به گزارش روز سه شنبه ایرنا، سه روز تکان‌دهنده در تاریخ ونزوئلا، از ۱۱ آوریل ۲۰۰۲میلادی(۲۲ فروردین ۱۳۸۱) آغاز شد؛ طرح توطئه‌های سیاسی و مسلحانه، ثبت بزرگترین اعتراض در تاریخ دموکراتیک ونزوئلا با حضور یک میلیون نفر در خیابان‌ها و سپس وقوع یک قتل عام با ۱۹ کشته و بیش از یکصد زخمی. مردم پایتخت (کاراکاس) مبهوت از اتفاقاتی که شاهد زنده آن بودند سرانجام با امری اجتناب ناپذیر مواجه شدند: هوگو چاوز رئیس‌جمهوری وقت مجبور به کناره‌گیری از قدرت شد و کودتا به وقوع پیوست.
در آوریل ۲۰۰۲ کابینه بوش فرمان کودتا علیه هوگو چاوز رئیس‌جمهوری ونزوئلا را صادر کرد. «پدرو کارمونا» تاجر ونزوئلایی توسط کودتاچیان به ریاست جمهوری منصوب شد و بلافاصله هم اعلام شد که مجلس ملی کشور منحل و تعطیل شده و کلیه اصلاحات اقتصادی و اجتماعی چاوز لغو شده است.
بعد از دو ماه اعتصابات سراسری مردم در طرفداری از هوگو چاوز و محکوم شدن کودتا از طرف ۱۹ کشور آمریکای لاتین، کودتا با شکست مواجه شد و چاوز به قدرت بازگشت. آمریکا عقب نشینی کرد، ولی به کمک‌های مالی خود به مخالفان چاوز به رهبری پدرو کارمونا ادامه داد و خواستار رفراندوم برای تائید و یا نفی چاوز شد. این همه‌پرسی در ۱۵ اوت ۲۰۰۴ برگزار شد و ۵۸ درصد مردم دوباره چاوز را تائید کردند.
یوسبرت واسکِز استاد علوم سیاسی دانشگاه ونزوئلا معتقد است: هیچ دولتی که با کودتا شروع شود، نمی‌تواند خوب باشد. کودتای سال ۲۰۰۲ بدون شک، چاوز را قوی‌تر کرد.
ونزوئلا از زمانی که در سال ۱۸۳۰ به عنوان یک کشور مستقل اعلام شد، متحمل پنج کودتا شده است که همه آن‌ها با مشارکت ارتش و در مواردی با حمایت جنبش‌های مدنی نیز همراه بوده است. اولین کودتا در ونزوئلا در ۱۹ دسامبر ۱۹۰۸ اتفاق افتاد.
اکنون در بیستمین سالگرد کودتا علیه هوگو چاوز رهبر فقید ونزوئلا، «نشست بین‌المللی ضد فاشیسم» به عنوان بخشی از برنامه‌هایی که به مناسبت یادبود کودتا علیه چاوز از دیروز تا روز چهارشنبه (۱۳ آوریل) تدارک دیده شده است، برگزار شد. به گفته فلیکس پلاسنسیا وزیر امور خارجه ونزوئلا، این نشست نشانه «مقاومت مردم ونزوئلا در برابر کودتای فاشیستی ۲۰۰۲» است.
به نوشته تارنمای شبکه تلویزیونی تله‌سور، ونزوئلا در نظر دارد در مراسم‌های امسال، پیامدهای سیاست‌های امپریالیستی ایالات متحده در جهان و تلاش آن برای حفظ وضعیت هژمونی را مورد بررسی قرار داده و به گفته وزیر خارجه این کشور، تعهد ونزوئلا برای دفاع از آزادی و حاکمیت چند جانبه و چند قطبی به نفع صلح و دموکراسی را اعلام کند.
پلاسنسیا گفت: این نشست نه تنها برای یادآوری مقاومت مردم ونزوئلا در برابر کودتای فاشیستی ۲۰۰۲، بلکه برای پیوستن به نیروهای علیه فاشیسم در هر نقطه از جهان است.
رئیس دستگاه دیپلاسی ونزوئلا بر تعهد کشورش به دفاع از حاکمیت، به نفع صلح و حفاظت از منشور سازمان ملل متحد تاکید کرد.
نشست سه روزه «اجلاس بین‌المللی ضد فاشیسم» که با حدود ۲۰۰ مهمان از پنج قاره جهان برگزار می‌شود، کودتای ۲۰۰۲ و واکنش مردمی که موجب بازگرداندن چاوز به قدرت شد در کنار دیگر موضوعات از جمله انتقاد از توسعه طلبی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و امپریالیسم را مورد بحث و بررسی قرار خواهد داد.
مروری بر تاریخ سیاسی آمریکای لاتین در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که پشت هر جنگ داخلی، کودتا و بحران اجتماعی و سیاسی در این منطقه می‌توان رد پای کاخ سفید را مستقیم و یا غیرمستقیم مشاهده کرد.
ونزوئلا کشوری با گنجینه های عظیم نفت و طلا که همواره از اهمیت ویژه ای در سیاست خارجی دولت آمریکا برخوردار بوده و از سیاست‌های مستکبرانه به ویژه در دوران دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا کم آسیب ندیده است. سیاست تغییر سیاسی در این کشور آمریکای لاتین، هدف یکسان دولتمردان کاخ سفید بوده است.
به نوشته تله‌سور، دولت ایالات متحده از ۲۰ سال پیش تاکنون مجموعه کاملی از سخت‌ترین تحریم‌های رسانه‌ای، ژئوپلیتیک و اقتصادی را با هدف بی‌اعتبار کردن ونزوئلا و چیره شدن بر این کشور آمریکای لاتین اعمال کرده است؛ محرومیت‌های جدی که از دوران ریاست جمهوری «هوگو چاوز» کلید خورده و تاکنون در دوران ریاست جمهوری «نیکلاس مادورو» همچنان ادامه دارد.
تحریم‌های یکجانبه آمریکا در دوران دولت‌های «جورج دبلیو بوش» و «باراک اوباما» عموما در حوزه خرید سلاح و در مورد مقام‌های دولتی متمرکز بود. معرفی ونزوئلا به عنوان «تهدیدی بزرگ علیه امنیت ملی و سیاست خارجی ایالات متحده» از تلاش‌های دولتمردان کاخ سفید در این مدت بود.
با نگاهی اجمالی به تاریخ تدابیر خصمانه واشنگتن علیه کاراکاس در می‌یابیم که اقدامات این دو رئیس جمهوری (بوش و اوباما) به مثابه مقدمه‌ای بر تحریم‌های شدیدی بود که با روی کار آمدن ترامپ علیه ونزوئلا اعمال شد.
با روی کار آمدن جو بایدن، میراث تحریم‌های ترامپ علیه ونزوئلا همچنان حفظ شد تا اینکه نگرانی‌ها از تامین نفت جهانی به موجب جنگ اوکراین، حدود یک ماه گذشته، برای نخستین بار از سال ۲۰۱۹، پای هیئت آمریکایی را به کاخ ریاست جمهوری ونزوئلا باز کرد.
به دنبال سفر دو مقام آمریکایی به کاراکاس و دیدار با نیکلاس مادورو رئیس‌جمهوری ونزوئلا برای گفت‌وگو پیرامون «امنیت انرژی» در بحبوحه جنگ اوکراین، دولت آمریکا اطمینان داد که سیاست خود را در قبال ونزوئلا تغییر نداده است.