به گزارش روز یکشنبه ایرنا، راهیابی دو نامزد امانول مکرون رئیس جمهوری کنونی فرانسه و مارین لو پن نامزد حزب «مجمع ملی» هر دو از احزاب راستگرا، به ترتیب میانه و تندرو، جامعه مسلمانان این کشور و آینده‌ای که انتظارشان را می‌کشد بیش از همیشه مورد توجه رسانه‌ها قرار داد.
مردم فرانسه هفته آینده (یکشنبه ۲۴ آوریل/ ۴ اردیبهشت) بار دیگر به پای صندوق های رای می‌روند. نزدیک شدن به موعد مقرر به افزایش برنامه‌های تبلیغاتی دو نامزد منجر شده و همین امر مساله مسلمانان و به ویژه حجاب را که کمتر در فضای رسمی رسانه‌های به آن پرداخته می‌شود پررنگ‌تر از همیشه مطرح کرده است.
پیشینه خبر
آمار دقیقی از تعداد مسلمانان فرانسه وجود ندارد اما جمعیت این اقلیت مذهبی بیش از پنج میلیون و ۷۰۰ هزار نفر برآورد می‌شود. به این ترتیب مسلمانان که پس از مسیحیان پرتعدادترین پیروان یک مذهب در فرانسه محسوب می‌شوند، دست کم هشت درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند .
مسلمانان فرانسه به عنوان بزرگترین جامعه اسلامی اروپا مشخصا از نخستین سال‌های ۲۰۰۰ میلادی با قوانین سخت‌گیرانه‌ای در مورد حجاب اسلامی مواجه شدند. به موجب قانونی که در ۱۵ مارس ۲۰۰۴ (۲۵ اسفند ۸۲) در فرانسه به تصویب پارلمان رسید، زنان از داشتن حجاب اسلامی در مدارس دولتی منع شدند.
این قانون مغایر با آزادی‌های فردی همان زمان انتقاد شورای حقوق بشر سازمان ملل را در پی داشت که این آن را «موجب عداوت و دشمنی در قبال مسئله حجاب و عدم تسامح دینی در حق زنان محجبه در خارج از مدارس، دانشگاه‌ها یا محل کار» دانست. با اینحال در سال ۲۰۱۰ نیز ممنوعیت برچهره داشتن روبنده در اماکن عمومی در فرانسه به تصویب رسید.
این سخت‌گیری‌ها به حجاب محدود نبود و مسلمانان بارها در مورد پخش کردن صدای اذان و یا اقامه نماز جماعت در خیابان‌ها مورد اعتراض مقامات فرانسه قرار گرفتند.
مارین لو پن در دسامبر ۲۰۱۰ (آذر ۹۸) در سخنانی جنجالی در شهر لیون، مسلمانانی را که در خیابان نماز جماعت می‌خواندند را «اشغالگرانی» خواند که «بدون تانک و سرباز» کشور را اشغال کرده اند.
سالهاست که مسلمانان فرانسه با انواع محدودیت‌هایی که به بهانه اجرای قوانین لائیک شکل قانونی پیدا می‌کند، مواجه هستند اما آیا این محدودیت‌ها باز هم بیشتر خواهد شد؟
اهمیت موضوع
این روزها مسلمانان فرانسه حضور بیشتری در بحث‌های انتخاباتی نامزدها دارند. هر کدام از نامزدها بهانه خود را برای مقابله با حجاب دارد، مکرون بر ضرورت اجرای روح قانون لائیسیته مصوب ۱۹۰۵ تاکید می‌کند و در عین حال وعده آزادی‌های مذهبی را می‌دهد و در مقابل لو پن با تاکید بر «ضرورت مبارزه با اسلامگرایی افراطی» اعلام کرده در صورت پیروزی در انتخابات می‌خواهد داشتن حجاب را در اماکن عمومی ممنوع کند.
سه‌شنبه گذشته مکرون در جمع هوادارانش در استراسبورگ در مقابل زن محجبه‌ای که از او پرسید طرفدار حقوق زنان است یا نه، ایستاد و از او پرسید: تو برای برابری حقوق زنان با مردان فعالیت می کنی؟
در مقابل جواب مثبت زن محجبه، مکرون پرسید که او حجاب را به اجبار دارد یا به انتخاب. او در مقابل پاسخ زن که گفت حجاب او کاملا اختیاری است، این مکالمه را «زیبا» خواند و گفت: این بهترین پاسخ به مزخرفاتی است که این روزها می شنویم مثل تصمیم خانم لو پن.
مارین لو پن نامزد از احزاب راست افراطی بارها تاکید کرده است که در صورت پیروزی در انتخابات برای حجاب در اماکن عمومی جریمه تعیین می کند.
روز چهارشنبه زن مسنی در یکی از برنامه های انتخاباتی لو پن در جنوب فرانسه، پرسید چرا باید حجاب ممنوعیت داشته باشد. لوپن در پاسخ گفت: حجاب نوعی پوشش یکسان است ک از سوی اسلامگرایی تندرو تحمیل شده است.
زن محجبه پاسخ داد که در سنین بالا و به اختیار خوب حجاب را انتخاب کرده و خاطر نشان کرد که پدرش به مدت ۱۵ سال در ارتش فرانسه خدمت کرده است.
ژردن باردلا رئیس حزب مجمع ملی نیز حجاب را چالشی در مسیر برابری زن و مرد می داند.
در برابر این اظهارات، مکرون با دفاع از ممنوعیت حجاب در مدارس مطابق با قوانی فرانسه، گفته است که تصمیم به تغییر قانون فعلی به این معنا که این قانون را تا همه اماکن عمومی گسترش دهد، ندارد.
مکرون در روزهای گذشته در سفر به منطقه «آور» نیز با کنایه به لو پن، گفته بود: داشتن حجاب در اماکن عمومی در هیچ کشوری ممنوع نیست، آیا می‌خواهید ما اولین کشور باشیم؟
در سال‌های گذشته اقدامات خشونت بار تروریستی و فعالیت برخی از اعضای مرتبط با گروه تروریستی داعش نیز با افزایش «برچسب زنی» به مسلمانان میدان را برای اقدامات اسلام ستیزانه دولتی با بهانه مقابله با افراط گرایی و تروریسم باز کرد.
هیات وزیران دولت مکرون در ۹ دسامبر ۲۰۱۹ (۱۸ آذر ۹۸) پیش نویس قانونی را به مجلس داد که «قانون تایید رعایت اصول دمکراسی» نام داشت و به عنوان «قانون مقابله با جدایی‌طلبی» نیز شناخته می‌شود. این قانون عملا محدودیت‌های بیشتری را برای مسلمانان ایجاد کرد و ممنوعیت حجاب اسلامی در مدارس را به دانشگاه ها و نیز مادران محجبه ای که فرزندانشان را در سفرهای دانش آموزی همراهی می کنند، گسترش می داد.
همچنین دولت مکرون سندی موسوم به «منشور اصول اسلام» را برای نظارت بیشتر دولت در فعالیت گروه های اسلامی تصویب و اجرایی کرد که در جریان آن شورای مسلمانان فرانسه به عنوان سازمان سراسری انجمن‌های اسلامی این کشور منحل شد. به موجب این سند همه گروه های اسلامی برای ادامه فعالیت باید این سند را پذیرفته و به آن بپیوندند.
ارزیابی
همه آنچه در دولت مکرون به بهانه مبارزه با اسلامگرایی افراطی تصویب و اجرا شد از انحلال گروه‌های مذهبی و افزاییش نظارت ها تا تعطیلی زنجیره‌ای مساجد بیشتر شبیه چیزی بود که انتظار آن از یک دولت راستگرای افراطی می رفت.
مسلمانان فرانسه هفته آینده در حالی باید میان مکرون و لو پن دست به انتخاب دشواری دست بزنند که نزدیک به ۷۰ درصد از جمعیت این اقلیت بزرگ مذهبی در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری فرانسه به ژان لوک ملانشون نامزد حزب «فرانسه تسلیم‌ناپذیر» رای داده بودند.
ملانشون در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری فرانسه ۲۰۲۲ که روز ۱۰ آوریل (۲۱ فروردین) با کسب نزدیک به ۲۲ درصد آرا پس از مکرون (۲۷.۶ درصد) و «مارین لو پن» (۲۳ درصد) در جایگاه سوم قرار گرفت و از راهیابی به دور دوم باز ماند.
مسلمانان فرانسه که در انتخابات سال ۲۰۱۷ و رویارویی قبلی مکرون و لو پن از رئیس جمهوری فعلی فرانسه حمایت کرده بودند، امسال تنها ۱۴ درصدشان در دور نخست به مکرون رای دادند. همین امر با نمایش سرخوردگی مسلمانان از سیاست‌های مکرون، تمایل این اقلیت مذهبی را به مواضعی غیرخصمانه و منطقی‌تر ملانشون آشکار کرد.
روز جمعه دو اتحادیه اسلامی شامل هیات مدیره مسجد جامع پاریس و مجمع مسلمانان فرانسه حمایت خود را از مکرون در دور دوم انتخابات اعلام کردند.
امروز که مساله غایبان دور دوم انتخابات و رای‌های سفید تهدید جدی برای به قدرت رسیدن مارین لو پن محسوب می‌شود و نیز در حالی که او حتی در ژستی انتخاباتی هم اندکی از موضع خود کوتاه نمی آید و علنا ممنوعیت حجاب را یکی از مسائل «اساسی» برنامه اش عنوان کرده، ظاهرا مسلمانان چاره ای جز انتخاب مکرون پیش روی خود نمی بینند. این در حالی است که ملانشون با میزان آرای قابل توجه طرفدارانش و نقش تعیین کننده آن در دور دوم انتخابات، تنها به تاکید بر ضرورت به قدرت نرسیدن لو پن تاکیدکرده و صراحتا از مکرون حمایت نکرده است. این امر می‌تواند نتیجه نظرسنجی هایی را به واقعیت تبدیل کند که پیش بینی می‌کنند بیشتر طرفداران ملانشون در دور دوم انتخابات شرکت نکنند و یا در صورت حضور رای سفید به صندوق بیاندازند. مساله ای که به نفع لو پن تمام خواهد شد.