دکتر یاسر مرادی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در پاسخ به این سؤال که برخی از قشموندان در ماه مبارک رمضان برای باز کردن افطار خود از پودر شربت های خارجی با مارک های «فوستر کلارک»، «ماک ـ سی» و «تانگ» استفاده می کنند، آیا استفاده از این پودرها که در بسته بندی های شیک از مجاری غیرمجاز و به صورت قاچاق وارد جزیره می شوند، مجاز و استاندارد است، اظهار داشت: پودر بیشتر شربت های خارجی با برندهای مختلف که به صورت قاچاق از کشورهای حاشیه خلیج فارس در مقیاس وسیع وارد جزایر می شوند به دلیل استفاده از رنگ های غیرمجاز، خطرناک بوده و قابل مصرف نیست و می تواند سلامت استفاده کنندگان را به مخاطره بیندازد.
وی ادامه داد: استفاده بی رویه از رنگ‌های صنعتی در ترکیب مواد غذایی به دلیل جذابیت و مشتری پسندی، تحریک اشتهای مصرف کنندگان، ترغیب آنها به خرید، همچنین جبران رنگ از دست رفته در زمان نگهداری یا فرآیند تهیه غذا، از دیر باز مورد توجه بسیاری از تولید کنندگان مواد غذایی بوده است.
سرپرست شبکه بهداشت قشم اعلام کرد: کاربرد رنگ‌های مصنوعی در صنایع غذایی یکی از مهمترین چالش‌های حوزه سلامت است که توسط افراد سود جو در صنایع غذایی و به صورت غیر مجاز استفاده می‌شود.
دکتر مرادی اضافه کرد: رنگ‌های مصنوعی مواد رنگی هستند که در نتیجه سنتز مواد آلی به دست می‌آیند و دامنه کاربرد آنها نامحدود بوده و در صنایع رنگرزی، داروسازی، میکرب شناسی، صنایع غذایی و نظایر آن کاربرد دارند.
وی توضیح داد: اکثر این رنگ‌ها از نظر مصرف در غذای انسان قابل قبول نبوده و دارای خاصیت سرطان‌زایی است.
این مقام مسوول در شبکه بهداشت جزیره اعلام کرد: در استاندارد ملی ایران به شماره ۷۴۰ (افزودنی‌های خوراکی مجاز- رنگ‌های خوراکی)، به هفت نوع رنگ مصنوعی مجاز اشاره شده است که استفاده از رنگ‌های یادشده در ترکیب فرآورده‌های غذایی به شرط اینکه در پروانه ساخت محصول و بر چسب آن قید شده باشد و تحت نظارت مسوولین فنی واحدهای تولیدی استفاده شود، مجاز می‌باشد.
سرپرست شبکه بهداشت قشم با اشاره به اسامی این هفت رنگ مصنوعی مجاز آنها را «رنگ قرمز کارمیوزین ۱۲۲E»، «رنگ نارنجی سان ست‌یلو ۱۱۰ E»، «رنگ زرد کینولین یلو ۱۰۴ E»، «رنگ آبی برلیانت بلو ۱۳۳ E»، «رنگ قرمز آلوارد ۱۲۹ E»، «رنگ قرمز پانسئو ۱۲۴ E» و «رنگ آبی ایندیگوتین ۱۳۲ E» معرفی و اعلام کرد.
وی گفت: استفاده از رنگ‌های مصنوعی یادشده در ترکیب فرآورده‌هایی همچون انواع آب میوه‌ها، لواشک، نان، ماکارونی، حلوا، نقل، جوجه کباب، رب‌گوجه‌فرنگی، انواع شیرینی‌های قنادی، زولبیا و بامیه، بستنی و نظایر آن غیر مجاز است.
دکتر مرادی اعلام کرد: استفاده از رنگ زرد تارتارازین ۱۰۲ E در تمامی فرآورده‌های غذایی در ایران غیر مجاز است.
وی افزود: در پاستیل‌هایی که مطابق استاندارد و در کارخانه‌های معتبر تهیه می‌شوند از رنگ‌های مجاز خوراکی استفاده می شود و جای هیچ گونه نگرانی در این مورد وجود ندارد، حتی گاهی هم از رنگ دهنده‌های طبیعی مثل آب هویج یا آب انار برای رنگی کردن پاستیل‌ها استفاده می‌شود؛ اما بیشترین نگرانی مربوط به پاستیل‌های قاچاق، فله‌ای و فاقد بسته‌بندی موجود در فروشگاه‌ها و مراکز مختلف خرید است که مورد تایید وزارت بهداشت نبوده و خریدن و مصرف آنها برای هیچ یک از اقشار جامعه توصیه نمی‌شود.
سرپرست شبکه بهداشت قشم اظهار داشت: پاستیل‌ها از افزودن شکر و آب به ژلاتین استخوان یا پوست گاو تهیه می‌شوند و البته انتخاب ژلاتین استخوان در همه کشورها به گاو محدود نمی‌شود و برخی از کشورها از ژلاتین استخوان خوک برای تهیه پاستیل استفاده می کنند. به همین دلیل تاکید می شود به هیچ عنوان خوردن انواع پاستیل بدون مجوز و پروانه وزارت بهداشت (اعم از پاستیل‌های بسته‌بندی و فله) برای مصرف توصیه نمی‌شود.
وی با بیان اینکه پاستیل‌ها و سایر محصولاتی که تحت عنوان بدون قند در بازار موجود هستند به جای قندهای طبیعی مانند ساکارز با شیرین‌کننده‌های مصنوعی شیرین می‌شوند، یادآورشد:این قندهای مصنوعی بسیار شیرین‌تر از قندهای طبیعی هستند و ذائقه فرد را به طعم قوی شیرینی عادت می‌دهند و به این ترتیب حس چشایی فرد در مواجهه با خوراکی‌ها سردرگم می‌شود.
دکتر مرادی گفت: از آنجایی که این قندها مصنوعی هستند، کبد باید این مواد را سم‌زدایی کرده و کلیه این مواد را با مقدار زیادی آب دفع کند بنابراین در صورت مصرف زیاد، کبد و کلیه مجبور به فعالیت بیش از حد می‌شوند.
وی تاکید کرد: همیشه قبل از مصرف فرآورده‌های خوراکی و آشامیدنی به مجوز و پروانه ساخت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و قسمت ترکیبات تشکیل دهنده فرآورده به خصوص رنگ‌های مورد استفاده دقت تا با آگاهی کامل از ترکیبات آن نسبت به استفاده از محصول سالم اقدام کنید.
به گزارش ایرنا، استفاده از رنگ های غیرمجاز برای همه افراد به ویژه کودکان و زنان باردار و سالمندان مضر و خطرناک بوده و حتی می تواند موجب بروز سرطان کبد و کلیه در افراد می شود.
قفسه های پر از اجناس غذایی خارجی و مشتریان آنها روز بروز در فروشگاه ها و سوپرمارکت های جزیره بیشتر و بیشتر می شود و نکته جالب اینجاست که مشتریان اصلا به نداشتن مجوز بهداشتی یا نشان غذا و داروی برخی از این اجناس، توجهی نمی کنند.
این بی توجهی در حالی صورت می گیرد که اغلب مواد غذایی خارجی بدون نشان غذا و دارو، تقلبی و قاچاق بوده و هیچ نظارتی بر ایمنی و سلامت و حتی حلال بودن آنها نمی شود.
سمی بودن، رنگ های شیمیایی، وجود الکل، فاسد بودن، تراریختگی، طعم دهنده های غیرمجاز و تاریخ گذشته بودن از احتمالاتی هست که برای این فرآورده های غذایی خارجی بدون مجوز بهداشتی و علامت غذا و دارو – که به شکل سیب هست- انتظار می رود.
انواع پودر آماده شربت ها، آب میوه، آدامس و پاستیل، انواع ژلاتین، شکلات، قهوه های پودری، کاپوچینو، چای و برخی از اقلام دیگر از جمله اجناسی به شمار می روند که با مندرجات خارجی اما بدون پروانه بهداشتی و مجوز غذا و دارو، گاه و بی گاه در فروشگاه های سطح شهرستان دیده می شوند.
پیشنهاد می شود قشموندان به جای نوشیدنی و دسرهای خارجی با ترکیب رنگ های مصنوعی و شیمیایی، از دسرهای محلی مانند نان کلوکی، نان تموشی، نان چمچمو، انواع سمبوسه های جنوبی، رنگینک و چنگال استفاده کنند.
این نکته حائز اهمیت و قابل ذکر است که پودر برخی از شربت های خارجی موجود در بازار جزیره که به قشموندان نسبت به استفاده از آن هشدار داده شده از پرمصرف ترین نوشیدنی ها در نگین خلیج فارس و استان هرمزگان است که به دلیل شرایط آب و هوایی توسط خانواده ها مورد استفاده قرار می گیرد و پس از ورود غیر قانونی از سوی برخی افراد سودجو از کشورهای حاشیه خلیج فارس در مقیاس وسیع در سراسر کشور توزیع می شود.
جزیره قشم با وسعت یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از تنگه هرمز به موازات ساحل جنوبی ایران به طول ۱۳۵ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر داز توابع هرمزگان است و ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.
شهرستان قشم شامل جزیره‌های قشم، هنگام و لارک با حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت از تنگه هرمز به موازات ساحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر در میان آب‌های خلیج فارس گسترده شده است.