاس همسایگان افغانستان در چین یکی از موضوعات مهم آن مردم افغانستان بودند. برای ایران مردم افغانستان اولویت هستند و از همین باب است که در میانه زمستان سخت افغانستان تلاش کردیم سوخت را برسانیم و بازارچه‌های مرزی باز بماند.
وی درخصوص وضعیت عراق گفت: سفارت ما در بغداد و مقامات در تهران تلاش کردند روند دموکراتیک در عراق تسریع شود. ما حامی انتقال دموکراتیک قدرت در عراق بودیم و باید تلاش کنیم نهادهای قانونی در عراق تقویت شوند. البته این موضوع کاملا عراقی است. ما به عنوان دوست عراق تلاش کردیم، فقط و فقط با رعایت عدم دخالت و با رعایت تسهیل گری و بی طرفی کمک کنیم. این فرآیند هر چه زودتر حل شود برای عراق و همسایگان آن بهتر خواهد بود. گفت‌وگوها با همه طرف های عراقی برای نشستن و گفت‌وگو با همدیگر با جدیت ادامه دارد.
خطیب زاده درخصوص تحولات اخیر در پاکستان افزو: از نزدیک اتفاقات پاکستان را رصد می‌کنیم و تحولات در کشور دوست و برادر پاکستان از اهمیت جدی برخوردار است و در نظام پارلمانی پاکستان این تحولات طبیعی است و همه باید اطمینان حاصل کنیم مردم پاکستان بدون دخالت خارجی و مداخله‌ای سرنوشت کشور خود را رقم بزنند. روابط بسیار خوبی با دولت پاکستان داریم و در همین چارچوب تلاش کردیم روابط را حفظ کنیم.