محمد الوندی روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا به کاهش شدید بارندگی و کاهش آبدهی رودخانه کرخه اشاره کرد و افزود: کم آبی و گرما باعث خشک شدن بخش زیادی از درختان جنگل‌های کرخه شده است.
وی اضافه کرد: این منطقه شرایط کم آبی شدید و دمای بالایی را در تابستان گذشته تجربه کرد و پاییز و زمستان کم‌بارانی را نیز گذراند که باعث شد اشکوب کف و گیاهان علفی رشد نکند و سبز نشود و بخش زیادی از درختان پده که جزو درختان آب‌دوست به شمار می‌آیند به صورت کامل یا بخشی از آنها خشک شده است.
الوندی تصریح کرد: خشک شدن این درختان، باعث تشدید آتش سوزی در جنگل و دشوارتر شدن مهار این حریق‌ها می‌شود که برنامه‌ریزی برای پیشگیری از آتش‌سوزی و یا اقدامات اطفای حریق را ضروری می‌کند.
آتش‌افروزان جنگل کرخه تبرئه شدند
رییس پارک ملی کرخه همچنین با اشاره به ممنوعیت آتش زدن کاه و کلش مزارع بر اساس ماده ۲۰ قانون هوای پاک، گفت: منشاء آتش سوزی‌های پارک ملی کرخه عامل انسانی (سهوی یا عمدی) بوده، در این منطقه تاکنون عامل طبیعی آتش‌سوزی نداشتیم و بیشتر آنها به دلیل سرایت حریق از آتش‌سوزی کاه و کلش در مزارع همجوار جنگل است.
وی اظهار داشت: در سال گذشته ۴۳ مورد آتش سوزی به مساحت ۱۱۰ هکتار در پارک ملی کرخه رخ داد که نخستین آنها در سوم فروردین و آخرین در اواخر اسفند ماه ۱۴۰۰ بوده است.
الوندی افزود: حدود ۱۰ تا ۱۵ مورد آتش سوزی دیگر در وسعت کم نیز اتفاق افتاده و یا به سرعت خاموش شده که با وجود اعزام نیرو در این گزارش به آنها اشاره نشده است.
وی اضافه کرد: آتش سوزی‌های پارسال به نسبت مدت مشابه سال ۹۹ از نظر تعداد تغییری نداشته اما از نظر سطح در حدود ۱۰ هکتار کاهش یافته است.
به گفته وی، در سال جاری نیز تاکنون پنج مورد آتش سوزی به مساحت هفت هکتار در جنگل‌های حفاظت شده کرخه رخ داده است.
الوندی با بیان اینکه بیشترین آتش سوزی‌ها در زمان اردیبهشت تا تیر و زمان برداشت محصول کشاورزی رخ می‌دهد، ادامه داد: در سال گذشته ۳۰ مورد از آتش سوزی‌ها در این بازه زمانی اتفاق افتاده که نشان می‌دهد این حریق‌ها از نظر تعداد و مساحت تحت تاثیر آتش سوزی مزارع کشاورزی است که عامل انسانی و عمدی به شمار می‌رود.
وی با اشاره به تشکیل هشت فقره پرونده برای این آتش‌سوزی‌ها در مراجع قضایی، اظهار داشت: متاسفانه همه این پرونده‌ها بی‌نتیجه بوده و همه متهمان در دادگاه تبرئه شدند و مرجع قضایی تشخیص داد که جرمی متوجه این افراد نیست، زیرا اثبات این آتش‌سوزی‌ها بسیار دشوار است و صاحبان مزارع، آتش سوزی را به گردن نمی‌گیرند و آن را انکار می‌کنند.
الوندی افزود: خواسته ما این بوده که مسئولیت زمین کشاورزی بر عهده مالک زمین باشد تا مراقبت کرده و اقدامات پیشگیرانه را انجام دهد و این موضوع در فرمانداری نیز مطرح شده اما دادگاه تاکنون مالک را به عنوان مسئول زمین کشاورزی نپذیرفته است.
لزوم تشکیل ستاد بحران برای جنگل کرخه
این مقام مسئول در ادامه با بیان اینکه تجهیزات اطفای حریق در پارک ملی کرخه نسبت به پارسال تغییری نداشته، اظهار داشت: یک خودروی سبک و یک خوروی سنگین در اختیار داریم که تعمیر و آماده بکار شده و مقداری قطعات نیز در حال تهیه است.
وی گفت: مکاتبات و پیگیری‌هایی از طریق مدیریت بحران و فرمانداران داشتیم تا جلسات هماهنگی با سایر بخش‌ها و دستگاه‌های اجرایی را برگزار کنند تا در زمان حادثه بتوان به موقع اقدام کرد.
الوندی با اشاره به اهمیت نقش ستاد بحران در کاهش حریق مناطق تحت مدیریت محیط زیست، افزود: با وجودی که این مناطق از مهمترین و باارزش‌ترین مناطق طبیعی کشور هستند اما در آتش سوزی‌ها معمولا سازمان حفاظت محیط زیست تنها می‌ماند و دستگاه‌های اجرایی کمتر در اطفای حریق کمک و همکاری می‌کنند.
وی اضافه کرد: انتظار این است که آتش سوزی در این مناطق به عنوان بحران تلقی شود و فرمانداران و بخشداران آن را مدیریت کرده و امکانات سایر دستگاه‌ها را به کمک بگیرند، اما در این سال‌ها کمتر این انتظار برآورده شده است و معمولا در آتش سوزی جنگل‌های کرخه با امکانات بسیار ناچیزی شامل تنها چهار محیط بان منطقه و یک خودروی آتش نشانی اقدام می‌کنیم.
الوندی ادامه داد: در مکاتباتی با جهاد کشاورزی استان و شهرستان، قانون هوای پاک به آنها یادآوری شده و تلاش کردیم اطلاعیه‌هایی نیز درباره خسارت‌های محیط زیستی این آتش‌سوزی‌ها تهیه و در کانال‌های محلی منتشر کنیم یا توسط سازمان‌های مردم نهاد به مردم و کشاورزان آموزش دهیم.
بر اساس این گزارش، منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش کرخه با حدود ۱۴ هزار هکتار وسعت، در حاشیه رودخانه کرخه در غرب خوزستان قرار گرفته که زیستگاه اصلی گوزن زرد از گونه‌های در خطر انقراض است. این منطقه که بخشی از میراث طبیعی خوزستان با تنوع بسیار بالای گونه‌های جانوری و گیاهی، به شمار می‌رود در سال ۱۳۴۹ تاسیس شده و هفت هزار و ۵۰۰ هکتار آن را پارک ملی کرخه تشکیل می‌دهد.
با ساخت سد کرخه و حذف سیلاب‌ها این جنگل‌ها در معرض خشکی قرار گرفته‌اند. آتش سوزی نیز یکی از تهدیدات این جنگل‌هاست که در فصل برداشت مزارع تشدید می‌شود. سال ۹۶ جزو پرحادثه‌ترین سال‌های پارک ملی کرخه بوده به طوری که در فصل برداشت بیش از ۲۰۰ هکتار از این جنگل‌ها طعمه حریق شد.
پارسال فعالان محیط زیست در خوزستان با راه‌اندازی پویش «نه به سوزاندن کاه و کلش مزارع» خواستار توقف آتش سوزی‌ها در جنگل‌های کرخه شدند.