تهران- ایرنا- از زمان آغاز جنگ اوکراین تا کنون بیش از ۸۵۰ هزار توئیت از سوی کاربران فارسی‌زبان توئیتر درباره این تقابل انتشار یافته است. آنالیز توپولوژی شبکه فعالان ری‌توئیت‌های فارسی مرتبط با جنگ اوکراین بیانگر وجود یک آرایش معنادار در جریان‌ها و جبهه‌های سیاسی-اجتماعی مختلف حول این موضوع است.

مروری بر هویت‌های گفتمانی سکوهای Authority (مراجع معتبر) در هر خوشه که بیشترین ریتوئیت‌های هر جریان از آنها انجام شده بیانگر آن‌ است که این رویداد خارجی، طیف متنوعی از جبهه‌ها، جریان‌ها و گروه‌های سیاسی از اصولگراها (خوشه سبز) و اصلاح‌طلبان (خوشه زرد) گرفته تا سلطنت‌طلبان (خوشه قرمز) و منافقین (خوشه قهوه‌ای) را درگیر کرده است‌.

با وجود ظهور و بروز جریان‌های مختلف حول موضوع جنگ اوکراین، از رهگذر متن‌کاوی ری‌توئیت‌های مربوطه، شاهد آن هستیم که مجموعه مناسبات تاریخی ایران و روسیه از جمله سابقه اشغال بخش‌هایی از خاک ایران توسط قوای روس در جنگ جهانی دوم تا همکاری‌های راهبردی در دو جبهه مقابله با تحریم‌ها و مبارزه با داعش در سال‌های اخیر، سبب شکل‌گیری یک دوقطبی سنتی در باورداشت‌های ایرانیان نسبت به روابط و تعاملات با این کشور را فراهم آورده و این امر، جنگ اوکراین را به دلیل قرار داشتن روسیه در یک طرف این مخاصمه، در نگاه کاربران ایرانی برجسته ساخته و حساسیت و واکنش آنها را برانگیخته است.

این دوقطبی «همسویی/ مخالفت» با رویکردهای نظام در قبال روسیه، در بخش خوشه‌ سبز (انقلابی‌ها و اصولگرایان) نسبت به سایر خوشه‌ها به ویژه سلطنت‌طلبان (قرمز) و منافقین (قهوه‌ای) کاملا مشهود است و خوشه «اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان» بین خوشه کاربران همسو با نظام و طیف مجموعه خوشه‌های مخالف نظام قرار دارد.
 


الگوی کنشگری خوشه شخصی‌نگاران و روزمره‌نویسان (رنگ آبی تیره)، از شبکه کاربران انقلابی و جبهه همسوهای نظام (رنگ سبز)، فاصله معناداری داشته و به حلقه‌های اصلاح‌طلبان و فعالان سیاسی-مدنی (رنگ زرد) و همچنین مخالفان نظام بویژه سلطنت‌طلبان (رنگ قرمز) نزدیکتر است و به نظر، تحت تاثیر روایت سکوهای انتشار محتوا و رسانه‌های این جریان‌هاقرار دارد.

شبکه تعاملات و ارتباطات دو جریان «منافقین و ری‌استارتی‌ها» از دیگر جریان‌های فعال در موضوع اوکراین، به طور کامل مستقل و متمایز بوده و این عدم اشتراک و نبود تقاطع و نزدیکی، نشان‌دهنده تحرکات سازمان یافته و شبه‌رباتیک در این جریان‌هاست.

* دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی