۲۵ اسفندماه ۱۴۰۰ و چند روز مانده به تعطیلات رسمی نوروز، بیشترِ ظرفیت بسیاری از هتل‌ها و مراکز اقامتی چابهار تکمیل و رزرو شده بود. ستاد اجرایی خدمات سفر استان که به ریاست استاندار سیستان و بلوچستان تشکیل شده بود جلسه‌ای ویدئوکنفرانسی با حضور تمامی مدیران و فرمانداران استان تشکیل داد و نصرالله ابراهیمی مسوول اداره سازمان منطقه آزاد چابهار نیز در این نشست مجازی و بعد از آن در دو نشست حضوری دیگر شرکت کرد تا پازل هم‌افزاییِ خدمت‌رسانی تکمیل شود.
همانگونه که می‌دانید دوگانگی مدیریتی در مناطق آزاد ازجمله چابهار یک حکایت تقریبا دیرینه بوده و به نحوه اجرای ماده ۶۵ قانون احکام دائمی توسعه کشور برمی‌گردد «همان قانونی که دادستان کل کشور در سفر به چابهار بر لزوم تعیین تکلیف آن تاکید کرده بود»
با توجه به پیش‌بینی‌ها در خصوص مواجه شدن چابهار با جمعیت زیاد مسافران در تعطیلات نوروز، سازمان منطقه آزاد چابهار و مجموعه فرمانداری و استانداری در راستای منافع مردم و رفاه حال گردشگران، رویکرد هم‌افزایی و تعامل را محور قرار دادند به‌گونه‌ای که در تمامی جلسات استانی، حضور فعال مدیران را شاهد بودیم چراکه قرار بر این بود مسافران علاوه بر لذت بردن از زیبایی‌های سواحل مکُران با خاطره‌ای خوش به شهر و دیار خود برگردند.
بنابراین رحمدل بامری معاون سیاسی اجتماعی استانداری سیستان و بلوچستان هم به عنوان نماینده ویژه استاندار مسافت ۷۰۰ کیلومتری زاهدان تا چابهار را طی کرد و خود را به حوزه سواحل مکُران رساند تا این هم‌افزایی‌ها بیشتر و خدمت‌رسانی‌ها مطلوب‌تر شود.
مراسم باشکوه آغاز سال ۱۴۰۱ با حضور جمع زیادی از مردم و مسوولان در جوار گلزار شهدای گمنام منطقه آزاد چابهار برگزار شد و همه این کنارِ هم بودن‌های مسوولان نویدبخش نوروزی متفاوت در کرانه دریای مکُران (عمان) بود.
بعد از آن، آیین استقبال از مسافران با اهدای گُل و توزیع شیرینی همراه با اجرای موسیقی بلوچی برگزار شد که در این مراسم هم نماینده استاندار و مسوول اداره سازمان منطقه آزاد چابهار و مدیران ارشد شهرستان، دوش‌به‌دوش هم و در یک ردیف ایستادند و گُل‌های رُز قرمز را به میهمانان تقدیم کردند که در ویدئوی زیر بخشی از این مراسم را مشاهده می‌کنیم.
شامگاه چهارشنبه (سوم فروردین‌ماه) کمیته اطلاع رسانی ستاد اجرایی خدمات سفر منطقه آزاد چابهار در اطلاعیه‌ای از تکمیل هتل‌ها و مراکز اقامتی این منطقه خبر داد و از مسافران نوروزی خواست برای رفاه حال خود، سفر به چابهار را به هفته دوم تعطیلات موکول کنند.
منطقه آزاد چابهار ۱۸ هتل و مرکز اقامتی دارد که ظرفیت همگی این مراکز تکمیل شده بود، باید چاره‌ای اندیشیده می‌شد بنابراین سازمان منطقه آزاد در کوتاه‌ترین زمان ممکن مکان‌هایی را با تامین امکانات مناسب همچون حمام و سرویس‌های بهداشتی برای برپایی چادرهای مسافرتی مهیا و تمهیدات لازم از جانب نیروهای حفاظت فیزیکی منطقه آزاد و نیروی انتظامی و گروه‌های جهادی برای امنیت این اماکن اتخاذ شد.
نخستین اطلاعیه برای مسافرانی که در سطح شهر معطلِ پیدا کردن مکان مناسبی بودند صادر شد ضمن اینکه از طریق بلندگوهای سطح منطقه آزاد اطلاعیه‌های مربوط به ایجاد مکان‌های مناسب برای برپایی چادر مسافرتی، پخش می‌شد.
مثلا در یکی از این اطلاعیه‌ها اینگونه عنوان شده بود: در راستای رفاه حال مسافران و گردشگران، محل اسکان موقت مسافری با امکانات بهداشتی مناسب جنب مرکز نمایشگاه و همایش‌های منطقه آزاد چابهار با ظرفیت بیش از ۵۰۰ چادر راه‌اندازی شده است. این محوطه علاوه بر دارا بودن فضای سبز، از سرویس‌های بهداشتی و روشنایی مناسب برخوردار بوده و تدابیر لازم برای امنیت و آسایش مسافران اتخاذ شده است.
درهای ادارات دولتی هم برای اسکان مسافران باز شد
رحمدل بامری معاون سیاسی اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان نیز با تاکید بر اینکه باید درهای تمامی ادارات دولتی چابهار برای اسکان مسافران نوروزی باز باشد، گفت: چابهار با ورود بیش از انتظار مسافران نوروزی مواجه شده است که می‌طلبد همه دستگاه‌های اجرایی برای خدمت به میهمانان پای کار بیایند.
وی با اشاره به ظرفیت منطقه آزاد چابهار برای پذیرایی از میهمانان نوروزی بیان داشت: سازمان منطقه آزاد چابهار نیز در بحث استقبال و پذیرایی از مسافران، تلاش‌های خوبی داشته و با توجه به ورود چشمگیر گردشگران به منطقه چابهار، مکان‌هایی را برای اسکان مسافران مهیا کرده است که جای قدردانی دارد.
معاون سیاسی اجتماعی استاندار سیستان و بلوچستان ضمن قدردانی از تلاش‌های جمعیت هلال‌احمر، تصریح کرد: خوشبختانه با نظارت جدی نیروهای هلال احمر در نوار ساحلی جنوب سیستان و بلوچستان، هیچ حادثه ناگواری در بحث غرق‌شدگی نداشتیم.
وی با اشاره به نظارت مستمر کارشناسان فرمانداری و گروه‌های جهادی بر نحوه توزیع سوخت اظهار داشت: با همکاری شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، فقط در شهرستان چابهار روزانه ۵۰۰ هزار لیتر بنزین توزیع می‌شود.
بامری هم با بیان اینکه ظرفیت تمامی هتل‌ها و مراکز اقامتی چابهار تکمیل شده است، توصیه کرد: از هم‌وطنانی که قصد سفر به حوزه سواحل مکُران را دارند می‌خواهیم که سفر خود را مدیریت کرده و فقط چابهار را نبینند چراکه در نوار ساحلی جنوب سیستان و بلوچستان، جاذبه‌های گردشگری زیادی در شهرستان‌های زرآباد، کُنارک و دشتیاری وجود دارد.
وی تصریح کرد: ورود میهمانان نوروزی، فراتر از زیرساخت‌های منطقه است و در همین راستا تمامی امکانات دولتی را برای رفاه حال مسافران، فعال کردیم و به مدیران دستگاه‌های اجرایی هم تاکید کردیم باید درهای همه ادارات بر روی مسافران باز باشد و حتی اتاق‌های برخی ادارات را هم برای اسکان مسافران، فرش کرده‌ایم و درواقع باید بگوییم که هرآنچه داشتیم را در اختیار مردم قرار داده‌ایم.
همه پای کارِ خدمت، اما زیرساخت‌ها جوابگو نبود
یکی از دلایل بِکر بودن طبیعت چابهار، علاوه بر نبود بزرگراه و راه‌آهن این است که بیشتر مردم، چابهار را به عنوان یک منطقه تجاری صنعتی می‌شناختند اما طی یکی دو سال اخیر با انتشار جاذبه‌های گردشگری این منطقه در شبکه‌های اجتماعی و خبرگزاری‌ها بسیاری از مردم علاقه‌مند شدند بیایند و زیبایی‌های این دیار ارزشمند را از نزدیک مشاهده کنند چراکه وقتی با مسافران گفت و گو می‌کردیم بیشترِ آن‌ها می‌گفتند برای نخستین مرتبه است که به این منطقه سفر کرده‌اند. « منطقه‌ای تجاری صنعتی که تازه، بخش گردشگری‌اش نمایان شده است»
توزیع روزانه ۵۰۰ هزار لیتر بنزین در ایام نوروز، خود گواه بر افزایش چشمگیر مسافران چابهار است، اما زیرساخت‌های حوزه سوخت ازجمله جایگاه‌های این شهر بندری متعلق به ۳۰ سال قبل است و تصور کنید سه جایگاه در یک شهر باید روزانه نیم میلیون لیتر بنزین توزیع کنند، قطعا در چنین شرایطی شاهد ایجاد صف‌های طولانی در مقابل جایگاه‌ها خواهیم بود آن‌هم درحالی که این شهر هم‌اکنون به ۱۵ جایگاه عرضه سوخت نیاز دارد اما با تدابیری که اتخاذ شد، گروه‌های جهادی به همراه کارشناسان فرمانداری وارد میدان شدند و نظارت بر روند توزیع سوخت، جدی‌تر از همیشه شد و در این بخش باید بگوییم اتفاق خوبی رقم خورد و رضایت مردم را به دنبال داشت.
همکاری گروه‌های جهادی و کارشناسان فرمانداری برای نظارت بر جایگاه‌های سوخت
اما چهارم فروردین را می‌توان روز اوج حضور مسافران در چابهار معرفی کرد و افراد معدودی که خانه‌های برخی مردم را از قبل با قیمت ناچیزی اجاره کرده بودند، قیمت اجاره هر شب سکونت در یک منزل کم‌امکانات را تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و بعضا بیشتر افزایش دادند و همین موضوع باعث نارضایتی مسافرانی شده بود که قصد داشتند از منازل اجاره‌ای شخصی استفاده کنند که همان روز با ورود بازرسان ستاد اجرایی خدمات سفر جلوی این قبیل اقدامات گرفته شد ولی گرمای ظهر باعث کلافگی مسافرانی شده بود که نمی‌توانستند حتی از خانه‌های اجاره‌ای به دلایلی همچون کفیت پایین خانه‌ها و نبود نظافت مناسبِ آن منازل استفاده کنند. در همان محل متوجه شدم یک خانواده که از استان دیگری آمده بودند از وضعیت اجاره خانه‌ها گلایه‌مند هستند و مادر خانواده با حالت عصبانی به من نگاه می‌کند که در حال تصویربرداری بودم، وقتی متوجه شد که خبرنگار هستم رو به دوربین گفت: الان توقع دارید از شهرتان تعریف کنم! یا انتقاد و پیشنهاد؟ گفتم چه مشکلی برایتان پیش آمده و در پاسخ جواب داد: اولا که اصلا خانه اجاره‌ای گیر نمی‌آید و آن‌هایی هم که وجود دارند اجاره هر شب را یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین کرده‌اند و ما مجبور شدیم شب را در کنار خیابان چادر بزنیم اما تا ساعت پنج صبح تعدادی موتورسوار مرتب و با سر و صدای زیاد به انتهای بلوار می‌رفتند و برمی‌گشتند و ما نتوانستیم استراحت کنیم، گفتم کِی به چابهار آمدید و پاسخ داد: دیشب! بخشی از فیلم را پس از خواندن از پاراگراف بعدی ببینیم.
همان لحظه بود که معاون سیاسی اجتماعی استاندار متوجه این موضوع شد و با قید فوریت دستور داد که بر تعداد نیروهای انتظامی و گروه‌های جهادی برای ایجاد آرامش مسافرانی که در برخی مکان‌ها چادر مسافرتی برپا کرده بودند اضافه شود و از همان شب این اتفاق رقم خورد و آرامش در سطح شهر برقرار شد.
بامری همچنین به اعضای ستاد اجرایی خدمات سفر دستور داد به صورت شبانه‌روزی در محل ستاد مستقر شوند و مسافران را به مکان‌های اسکان موقت و سالن‌های چندمنظوره ورزشی که مشخص شده بود راهنمایی کنند تا هیچ مسافری، ناراضی از چابهار خارج نشود. البته باز هم همان شب معاون فرماندار چابهار به همراه اعضای ستاد تسهیلات و اسکانِ سفرهای نوروزیِ میدان معروف به شیلات که اداره‌کل شیلات سیستان و بلوچستان هم دور همان میدان واقع شده است حضور یافتند و با گُل و بسته‌های فرهنگی و سایر هدایا از میهمانان جدید استقبال و آن‌ها را به مکان‌های مناسب هدایت کردند و این اتفاق تا پایان هفته اول تعطیلات ادامه داشت. درواقع این اقدام حرکتی برای جلب رضایت مردم و دلجویی از آن‌ها انجام شد.
مسلما وقتی یک شهر با جمعیتی فراتر از انتظار مواجه می‌شود، نارضایتی‌هایی هم به دنبال خواهد داشت اما نکته مهم اینجاست که چابهار، هرآنچه که در توان داشت برای رفاه مسافران مهیا کرده بود و حتی درهای همه ادارات دولتی و مدارس و سالن‌های ورزشی به طور شبانه‌روز برای میهمانان نوروزی باز بود.
با وجود همه این تلاش‌ها، اما تعطیلات نوروز امسال ثابت کرد که چابهار را باید فراتر از یک شهرستان و منطقه صرفا تجاری صنعتی دید و از همه مهم‌تر همدلی، هم‌افزایی و درنهایت مدیریت یکدست و یکپارچه می‌تواند باعث رونق صنعت گردشگری و اقتصادی این دیار شود. ما که هرچه پیگیری کردیم نتوانستیم آمار دقیقی از مجموع مسافران ورودی به چابهار در ایام نوروز به دست بیاوریم اما آنچه که پیدا بود، جمعیت مسافران نوروزی بسیار فراتر از امکانات موجود در این شهر بندری که به پایتخت دریایی کشور هم معروف شده است بود. درواقع بازه زمانی یک ماهه برای آمادگی پذیرایی از این حجم گردشگر در منطقه چابهار، کافی نبود.
ستاد خدمات سفر باید در طول سال فعال باشد
نصرالله ابراهیمی مسئول اداره سازمان منطقه آزاد چابهار نیز در نشست ستاد خدمات سفر که با حضور حسین مدرس خیابانی استاندار سیستان و بلوچستان در محل فرمانداری ویژه چابهار برگزار شد با اشاره به استفاده همه ظرفیت‌ها برای پذیرایی از میهمانان نوروزی در این منطقه گفت: ستاد خدمات و تسهیلات سفرهای نوروزی باید در طول سال فعال باشد چراکه نمی‌توان تنها طی یک ماه امکانات لازم برای رفاه مسافران نوروزی را تامین کرد.
ابراهیمی که از روزِ نخستِ فعالیت خود نسبت به نهادینه کردن فرهنگ تعامل و همکاری بین دستگاه‌های اجرایی مستقر در محدوده منطقه آزاد چابهار تاکید داشت تصریح کرد: فرهنگ تعامل را بین دستگاه‌های اجرایی و امنیتی برقرار کردیم چراکه تعامل، یکی از ویژگی‌های توسعه و سرعت‌بخشی خدمت‌رسانی شایسته به مردم است.
وی اضافه کرد: ۴۰۰ نفر نیروی انسانی در حوزه‌های مختلف، انتظامات و ترافیک، آبرسانی و خدمات شهری با ۷۰ دستگاه خودروی امداد، پشتیبانی از ستاد خدمات سفر منطقه آزاد چابهار را بر عهده دارند و در واقع برای خدمت‌رسانی مطلوب به میهمانان نوروزی هیچ ظرفیتی را بدون استفاده نگذاشتیم.
ابراهیمی بیان داشت: در نیمه نخست تعطیلات نوروزی نسبت به مدت مشابه ۲ سال قبل از شیوع کرونا ۵۰ درصد افزایش رونق اقتصادی در بحث بازار و کسب و کار در مراکز تجاری منطقه آزاد چابهار داشتیم و این، نشان دهنده استقبال خوب مسافران از منطقه و بازار بوده است.
مسوول اداره سازمان منطقه آزاد چابهار با یادآوری اینکه ۱۸ هتل و مرکز بومگردی در این منطقه وجود دارد اظهار داشت: حدود یکهزار و ۹۵۰ نفر می‌توانند در این مراکز اقامت کنند و این، ظرفیتی بسیار کم است در مقابل حجم زیادی از مسافران که وارد چابهار می‌شوند و این کمبود ظرفیت تنها به نوروز ختم نمی‌شود بلکه در طول روزهای سال با کمبود میهمانپذیر مواجه هستیم و باید به این مهم توجه کنیم.
به گفته وی باید مراکز تفریحی و اقامتی هم در حوزه سواحل و هم در حوزه شهری افزایش پیدا کند و در این رابطه باید تسهیلگری در بخش سرمایه‌گذاری انجام شود.
وی تاکید کرد: می‌طلبد زیرساخت‌های لازم برای استقبال از سرمایه‌گذاران حوزه گردشگری خصوصا در حوزه سواحل مهیا شود.
ابراهیمی اضافه کرد: اقداماتی که سازمان منطقه آزاد چابهار طی این مدت انجام داده با معذورات مالی و قانونی در پرداخت‌ها مواجه بوده است و درواقع تمامی این اقدامات را بدون هزینه و منابع مالی انجام داده است.
وی ضمن قدردانی از گروه‌های جهادی عنوان کرد: بیش از ۶۰ گروه جهادی در حوزه پزشکی و دندانپزشکی از استان‌های مختلف به منطقه آزاد چابهار آمده‌اند و همه این گروه‌ها را پشتیبانی کردیم که بتوانند به نحو مطلوبی اقدامات خود را انجام دهند.
همانگونه که در گزارش خواندیم، مجموعه مدیران شهرستان و سازمان منطقه آزاد چابهار با همه توان و ظرفیت خود به میدان آمده بودند تا میهمانان نوروزی با خاطره‌ای خوش به شهر و دیار خود بازگردند اما برخی افراد هم دانسته یا ندانسته و شاید هم برای کسب منافع بیشتر درحال تخریب وجهه چابهار و مردمان میهمان‌نواز این دیار بودند که با هوشیاری مسوولان مربوطه، ناکام ماندند. نکته دیگر اینکه همه ما می‌دانیم در همه جای دنیا افراد مختلف با روحیه‌های متفاوتی وجود دارند اما کمتر کسی است که از میهمان‌نوازی قومِ با اصالت بلوچ نداند و قطعا شایسته نیست خطای افراد انگشت‌شماری را به حساب مردمِ دریا دلِ بلوچستان بیاوریم.
چابهار، منطقه‌ای خوش آب و هوا با جاذبه‌های گردشگری فراوان در جنوب سیستان و بلوچستان و حوزه سواحل مکُران است. ظرفیتی گرانبها برای کشور که می‌توان با استفاده بهینه از این ظرفیت خدادادی بسیاری از مسائل اقتصادی کشور را حل کرد پس می‌طلبد به تامین زیرساخت‌های اولیه در راستای تقویت حوزه گردشگری این خطه توجه ویژه شود چراکه بسیاری از سرمایه‌گذاران از میان همین گردشگران هستند و این موضوع بر هیچ فعال و کارشناس اقتصادی پوشیده نیست.
این منطقه زَرخیز، برای اینکه بتواند با سایر مناطق آزاد دنیا رقابت کند، به زیرساخت‌هایی همچون فرودگاه بین‌المللی در محدوده منطقه آزاد، بزرگراه، خط آهن و افزایش سرانه‌های حوزه بهداشت و درمان و آموزش نیاز دارد و امیدواریم در دولت مردمی آیت‌الله رئیسی، چابهار در حد و اندازه ظرفیت‌هایش دیده شود.