خرم‌آباد - ایرنا - یک کارشناس زمین شناسی در لرستان گفت: برداشت آب های زیرزمینی از دشت حاصلخیز " خاوه" شهرستان دلفان نگران کننده است و باید چاره اساسی برای جلوگیری از تداوم این روند اندیشیده شود.

احداله فاضلی روز پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا ضمن هشدار در خصوص برداشت بی رویه آب های زیرزمینی دشت خاوه افزود: چند دهه اخیر توسعه سریع کشاورزی و افزایش نیاز آبی، باعث استحصال بی­ رویه و افت سطح آب زیرزمینی در دشت خاوه شهرستان دلفان شده است. 

وی بیان کرد: چند سالی است افراد و کشاورزان غیربومی با اجاره مزارع در دلفان، بدون توجه به الگوی کشت و مساله خشکسالی، اقدام به کشت محصولات آبدوست می‌کنند که با توجه به برداشت بی رویه آب، خطرات فرونشست زمین این دشت حاصلخیز را تهدید می‌کند. 

فاضلی گفت: نگرانی از کاهش چشمگیر منابع آب زیرزمینی و مشکلات بوجود آمده بر اثر کاهش سطح این منابع در سال جاری بسیار جدی شده است و مردم بسیاری از روستاهای منطقه با مشکل تامین آب شرب مواجه هستند.

وی ادامه داد: آب شرب شهر نورآباد مرکز شهرستان دلفان از چاه‌ های حفر شده در دشت خاوه(روستای کفراج) تامین می‌شود که در صورت تداوم برداشت های بی رویه آب‌های زیرزمینی بایستی در آینده ای نزدیک بسیار نگران بود.

فاضلی بیان کرد: کاشت سیب زمینی و محصولات آبدوست در دلفان موجب افزایش مصرف انرژی در بخش آب شهرستان به ویژه دشت "خاوه" شده است و فرسایش خاک، خطرات و آلودگی زیست محیطی به علت استفاده بی رویه از کود و سموم شیمیایی نیز از دیگر عوارض کشاورزی اجاره‌ای برای کشت محصولات آبدوست است چراکه این افراد غالبا بدون توجه به شرایط زیست محیطی و تنها با هدف کسب سود بیشتر اقدام به این عمل می‌کنند.

وی با بیان اینکه مشکل عمده در این راستا کشاورزان غیربومی هستند ادامه داد: وقتی مالک، زمین و چاه کشاورزی خود را با سود سرشاری اجاره می‌دهد، سال‌های بعد هم این پیشنهادهای مالی بالا را می‌پذیرد و بازهم زمین را به کشاورزان مهاجری اجاره می‌دهد که تنها به فکر درآمد بیشتر خود هستند و نگرانی بابت منابع آب و خاک ندارند.

وی افزود: اقدامات پیشگیرانه دستگاه‌های متولی برای جلوگیری از کشت سیب زمینی در چند سال گذشته تاکنون پاسخگو نبوده چراکه جلسات و مصوبات فراوانی تصویب شده است اما تاثیرگذار و بازدارنده نیست. 

این کارشناس زمین شناسی اظهار کرد: با وجود ممنوع شدن کشت سیب زمینی در مصوبه شورای حفاظت از منابع آب و شورای تامین شهرستان در دشت خاوه اگر قاطعانه با برداشت بی رویه آب جهت کشت محصولات آبدوست به ویژه سیب زمینی در این دشت برخورد نشود در آینده با بحران آب کشاورزی و شرب شهر نورآباد مواجه خواهیم شد بنابراین لازمه اجرایی شدن این مصوبه همکاری و هم افزایی دستگاه‌های انتظامی، قضایی، آب منطقه ای، جهاد کشاورزی ،اداره برق و سایر دستگاه های اجرایی می باشد.

فاضلی اضافه کرد: اکنون بخش بسیار زیادی از چشمه های دشت از بین رفته است و تناسبی بین میزان تغذیه و تخلیه آن وجود ندارد که با توجه به روند کاهشی منابع آب زیر زمینی در دشت خاوه شهرستان دلفان، لازم است کشاورزان و بهره برداران در مصرف آب با انتخاب الگوی کشت مناسب صرفه جویی کرده و میزان مصرف خود را مدیریت نمایند.

وی گفت: شاید عمده ترین اقدام در گام اول سال ۱۴۰۱ پلمب چاه‌های صنعتی است که به کشاورزان غیر بومی اجاره داده می شود چراکه در عمل هیچ گونه صنعتی در کنار این چاه‌ها ایجاد نشده و تنها غارت انفال به وقوع پیوسته است.

وی تصریح کرد: فرونشست زمین یکی از مخاطرات طبیعی است که بسیاری از دشت­ های ایران با آن مواجه بوده اند و باعث تخریب مناطق مسکونی، جاده­ ها، پل­ ها، خطوط انتقال نیرو، زمین­ های کشاورزی، چاه­ ها و پیزومترها شده است.

فاضلی افزود: فرونشست ناحیه­ ای، متاثر از فعالیت­ های انسانی مانند برداشت بی­ رویه آب از سفره­ های آب زیرزمینی و شرایط زمین­ شناسی می­ باشد که در صورت بروز می­ تواند آسیب­ های جدی به زیرساخت های اقتصادی یک منطقه وارد کند.

دشت خاوه با وسعت ۲۱ هزار هکتار یکی از دشت های حاصلخیز لرستان می باشد و در شرق شهرستان دلفان واقع شده است.