اسفندیار خزایی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری برای جلوگیری از برداشت بی رویه و نظارت بر تولید و برداشت اصولی از این منابع خدادادی و تداوم بهره برداری از آن، اقدام به ابلاغ سیاست‌ها و ضوابط مرتبط با حفظ، احیا، اصلاح، توسعه و بهره‌برداری محصولات فرعی جنگل و مرتع کرده است.
وی اظهار داشت: این سیاست ها با هدف برداشت گونه های گیاهی در مقیاس و مقدار و روشی که موجب تضمین استمرار تولید گونه ها، تهیه نقشه های بزرگ مقیاس در خصوص پراکنش رویشگاههای گیاهان دارویی، خوراکی و صنعتی، شناسایی گونه‌های منحصر به فرد یا در خطر انقراض با همکاری بخش‌های تحقیقاتی، آموزش و توانمندسازی جوامع محلی و استفاده از دانش بومی در بهینه سازی فرآیند بهره برداری و فرآوری گیاهان دارویی و صنعتی و ایجاد زنجیره‌های تولید از طریق ارتباط برداشت کنندگان یا مجریان طرح با واحدهای صنعتی ابلاغ می شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان ادامه داد: بر اساس سیاست های ابلاغی این سازمان، گیاهان دارویی، خوراکی و صنعتی به سه دسته اقلام غیر مجاز یا ممنوعه، اقلام مجاز مشروط و اقلام مشترک (بین منابع طبیعی، زراعی و گلخانه‌ای) تقسیم بندی می‌شوند.
به گفته خزایی، اقلام غیرمجاز شامل گونه های در حال انقراض و جزو ذخایر ژنتیکی تهدید شونده محسوب می‌شوند که بهره‌برداری از آنها در عرصه‌های منابع طبیعی ممنوع است.
وی افزود: اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری موظف است علاوه بر اطلاع رسانی عمومی در زمینه ممنوعیت برداشت این قبیل گونه های گیاهی از صدور مجوز بهره برداری و گواهی حمل محصولات خودداری کند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان، گونه های نظیر شقاقل، پرسیاوشان، زیره سیاه، کرفس وحشی، گل بنفشه، سنبل الطیب، قره قات، شمشاد، شقایق ایرانی، انواع لاله ها، سوسن چلچراغ، انواع قارچ خوراکی، سیر کوهی، گز علفی را از جمله اقلام غیر مجاز برشمرد.
وی افزود: بهره برداری از برخی گونه های گیاهی در قالب کتابچه طرح مصوب در کمیته فنی منابع طبیعی و از طریق انعقاد قرارداد با بهره‌برداران و مجریان طرح‌های منابع طبیعی امکان پذیر است.
وی اضافه کرد: گونه‌هایی نظیر گلپر، اسفند، خارشتر، شیرخشت، مریم نخودی، علف گاوزبان، گل گاوزبان، گل نرگس، آویشن، کاکوتی، بارهنگ، بابونه، شاتره، موسیر، کنگر، ریواس، زرشک وحشی، نسترن وحشی، بنه، بلوط، سماق، زالزالک، اسفناج وحشی، بذر باریجه، بذر آنغوزه از این قبیل گونه های مجاز هستند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان ادامه داد: بهره‌برداری از گیاهان دارویی و خوراکی «مجاز مشروط» در حد عُرف مصارف خانوار روستایی ساکن محل بلامانع است ولی حمل و خارج کردن این محصولات از محل بدون صدور مجوز و گواهی مشخصات و حمل ادارات کل منابع طبیعی ممنوع می باشد.
خزایی گفت: دسته سوم گونه های گیاهی شامل اقلام مشترک بین منابع طبیعی زراعت و گلخانه‌ای است و در مورد این نوع از گیاهان دارویی، خوراکی و صنعتی، نظیر گلرنگ، پنیرک، موسیر، کنگر، گاوزبان و شیرین‌بیان باید اشخاص حقیقی و حقوقی قبل از برداشت یا خرید محصول از اداره منابع طبیعی یا جهادکشاورزی شهرستان مربوطه استعلام کنند.
وی افزود: پس از بازدید کارشناسان ناظر شهرستانی و تایید زراعی یا گلخانه‌ای و یا باغی بودن محصول، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان می تواند بدون دریافت بهره مالکانه نسبت به صدور گواهی حمل محصول اقدام نماید.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان تاکید کرد: در صورتی که محصول از عرصه‌های منابع طبیعی برداشت شده و فاقد مجوز باشند به عنوان کالای قاچاق محسوب و به نفع دولت ضبط می‌شود.
مساحت اراضی ملی استان همدان افزون بر ۸۲۲ هزار هکتار است که از این سطح بیش از ۶۵۰ هزار هکتار آن دارای پوشش گیاهی مرتعی بوده همچنین بیش از یک هزار و ۶۵۰ گونه گیاهی در این سطح ۶۵۰ هزار هکتاری پراکنده اند که از این تعداد با توجه به مطالعات انجام شده تاکنون بیش از ۳۱۵ گونه به عنوان گیاهان دارویی صنعتی و خوراکی شناخته شده است.