به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا از پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان انرژی اتمی ایران، سامانه یکپارچه نظارت و ارزیابی ایمنی پرتوی در سراسر کشور «سیناپ» با حضور محمد اسلامی، معاون رییس جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران، دکتر محمد رضا کاردان، معاون سازمان و رییس مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور و جمعی از مدیران و متخصصان این حوزه روز شنبه ۲۷ فروردین در محل این سازمان رونمایی شد.
اسلامی در آیین رونمایی از این سامانه با اشاره به صدور ۴۵ نوع مجوز کسب و کار در سازمان انرژی اتمی، اظهار داشت: تاکنون صدور مجوز های کسب و کار به صورت دستی انجام می شد و مردم باید مراجعه می کردند. در این رفت و آمدها روند کار طولانی شده و متقاضیان دچار زحمت می‌شدند. در سازمان هم موضوع به صورت بایسته، قابلیت نظارت و ردیابی واضح نداشته است. لذا از حدود ۴ سال پیش متخصصان حوزه‌های مختلف مربوطه طراحی یکپارچه این سیستم را در سازمان آغاز کردند که نهایتاً تحت عنوان سامانه یکپارچه نظارت و ارزیابی ایمنی و پرتوی یا سیناپ تعریف شد.
وی تصریح کرد: با شتاب بیشتری که در سال ۱۴۰۰ برای تکمیل این موضوع انجام گرفت و به‌ویژه با تصمیم دولت مبنی بر لزوم صدور مجوزهای سراسر کشور از طریق سامانه ملی در وزارت اقتصاد و دارایی، این پروژه به نتیجه رسید و سامانه سیناپ به درگاه ملی متصل شد. امروز همه عزیزانی که در حوزه پرتوهای یون‌ساز و غیر یون‌ساز نیازمند مجوز یا تمدید مجوز فعالیت خود هستند، از طریق این سامانه اقدام می‌کنند.
رییس سازمان انرژی اتمی افزود: بخشی که از طریق وزارت اقتصاد و دارایی انجام می شود، این سامانه در حال حاضر عملیاتی و متصل است. اما هنوز برای زیرمجموعه ها که ۴۵ نوع مجوز است، مقداری کارهای فنی و عملیاتی باقی مانده است که در این سازمان و وزارت اقتصاد موضوع در دست تنظیم است.
معاون رییس جمهور تاکید کرد: دستیابی به این سامانه کار بزرگی است. حدود ۱۵ هزار مرکز در سطح کشور دارای مجوز سازمان انرژی اتمی هستند و فعالیت می‌کنند. در همین حال ۱۴۰ هزار پرتوکار مشغول به فعالیت هستند که صلاحیتشان را مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور تایید می‌کند و گواهینامه‌هایشان را همین مرکز صادر می‌کند. این جامعه بزرگ که در بخش‌هایی هم در حال گسترش است، نیازمند این بود که امور خود را بطور سیستماتیک و کاملا الکترونیکی انجام دهد، اطلاع رسانی آن شفاف و روزآمد باشد که بتواند کیفیت خدمات‌دهی مراکز را به‌هنگام نگه دارد و برای گرفتن مجوزهای لازم اقدام کنند.
وی ادامه داد: این امر حائز اهمیت است دستگاه‌هایی که مردم از آنها استفاده می‌کنند، باید به لحاظ ایمنی و استاندارد کالیبره شده باشند. بنابراین نظارت و ارزیابی سازمان در حوزه‌های مربوطه باید به گونه‌ای باشد که برای مردم اطمینان بخش باشد.
اسلامی در توضیح بیشتر اهمیت سلامت این جامعه بزرگ شغلی و استفاده کنندگان از خدمات پرتوی گفت: وقتی ۱۴۰ هزار نفر در ۱۵ هزار مرکز به کار با اشعه اشتغال دارند و گواهینامه‌ها و مجوزهای فعالیت شان را از مرکز نظام ایمنی هسته‌ای دریافت می‌کنند، در همین حال ۳۰ هزار دستگاه پرتوزا و حدود ۱۵ هزار چشمه در این مراکز وجود دارد، نیازمند این هستیم که از ایمنی و کالیبره بودن دستگاه‌ها اطمینان حاصل کنیم. اعتماد مردم به مرکزی است که این مجوزها را صادر می‌کند. جامعه باید از کیفیت خدماتی که استفاده می‌کنند، اطمینان حاصل کنند. مردم زمان مراجعه به این مراکز، باید دستورالعمل های ایمنی و پرتوی را رعایت کنند؛ برای مثال وقتی که برای عکس‌برداری رادیولوژی به مراکز می‌روند، در بعضی از رویه‌های رادیولوژی باید پوشش حفاظتی مخصوص داشته باشند. بعضی مکان‌ها ممکن است این ضوابط را رعایت نکنند.
وی تاکید کرد: این سیستم نظارتی باید پوشش به‌هنگام داشته باشد که همه جا رفتارها و رویه‌های استاندارد و یکسانی را رعایت کنند. ما به عنوان مرجع مسئول و ناظر در تمامی فعالیت‌های پرتوی هیچ نوع غفلتی را در سلامت مردم نمی‌پذیریم. بنابراین سیستماتیک و به روز شدن این روند، خدمتی بی‌نظیر به جامعه خواهد بود که امیدواریم همکاران ما بتوانند با کیفیتی که هدف‌گذاری کردیم، آن را اجرا کنند.
کاردان: همه مراکز کار با اشعه باید در سامانه سیناپ ثبت شوند
در بخش دیگری از این مراسم محمدرضا کاردان، معاون سازمان و رییس مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور گفت: بر اساس قانون حفاظت در برایر اشعه تمامی مراکز سراسر کشور که به نوعی به کار با اشعه اشتغال دارند، شامل مراکز پزشکی، صنایع فعال، مراکز آموزشی، پژوهشی و فناوری هسته ای باید تحت نظارت مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور فعالیت کنند. نظارتی که در قانون مشخص شده ابعاد مختلفی از جمله تدوین ضوابط و مقررات، صدور مجوز، ارزیابی ایمنی این مراکز و بازرسی و اعمال مقررات دارد.
وی افزود: با طراحی و ساخت سیناپ، سامانه یکپارچه نظارت و ارزیابی ایمنی پرتوی در سطح کشور، تمامی فعالیت های نظارتی مرکز نظام ایمنی هسته ای کشور بصورت یکپارچه انجام می شود. بر این اساس ۱۵ هزار شرکت و ۱۴۰ هزار نفر فعال در حوزه کار با اشعه، از مرحله ای که می خواهند شروع به کار کرده یا مجوز دریافت کنند، باید این اطمینان حاصل شود که تمامی موارد و تمهیدات ایمنی را بر اساس ضوابط و دستورالعمل ها رعایت کرده‌اند. پس از اخذ مجوز و پروانه نیز در طول کار و فعالیت شان بازرسی به عمل می‌آید. همچنین چک لیست‌ها، شیوه و گزارشات بازرسی در داخل این سامانه تعبیه شده و مرکز نظام دسترسی دارد. در صورت تخطی با مهلت لازمی که به مرکز مربوطه داده می شود، اقدامات قانونی لازم هم انجام خواهد شد.
کاردان با تاکید بر اینکه با راه اندازی این سامانه، نظارت بر مراکز کار با اشعه بطور قابل توجهی افزایش پیدا می کند، گفت: از آبان ۱۴۰۰ که این سامانه بصورت آزمایشی راه اندازی شده است، تعداد زیادی از مراکز خودشان را در سامانه معرفی و ثبت کردند و منابع، پرسنل و تجهیزات حفاظتی مورد نیازشان را اعلام کردند. از این رو لازم است همه مراکزی که به کار با اشعه اشتغال دارند، مثل مراکز رادیولوژی، اپراتورهای تلفن همراه که با پرتوهای غیر یون‌ساز سروکار دارند و مراکزی که با لیزرهای پرتوان کار می‌کنند، باید خودشان را در سامانه ثبت کنند و تجهیزاتشان را اگر از قبل ثبت نکرده‌اند، ثبت کنند.
گفتنی است؛ سامانه یکپارچه نظارت و ارزیابی پرتوی (سیناپ) با هدف تسریع و تسهیل ارائه خدمات نظارت و بازرسی به مراکز کار با پرتو و مراکز دارای فعالیت‌های پرتوی و حسابرسی مواد پرتوزا با آدرس https://nrpdsys.nrpd.ir/ مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. از طریق این سامانه ثبت و پیگیری تمامی درخواست‌ها، مکاتبه، ارسال درخواست صدور پروانه و مجوزها، استعلام مورد نیاز از واحد قانونی، اعلام رای و صدور پروانه و مجوزهای مورد درخواست بصورت کاملا الکترونیکی و صرفا از طریق سامانه انجام خواهد شد.
از جمله فرآیندهای الکترونیکی شده قابل ذکر در این سامانه می‌توان به صدور مجوزهای موافقت اولیه، تاسیس، بهره‌برداری، احداث، کار با اشعه، ورود و ترخیص، صدور پروانه اشتغال، پروانه خدمات، تدوین ضوابط و مقررات پرتوی و رسیدگی به شکایات مربوط به آنتن‌های تلفن همراه اشاره کرد.