پارک های علم و فناوری نهادی موثر در توسعه فناوری، اقتصاد دانش‌بنیان و اشتغال زایی تخصصی و محیط هایی مناسب برای استقرار شرکت های فناور کوچک و متوسط، واحدهای تحقیق و توسعه صنایع و مؤسسات پژوهشی هستند که در تعامل سازنده با یکدیگر و دانشگاه‌ها به فعالیت‌های فناوری اشتغال دارند. متوسط، واحدهای تحقیق و توسعه صنایع و مؤسسات پژوهشی هستند که در تعامل سازنده با یکدیگر و دانشگاه‌ها به فعالیت‌های فناوری اشتغال دارند.
این پارک‌ها که اکنون حدود دو دهه از تاسیس اولین آنها می گذرد در بازارسنجی، ایده پردازی، پژوهش علمی، طراحی مهندسی، نمونه سازی، طراحی صنعتی، استانداردسازی، تدوین دانش فنی، ثبت مالکیت فکری، تجاری سازی، فروش و پشتیبانی های بعدی برای تحقق محصولات فناوری در عرصه تولید صنعتی و عرضه سایر خدمات تخصصی نقش دارند.
بر اساس آخرین آمار اکنون ۴۹ پارک علم و فناوری، سه پردیس فناوری، ۲۲۴ مرکز رشد وجود دارد که ۱۰ هزار و ۷۰۰ واحد فناور در پارک ها مستقر هستند و ۶۵۰۰ شغل ایجاد کرده اند. همچنین ۲ هزار و ۸۴۹ هسته فناور، ۶ هزار و ۱۹۱ شرکت فناور غیردانش بنیان مستقر و هزار ۶۶۴ شرکت دانش بنیان مستقر در پارک های دانشگاهی وزارت علوم وجود دارند. جمع کل واحدهای فناور مستقر (هسته های فناور و شرکت ها) ۱۰ هزار و ۷۰۴ شرکت و فناوران شاغل در این شرکت ها ۶۵ هزار نفر است.
با درنظرگرفتن اینکه طی ۲۰ سال (از سال ۱۳۸۰) تعداد پارک های علم و فناوری از یک پارک به ۴۹ و تعداد مراکز رشد از ۱۷ مرکز به بیش از ۲۲۴ مرکز و تعداد شرکت های دانش بنیان از ۶۷۶ شرکت (سال ۱۳۸۴) به ۶۵۰۰ شرکت در سال ۱۴۰۰ رسیده است، توجه بیشتر به این مراکز ضمن فرصتی برای اشتغال‌زایی و خودکفایی اقتصاد کشور به معنای تلاش برای تحقق شعار سال تولید؛ دانش‌بنیان اشتغال‌آفرین نیز هست.
پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف سال ۹۵ تاسیس شد؛ در حالی که بحث های کارآفرینی در این دانشگاه از سال ۷۹ شکل گرفته بود و اولین مرکز کارآفرینی با همکاری دانشکده مدیریت و اقتصاد در این دانشگاه و مرکز رشد در سال ۸۳ تاسیس شده بود.
ناحیه نوآوری شریف دی ۱۳۹۷ به طور رسمی به جامعه فناوران و نوآوران معرفی شد. این فضا با وسعت ۲۵۰ هکتار شامل ۵۰۰ کسب‌وکار فناور و نوآور در صنایع مختلف است که برای خلق ارزش مشترک متناسب با مأموریت، توانمندی و شایستگی محوری خود به ایفای نقش می‌پردازد. پارک علم و فناروی شریف اکنون میزبان ۱۶۰ شرکت در مرحله پیش‌رشد، ۳۶۵ شرکت در مرحله رشد، ۴۱ شرکت در مرحله رشدیافته است.
اکنون و در آغاز سال ۱۴۰۱ پارک علم و فناوری دانشگاه شریف به تبعیت از منویات رهبر معظم انقلاب برنامه هایی را با رویکرد اقدامات دانش بنیانی و با محوریت دانشجویان طراحی کرده است.
چهار گام پارک علم و فناوری دانشگاه شریف برای تحقق شعار سال
مجیدی دهبیدی‌پور رییس پارک علم و فناوری دانشگاه شریف در گفت وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در مورد اقدامات این پارک برای تحقق شعار سال تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال آفرین اظهار داشت: مقام معظم رهبری سال ۸۷ را سال نوآوری و شکوفایی نامگذاری کردند و امسال بعد از ۱۴ سال دوباره به شکلی آن نامگذاری را تکرار کردند که برای ما فرصتی است تا از آن برای بسیج نیروها جهت توسعه فناوری استفاده کنیم.
وی در مورد رئوس اقدامات پارک علم و فناوری شریف توضیح داد: توانمندسازی دانشجویان از طریق ارتقای مهارت‌های نرم و توسعه زیرساخت‌های شرکت‌هایی که در دوره رشد قرار دارند، اولویت برنامه های پارک فناوری شریف است؛ تجربه ۲۰ ساله ما نشان داد که از طریق مراکز رشد می توانیم زیرساخت ها را تقویت کرده و توسعه دهیم.
مهارت های نرم ترکیبی از مهارت‌های فردی، مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های ارتباطی، شخصیت یا ویژگی‌های شخصیتی، مهارت‌های شنیداری و مدیریت زمان است که باعث می شود افراد بتوانند در محیط خود حرکت کنند و کارهای گروهی و مشترک داشته باشند.
دهبیدی پور گفت: موضوع دیگر سرمایه گذاری بخش خصوصی برای تقویت ناحیه نوآوری شریف است؛ در سال های گذشته تجربیات خوبی از سرمایه گذاری بخش خصوصی در ناحیه نوآوری شریف داشتیم و امسال هم پروژه هایی از طریق سرمایه گذاری بخش خصوصی و متکی به بخش خصوصی در ناحیه نوآوری و پارک اجرا خواهد شد.
وی چهارمین گام پارک فناوری شریف برای تحقق شعار سال را تلاش برای ورود بحث های نوآوری به صنایع بزرگ عنوان کرد و افزود: ما نیازمند این هستیم که بحث های نوآوری وارد صنایع بزرگ شود و نیاز جامعه را رفع کند. ایجاد مراکز نوآوری با همکاری سازمان ها، صنایع بزرگ و شرکت های بزرگ یکی از این موضوعات است.
رییس پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف در مورد اینکه آیا شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک نیازمحور هستند و برای حل مشکلات محسوس کشور عمل می کنند یا خیر گفت: فعالیت هایی که در مجموعه شرکت های دانش بنیان انجام می شود اگر نیازمحور نباشد به شکست منجر می شود. مثلا خروجی های پارک علم و فناوری شریف تلویبیون، کافه بازار و شرکت پارسا پلیمر است. اگر شرکتی در جهت بازار و رفع نیاز بازار و جامعه حرکت نکند، خود به خود شکست می خورد. تاکنون رویکرد اینگونه بوده و بعدها هم همینطور خواهد بود.
وی در مورد بودجه پارک علم و فناروی دانشگاه صنعتی شریف و میزان بودجه اختصاصی این پارک نیز توضیح داد: بودجه پارک در سال ۱۴۰۰ حدود هشت میلیارد تومان بود که ۱۰۰ درصد تخصیص یافته و یک و نیم میلیارد تومان هم درآمد اختصاصی داشته ایم.
دهبیدی پور ادامه داد: این در بودجه است ولی ما دنبال سرمایه گذاری بخش خصوصی هستیم، مثلا بخش خصوصی ساختمان بسازد و شرکت ها آنجا مستقر بشوند ما پروژه ای را داریم در ناحیه نوآوری شریف به نام برج فناوری طرشت که این ساختمان ۲۵ هزار مترمربع و فضای مفید آن تقریبا ۱۵ هزار مترمربع است که سرمایه ای بیشتر از ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیارد تومان صرف آن شده است و حتی یک ریال پول دولت برای آن هزینه نشده است، ما دنبال این نوع سرمایه گذاری ها هستیم.