تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۴۰۱ - ۱۱:۴۳

قشم - ایرنا - مساجد جزیره قشم سرزمین آب و آفتاب در آستانه فرا رسیدن شب های بزرگ احیای قدر ماه مبارک رمضان با مشارکت مردم روزه دار، سالکان و عاشقان کوی دوست خود را برای استقبال از این شب های گران سنگ و برگزاری ایام سوگواری شهادت حضرت علی بن ابیطالب(ع) آماده و مهیا کرده اند.

به گزارش خبرنگار ایرنا، کم کم از عطر خاصه رمضان که بوی شب های نزول قرآن می پیچد، جزیره نشینان روزه دار نگین خلیج فارس با آماده‌سازی، نظافت و ضد عفونی کردن مساجد این شهرستان خود را آماده می کنند تا با خیل عاشقان حضرت دوست در شب های قَدر یا لیلةُ‌القدر شب زنده داری کنند.

قشموندان برای آرامش دل شان هم که شده از این سه شب بزرگ برای راز و نیاز با خالق آب و آفتاب، ماهی و دریا و زمین و آسمان نمی گذرند و با چشم های آویخته بر اشک، ماه مبارک رمضان را به شهادت می گیرند تا پروردگار عالمیان با نظر رحمت، آنان را تا ماه رمضان سال آینده در مسیر نور و روشنی، بندگی و عبادت و کسب روزی حلال هدایت و راهنمایی کند.

در این سه شب که درهای آسمان به روی مومنان و شب زنده داران عاشق باز است و فرشتگان و روح بر زمین فرود می‌آیند، دل جزیره نشینان هر کجا که باشند، به جوش و خروش می افتد، تا حرکت کنند و بیایند زیر گنبدها و گلدسته ها و گوشه ای از مساجد نگین خلیج فارس با خدای خود خلوت کند.

جزیره نشینان در آستانه نخستین شب قدر رمضان ۱۴۴۳ هجری قمری با غبارروبی و عطر افشانی مساجد جزیره آب و آفتاب خود را آماده و مهیا می کنند تا در این شب سراسر رحمت و مغفرت با تلاوت قرآن و قرائت دعای شریف جوشن کبیر، دعای افتتاح، ابوحمزه ثمالی روح و جان خود را در زلال قدر شستشو دهند.

طبق مشاهدات عینی و میدانی خبرنگار ایرنا، برگزاری جلسات محوری جزء خوانی قرآن کریم در این روزها با حضور جوانان و نوجوانان قشمی سرزمین آب و آفتاب به اوج خود رسیده است و دسته های عزاداری برای تعزیت و سوگواری شهادت اول امام عالم در مساجد جزیره در حال آماده‌سازی و برنامه ریزی هستند.

با دیدن این شور و اشتیاق وصف نشدنی در جزء خوانی قرآن در بین مردم جزیره زیبای قشم که به جایگاه صالحان و مردمان متدین با خصوصیات والا شهرت دارد با خود می اندیشم که به راستی نخستین ویژگی و امتیاز ماه مبارک رمضان، نزول قرآن کریم بر قلب نازنین پیامبر خدا حضرت محمد بن عبدالله(ص) برای نجات و هدایت انسان ها در این ماه پربرکت است چنانکه خدای سبحان می فرماید: ماه رمضان، ماهی است که قرآن به عنوان راهنمایی مردم و نشانه های هدایت و فرق میان حق و باطل در آن، نازل شده است.

در حال عبور از مقابل مساجد شهر قشم از جمله مسجدعلی بن ابیطالب (ع)، مسجدامام رضا(ع)، حضرت ابالفضل (ع)، مسجد صاحب الزمان(عج)، مسجد امام حسن (ع) و امام حسین (ع) قشم هستم که به دومین ویژگی که باعث فضیلت ماه مبارک رمضان شده است، می اندیشم و از خود سووال می کنم علت قرار گرفتن شب قدر و تعیین سرنوشت انسان ها، در این ماه نورانی چیست، چنانکه در سوره قدر آمده است: ما آن قرآن را، در شب قدر، نازل کردیم و تو، چه می دانی شب قدر چیست؟ شب قدر در مقام و مرتبه از هزار ماه، بهتر و بالاتر است. ظاهرا مراد از قدر، تقدیر و تعیین و اندازه گیری است، خدای تعالی در آن شب، حوادث یکسال از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر می کند، زندگی و مرگ، رزق، سعادت و شقاوت و چیزهایی از این قبیل را مُقدر می سازد.

از مقابل مصلی امام علی (ع) قشم که عبور می کنم، سومین ویژگی ماه مبارک رمضان را در ذهنم مرور می کنم، آنجایی که عنوان می شود نزول ملائکه و روح در شب قدر و ماه مبارک رمضان است. در سوره قدر آمده است: فرشتگان و روح در آن شب به اذن پروردگارشان برای تقدیر هرکاری نازل می شوند، شبی پر از سلامت و برکت و رحمت تا طلوع صبح است. آری، شب قَدر یا لیلةُ‌القدر به باور مسلمانان، شب نزول قرآن و مقدر شدن امور یک‌ ساله انسان‌ها است. قرآن در سوره‌های قدر و دخان از این شب سخن گفته است. در قرآن و روایات ارزش شب قدر بیشتر از هزار ماه دانسته شده است.

 شب قدر با فضیلت‌ترین شب ‌سال و شب رحمت الهی و آمرزش گناهان است و در آن فرشتگان به زمین می‌آیند و بنابر برخی از احادیث شیعه مقدرات‌ سال آینده بندگان را بر امام عرضه می‌کنند.

زمان دقیق شب‌ قدر روشن نیست؛ ولی بر اساس بسیاری از روایات در ماه رمضان واقع شده است و به احتمال زیاد یکی از شب‌های ۱۹، ۲۱ یا ۲۳ این ماه است. شیعیان بر شب ۲۳ رمضان و اهل سنت بر شب ۲۷ رمضان تأکید بیشتری دارند.

شیعیان در این شب‌ها با الگوگیری از معصومان(ع) به شب‌زنده‌داری، خواندن قرآن، دعا و دیگر آیین‌ها و اعمال این شب می‌پردازند. ضربت‌خوردن و شهادت امام علی(ع) در این شب‌ها نیز به اهمیت آن‌ نزد شیعیان افزوده و سوگواری برای آن امام با آیین‌های شب قدر همراه شده است.

«قَدْر» کلمه‌ای عربی به معنای اندازه، تقدیر و سرنوشت است. درباره این‌که چرا این شب را «قدر» نامیده‌اند، دلایلی ذکر شده است:عده‌ای می‌گویند: چون مقدرات انسان‌ها و اندازه و قدر رویدادهای سال در این شب تعیین می‌شود، آن را شب قدر می‌نامند.

گروهی معتقدند اگر کسی این شب را احیا بدارد، صاحب قدر و منزلت می‌شود. گروهی دیگر نیز می‌گویند: علت نامگذاری، شرافت و قدر والای این شب است. از شب قدر به نام‌های «لیله‌العظمه» و «لیله‌الشرف» نیز یاد شده است.

شب قدر برترین و مهمترین شب‌ سال در فرهنگ اسلامی است. بنا بر روایتی از پیامبر(ص)، شب قدر از موهبت‌های خدا بر مسلمانان است و هیچ‌یک از امت‌های پیشین از این موهبت برخوردار نبوده‌اند.

در قرآن کریم سوره‌ای کامل به توصیف و ستایش شب قدر اختصاص یافته و بدین نام (سوره قدر) خوانده شده است.

در این سوره، ارزش شب قدر بیشتر ازهزار ماه دانسته شده است. آیات یکم تا ششم سوره دخان نیز به اهمیت و رخدادهای شب قدر می‌پردازد.

در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که بهترین ماه، رمضان است و قلب ماه رمضان، شب قدر است.

همچنین از پیامبر(ص) نقل کرده‌اند که شب قدر، سرور شب‌هاست. بنا بر منابع روایی و فقهی، روزهای قدر نیز همانند شب‌های آن گرانقدر و با فضیلتند.

در برخی از روایات آمده است که فاطمه(س) سرّ شب قدر است و هر کس منزلت فاطمه(س) را درک کند، شب قدر را درک کرده است.

آیه اول سوره قدر و آیه سوم سوره دخان بیانگر نزول قرآن در شب قدر است. محمد عبده معتقد است که آغاز نزول تدریجی قرآن در ماه رمضان بوده است؛ اما بیشتر مفسران معتقدند در این شب، قرآن به صورت یک‌باره از لوح محفوظ به بیت‌المعمور یا قلب پیامبر(ص) نازل شده که به آن، نزول دفعی یا نزول اجمالی قرآن می‌گویند.

امام باقر(ع) در توضیح آیه چهار سوره دخان می‌گوید هر ساله در این شب، تقدیر ‌سال آینده هر انسانی نوشته می‌شود. بر همین اساس در برخی از روایات، شب قدر به‌عنوان ابتدای ‌سال دانسته شده است. علامه طباطبایی می‌گوید: مراد از قدر، تقدیر و اندازه‌گیری است و خداوند در این شب، اموری از قبیل زندگی، مرگ، روزی، سعادت و شقاوت انسان‌ها را مشخص می‌سازد. بر پایه برخی از روایات، ولایت امام علی (ع) و سایر اهل‌بیت(ع) نیز در همین شب، مقدر و امضا شده است.

بنا بر منابع اسلامی، شب قدر شب ویژه رحمت الهی و آمرزش گناهان است و شیطان در این شب به غل و زنجیر کشیده شده و درهای بهشت برای مومنان باز می‌شود.

از پیامبر(ص) روایت شده است: هر کس شب قدر را احیا کند و مومن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، همه گناهانش بخشیده می‌شود.

بر اساس آیات سوره قدر، فرشتگان و روح در شب قدر بر زمین فرود می‌آیند و طبق برخی احادیث، برای ابلاغ تقدیر سال آینده نزد امام می‌روند و آنچه مقدر شده را به او ابلاغ می‌کنند.

امام باقر(ع) می‌فرماید: در این شب، فرشتگان به دور ما طواف می‌کنند و ما بدین‌گونه متوجه شب قدر می‌شویم.

مفسران شیعه با استناد به ظاهر آیات سوره قدر معتقدند شب قدر اختصاص به شب نزول قرآن در عصر پیامبر(ص) ندارد، بلکه هرسال تکرار می‌شود.

روایات بسیاری نیز که به عقیده برخی در حد تواتر است، این مطلب را تایید می‌کند. با این حال، زمان دقیق شب قدر معلوم نیست و در آیات و روایات، تصریحی به این‌که شب قدر کدام‌ یک از شب‌های‌سال است، وجود ندارد، ولی روایات بسیاری تاکید می‌کند که شب قدر در ماه رمضان واقع شده است.

در روایات شیعه بر احیا گرفتن سه شب ۱۹، ۲۱ و ۲۳ ماه رمضان تاکید بیشتری شده و از میان این سه شب نیز اهتمام به شب بیست‌وسوم بیش از بقیه شب‌هاست.

بنابر روایتی دیگر، شب نوزدهم تقدیرها نوشته می‌شود و در شب بیست‌ویکم، ابرام (قطعی) می‌شود در شب بیست‌وسوم امضای نهایی اتفاق می‌افتد. شب ۲۷ رمضان و شب نیمه شعبان هم دو احتمال دیگر برای شب قدر است.

در حدیثی از امام علی(ع) آمده است که پیامبر(ص) در دهه سوم ماه رمضان، رختخوابش را جمع می‌کرد و برای اعتکاف به مسجد می‌رفت و با وجود آن‌که مسجد مدینه سقف نداشت، حتی در زمان بارندگی نیز مسجد را ترک نمی‌کرد.

همچنین نقل شده است که پیامبر(ص) در شب‌های قدر بیدار بود و به صورت افراد خواب‌آلود نیز آب می‌پاشید.

روش حضرت فاطمه زهرا(س) این بود که شب قدر را تا صبح به عبادت می‌پرداخت و فرزندان و خانواده خود را نیز به بیدار ماندن و عبادت وادار و مشکل خواب آنها را با کمتر غذا خوردن و خوابیدن در روز برطرف می‌کرد.

معصومان(ع) در شب‌های قدر، حضور در مسجد و شب‌زنده‌داری را ترک نمی‌کردند. براساس روایتی، امام صادق(ع) در یکی از شب‌های قدر بشدت مریض بود، با این حال از اطرافیانش خواست او را به مسجد ببرند تا در آن‌جا عبادت کند.

شهرستان قشم دارای ۲ بقعه متبرکه، حدود ۳۲۰ مسجد، ۲۰ حسینیه و تکایا و یک مهدیه است.

شهرستان قشم شامل جزیره‌های قشم، هنگام و لارک با ۱۵۰ هزار نفر جمعیت از تنگه هرمز به موازات سواحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر در آب‌های خلیج فارس گسترده شده است.