به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، نمایشگاه‌های بین‌المللی از دهه ۱۹۵۰ میلادی به مراکزی مهم برای جریان‌سازی در بازار کتاب تبدیل شدند. این دست از نمایشگاه‌ها نقش مهمی در صنعت نشر بازی می‌کنند و ضمن ارائه کتابهای گوناگون در ژانرهای مختلف به کتاب‌دوستان، محیطی فراهم می‌کنند تا ناشران، توزیع کنندگان و خرده فروشان گرد هم آمده و معامله کنند. نمایشگاه‌های کتاب همچنین توجه رسانه‌ها و عموم مردم را متوجه صنعت کتاب کرده و بستری فراهم می‌کنند تا نویسندگان بتوانند با مخاطبانشان دیدار کنند.
نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هم که از این قاعده مستثنی نیست پس از دو دوره مجازی، از ۲۱ تا ۳۱ اردیبهشت به صورت حضوری در مصلی تهران برگزار خواهد شد. کمتر از یک ماه مانده به برگزاری سی و سومین دوره از این رویداد، به معرفی بزرگترین و معروف‌ترین نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب در جهان پرداختیم:
نمایشگاه کتاب فرانکفورت
نمایشگاه کتاب فرانکفورت از لحاظ تعداد غرفه‌داران و تعداد بازدیدکنندگان، بزرگترین نمایشگاه تجاری کتاب در جهان محسوب می‌شود. این نمایشگاه پنج روزه، اکتبر هرسال در کشور آلمان برگزار می‌شود و معمولا حدود هفت هزار غرفه‌دار از صد کشور جهان در آن حضور پیدا می‌کنند.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت از سال ۱۴۵۴ میلادی و به دنبال اختراع دستگاه چاپ به دست یوهانس گوتنبرگ آغاز به کار کرد و پیش از آن محلی برای خریدوفروش کتابهای دست‌نویس بود.
این نمایشگاه به دلیل شیوع کرونا در سال ۲۰۲۰ به صورت برخط و در سال ۲۰۲۱ به صورت ترکیبی از رویدادهای فیزیکی و برخط برگزار شد. در هفتادوسومین دوره از نمایشگاه فرانکفورت که با شعار پیوند دوباره (Re-connect) برگزار شد، ۷۳ هزار و پانصد هزار نفر از ۱۰۵ کشور شرکت کردند.
نمایشگاه کتاب هنگ‌کنگ
نمایشگاه کتاب هنگ‌کنگ که معمولا در ماه ژوئیه (تیر- مرداد) میزبان کتاب‌دوستان است، اولین بار در سال ۱۹۹۰ برگزار شد. این نمایشگاه بزرگترین نمایشگاه کتاب آسیا به شمار می‌رود و هرساله به همت شورای توسعه تجارت هنگ‌کنگ برپا می‌شود.
نمایشگاه کتاب هنگ‌کنگ بهترین‌های ادبیات جهان و آخرین نوآوری‌ها در صنعت نشر را به ویترین می‌گذارد. همانطور که از یک نمایشگاه بزرگ در آسیا انتظار می‌رود، در این نمایشگاه جدیدترین نوآوری‌های فناورانه و چندرسانه‌ای عرضه می‌شوند و بازدیدکنندگان می‌توانند ضمن خرید کتاب در طیف متنوعی از فعالیت‌های فرهنگی شرکت کنند.
این نمایشگاه در دوره اخیر خود در مجموع ۸۳۰ هزار بازدیدکننده داشت.
نمایشگاه کتاب لندن
به عنوان نمایشگاهی که نزدیک به نیم قرن است هر سال برگزار می‌شود، نمی‌شود حرف از نمایشگاه‌های مهم کتاب جهان در میان باشد و از نمایشگاه کتاب لندن اسمی به میان نیاید. این نمایشگاه در ابتدا کار خود را به عنوان یک رویداد اختصاصی برای کتابداران آغاز کرد و قرار بود بستری برای ناشران کوچک فراهم کند تا آثارشان را به نمایش بگذارند. این روزها اما نمایشگاه کتاب لندن به یک رویداد مهم بین‌المللی تبدیل شده است و، دستکم در اروپا، پس از نمایشگاه فرانکفورت دومین نمایشگاه مهم کتاب به شمار می‌رود.
نمایشگاه کتاب لندن در ماه آوریل (فروردین- اردیبهشت) برگزار می‌شود و هر ساله بیش از ۲۵ هزار ناشر، کتابفروش، نویسنده، مترجم و مسئولان کتابخانه‌های گوناگون سراسر جهان در آن شرکت می‌کنند. این نمایشگاه در سال ۲۰۲۰ به دنبال شیوع کرونا لغو و در سال ۲۰۲۱ در قالب یک رویداد سه روزه مجازی برگزار شد اما امسال به مدار رویدادهای حضوری بازگشت و از ۵ تا ۷ آوریل (۱۶ تا ۱۸ فروردین) در هتل المپیای لندن برپا شد.
نمایشگاه کتاب کلکته
نمایشگاه بین‌المللی کتاب کلکته بزرگترین نمایشگاه کتاب غیرتجاری جهان است که با بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بازدیدکننده، پربازدیدترین نمایشگاه بین‌المللی نیز محسوب می‌شود. اولین دوره از این رویداد در سال ۱۹۷۶ با هدف تامین نیاز کتاب دوستان به کتابهای خوب و جبران کمبود کتابفروشی‌های محلی، با حضور ۳۴ ناشر برگزار شد. اما این نمایشگاه امروزه به محلی برای عرضه ملغمه‌ای از ادبیات و فرهنگ کشورهای مختلف جهان تبدیل شده است که کتاب دوستان را هم‌چون آهنربا به خود جذب می‌کند.
نمایشگاه کتاب کلکته سال گذشته به دلیل همه گیری کرونا برگزار نشد اما چهل و ششمین دوره آن به صورت حضوری برپا شد و رکورد بیشترین فروش در تاریخ این نمایشگاه را شکست. نمایشگاه امسال همچنین روزانه حدود ۹۰ هزار بازدیدکننده داشت که ۶ هزار تا بیشتر از تعداد بازدیدکنندگان روزانه در نمایشگاه سال ۲۰۲۰ است.
نمایشگاه کتاب دهلی نو
نمایشگاه کتاب دهلی نو، پس از نمایشگاه کلکته، دومین نمایشگاه کتاب قدیمی هند است و سومین نمایشگاه انگلیسی زبان بزرگ جهان که سالانه بیش از ۱۰۰۰ هزار غرفه در آن برپا می‌شود. این نمایشگاه اولین بار در سال ۱۹۷۲ با حضور دویست غرفه و در فضایی به مساحت ۶۷۹۰ متر مربع برگزار شد.
نمایشگاه کتاب دهلی نو علاوه بر ارائه فرصت خرید کتاب به بازدیدکنندگان، بستری منحصربه‌فرد برای ایجاد چرخه معاملاتی، برقراری روابط جدید، امضای قرارداد ترجمه، خرید حق مالکیت معنوی آثار و چاپ مجدد کتابهای قدیمی و نایاب فراهم می‌کند.
سی‌امین دوره از این نمایشگاه که قرار بود از ۸ تا ۱۶ ژانویه (۱۸ تا ۲۶ دی ۱۴۰۰) در محل دائمی نمایشگاه‌های دهلی (پراگاتی میدان) برگزار شود، به دلیل آمار بالای مبتلایان به کرونا در پایتخت هند به تعویق افتاد. این نمایشگاه سال گذشته نیز به دلیل مشابه به طور برخط برگزار شد.
نمایشگاه کتاب کودک بولونیا
نمایشگاه کتاب کودک بولونیا مهمترین نمایشگاه بین‌المللی کتاب کودک در جهان است. این نمایشگاه اولین بار در آوریل سال ۱۹۶۴ برگزار شد. ایده برگزاری چنین نمایشگاهی آن بود که یک رویداد با تمرکز بر کتابهای کودک برگزار و برای این کتابها اعتبار و احترام قائل شود.
نمایشگاه کتاب بولونیا از همان بدو کار به میعادگاهی برای ناشران کتاب کودک از سراسر جهان تبدیل شد. این نمایشگاه با بیش از یک هزار و ۴۰۰ غرفه‌دار، سالانه حدود ۳۰ هزار بازدیدکننده از ۸۰ کشور جهان دارد.
بوک اکسپوی آمریکا
بوک اکسپوی آمریکا بزرگترین نمایشگاه تجاری کتاب در این کشور است. تقریبا تمام ناشران آمریکایی و بسیاری از ناشران جهانی در این نمایشگاه غرفه دارند و از آن به عنوان فرصتی برای معرفی کتابهای آینده، فروش کتابهای چاپ شده، برقراری ارتباط با دیگر انتشارات‌ها و خرید حق معنوی کتابها استفاده می‌کنند.
بوک اکسپو نخستین نمایشگاه کتاب سالانه در آمریکای شمالی و بزرگترین نمایشگاه کتاب انگلیسی زبان جهان است که از سال ۱۹۰۲ با حضور مارک تواین آغاز به کار کرد.
این نمایشگاه سالانه بیش از هزار ناشر و بیش از ۸۰۰ هزار بازدیدکننده را به خود جذب می‌کند.
نمایشگاه کتاب بوینس آیرس
نمایشگاه کتاب بوینس آیرس بزرگترین نمایشگاه کتاب در بین کشورهای اسپانیایی زبان است و هر ساله می‌کوشد تا انتظارات صنعت نشر، جامعه ادبی و عموم مردم را برآورده سازد. نمایشگاه کتاب بوینس آیرس با برنامه‌ای نزدیک به سه هفته، یکی از طولانی‌ترین نمایشگاه‌های کتاب در جهان است.
این نمایشگاه که اولین بار مارس سال ۱۹۷۵ افتتاح شد، نسخه سال ۲۰۲۲ خود را از ۲۸ آوریل تا ۱۶ مه (۸ تا ۲۶ اردیبهشت) برگزار خواهد کرد.
نمایشگاه کتاب قاهره
نمایشگاه بین‌المللی کتاب قاهره که از سال ۱۹۶۹ برگزار می‌شود بزرگترین و قدیمی‌ترین نمایشگاه کتاب در بین کشورهای عربی است. این نمایشگاه که سالانه نزدیک به دو میلیون بازدیدکننده دارد، هر ساله در هفته آخر ژانویه در پایتخت مصر برگزار می‌شود.