در ماه‌های نخست شیوع ویروس کرونا، جهانیان به دنبال راهی برای جلوگیری از ابتلا و انتشار این ویروس و یا کاهش مرگ‌ومیر و عوارض بیماری ناشی از آن بودند و تقریبا پس از ماه‌ها تلاش موفق به تولید واکسن‌های مورد نیاز شدند، ایران نیز در همین مسیر قرار گرفت و محققان توانستند چندین واکسن ایرانی تولید کنند؛ ولی برای تامین نیاز داخل باید واردات واکسن نیز انجام می‌شد.
در ابتدای سال گذشته واردات واکسن به هر دلیل و بهانه‌ای با کندی پیش می‌رفت و نگرانی‌ها بابت نبود واکسن به اوج خود رسیده‌بود که تولید داخلی و هم‌زمان واردات سرعت گرفت و واکسیناسیون با اولویت گروه‌های هدف شتاب چشمگیری گرفت.
در استان قم نیز واکسیناسیون به ترتیب گروه‌های سنی همانند سراسر کشور انجام می‌شد و در ابتدای امر استقبال مناسبی از این امر شد، به‌نحوی که در ساعاتی از شبانه‌روز ترافیک زیادی در مراکز واکسیناسیون به وجود می‌آمد.
امروز با گذشت حدود یک سال از آغاز واکسیناسیون عمومی کرونا درقم، آمار تزریق دُزهای اول تا سوم در این استان رضایت‌بخش نیست و در برخی گروه‌های سنی و اقشار مختلف پایین‌تر از میانگین کشوری قرار دارد.
با آن‌که به باور متخصصان امر دریافت واکسن در این شرایط تصمیمی عقلانی برای جلوگیری از تاثیرات ناگوار ویروس کروناست، ولی تمایل نداشتن عده‌ای از شهروندان برای دریافت واکسن و تاثیر گرفتن آن‌ها از گروه‌های تبلیغی ضد واکسن تبدیل به معضلی در مسیر واکسیناسیون عمومی شده است.
متاسفانه این روند در استان قم پررنگ‌تر از دیگر نقاط کشور است و گروه‌ها و افرادی به‌طور علنی در فضای واقعی و مجازی اقدام به تبلیغات علیه واکسیناسیون و اثرات منفی آن از باور و نگاه خود و عمدتا بر اساس مطالب و ادعاهای مغشوش و اثبات نشده، می‌کنند.
تبلیغات این گروه‌ها توانسته درصد واکسیناسیون را میان اقشار مختلف جامعه از جمله قشرهایی که ارتباط بیشتری با عموم جامعه دارند پایین نگه دارد و نگرانی مدیران و متخصصان حوزه بهداشت و سلامت را برانگیزد.
واکسن‌هراسی و بی‌توجهی به دستورالعمل‌های بهداشتی در قم به اقشار خاصی محدود نشده، به‌طوری که این مساله میان کادر بهداشت و درمان این استان نیز نفوذ کرده و واکسیناسیون این قشر که در خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا هستند، همچنان کمتر از ۱۰۰ درصد است.
بر اساس آمارهای منتشر شده حدود ۲۴ درصد از مردم قم تاکنون هیچ واکسنی دریافت نکرده‌اند، ۳۶ درصد دُز دوم و ۵۵ درصد نیز دُز سوم را دریافت نکرده‌اند که این آمار پایین مسبب اصلی عدم تغییر رنگ قم از زرد به آبی پس از حدود ۲ ماه می‌باشد.
رنگ کرونایی استان قم در ۲۸ اسفندماه سال گذشته از نارنجی به زرد تغییر کرد، ولی پس از گذشته هفته‌ها و با وجود پایین آمدن چشم‌گیر تعداد فوتی‌ها، بستری‌ها و مبتلایان همچنان رنگ این استان زرد باقی مانده‌است.
تلاش مسوولان امر در راستای ایجاد باور درست و منطقی برای دریافت واکسن از سوی این اقشار تاکنون به نتیجه مطلوب نرسیده و گویا شیوه بیان و تبلیغ گروه‌های ضد واکسن اثر بیشتری روی این قشر از جامعه گذاشته‌است.
به هر حال انتظاری که از شهر قم به‌عنوان شهر علم و بصیرت می‌رود این است که در امر واکسیناسیون و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی پیشتاز و الگویی برای سایر استان‌های کشور باشد، همان‌طور که مراجع عظام تقلید ضمن تاکید بر وظیفه شرعی شهروندان در رعایت پروتکل‌های بهداشتی مربوط به کرونا خود نیز در تزریق دزهای واکسن کرونا، پیشگام بوده‌اند.
عادی‌انگاری کرونا خطری جدی در استان قم است
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری قم چندی پیش با بیان این‌که عادی‌انگاری کرونا یک خطر جدی برای قم است، گفت: رعایت پروتکل‌های بهداشتی و پوشش حداکثری واکسیناسیون مورد توجه مردم و مسوولان باشد.
احمد حاجی‌زاده با انتقاد از بالا بودن تعداد فوتی‌های کرونایی در قم، گفت: در مقایسه با دوران اوج و موج‌های قبلی کرونا، تناسبی بین مبتلایان و فوتی‌ها وجود ندارد.
وی با هشدار نسبت به عادی انگاری وضعیت کرونا در استان، تاکید کرد: عملکرد مدیران اجرایی قم در مدیریت بیماری کرونا یکی از معیارهای ارزیابی دستگاه‌های دولتی در سال جاری خواهد بود.
آمار پایین واکسیناسیون علت زرد ماندن رنگ کرونایی قم
رییس دانشگاه علوم پزشکی قم با اشاره به این‌که آمار پایین واکسیناسیون علت زرد ماندن رنگ کرونایی این استان است،گفت: روند واکسیناسیون در این استان در مقایسه با میانگین کشوری و استان‌های هم‌جوار مطلوب نیست.
مهدی مصری افزود: عادی انگاری، پایین بودن ۱۰ تا ۱۵ درصدی تزریق واکسن در این استان نسبت به میانگین کشوری، قرار گرفتن قم در مسیر مواصلاتی و ورود زائران به مناسبت‌های مختلف از جمله نیمه شعبان، تعطیلات عید نوروز، عید فطر و برگزاری چند مراسم ترحیم باعث شده وضعیت کرونایی این استان از ۲۸ اسفندماه پارسال تاکنون زرد بماند.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر بیماری‌هایی از جمله اسهال در کودکان و تست‌های پی سی آر منفی نیز جزو آمار کرونا در نظر گرفته شده است که با اصلاح این روند، امیدواریم در هفته آینده رنگ کرونایی قم تغییر نماید.
وی با اشاره به این‌که روند واکسیناسیون در این استان مطلوب نیست، ادامه داد: استان قم در تزریق دُزهای اول و دوم از میانگین کشوری عقب است و بر اساس آمارها در دُز سوم این عقب‌ماندگی بیشتر می‌باشد.
مصری با تاکید بر این‌که باید جلسات اقناع‌سازی برای پیشگیری از واکسن هراسی افزایش یابد، تصریح کرد: با وجود این‌که در استان قم یک‌میلیون و ۳۵۰ هزار نفر جمعیت ساکن هستند، تاکنون یک‌میلیون و ۸۵۶ هزار دُز واکسن کرونا تزریق شده که آمار پایینی است.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر وضعیت کرونا به جایی رسیده که مرگ‌ومیر تک‌رقمی شده، ولی با توجه به پیش‌بینی شیوع کرونا در فصل تابستان باید دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت کرد.
آخرین وضعیت واکسیناسیون در استان قم
معاون فنی مرکز بهداشت استان قم به خبرنگار ایرنا گفت: گروه هدف بالای ۱۲ سال در استان قم تاکنون ۷۶ درصد دُز اول و ۶۵ درصد دُز دوم را دریافت کرده‌اند که نشان‌دهنده اعتماد سه‌چهارم قمی‌ها به واکسن می‌باشد، اگرچه انتظار می‌رود با تزریق واکسن کرونا به سایر افراد ایمنی نسبت به این بیماری در جامعه افزایش پیدا کند.
محمدجواد باقریان افزود: ۷۶ درصد از گروه هدف بالای ۱۸ سال نیز دُز اول، ۶۶ درصد دُز دوم و ۲۷ درصد دُز سوم را دریافت کرده‌اند که باید برای ارتقاء این شاخص‌ها تلاش‌های بیشتری بالاخص اقناع افکار عمومی و آموزش‌های موثرتر برای این گروه صورت گیرد.
وی خاطرنشان کرد: تزریق دُز اول واکسن به کودکان پنج تا ۱۲ سال، در سطح کشور ۲۴ درصد و در استان قم ۷ درصد است.
۷۶ درصد از گروه هدف در قم دُز اول واکسن را دریافت کرده‌اند
رییس مرکز بهداشت قم در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، بیان کرد: در حال حاضر گروه‌های سنی پنج سال به بالا در استان قم می‌توانند نسبت به تزریق واکسن اقدام کنند و تمام واکسن‌های مورد تایید وزارت بهداشت نیز در این استان موجود است و محدودیتی وجود ندارد.
سیامک محبی افزود: تاکنون بیش از یک‌میلیون و ۸۵۶ هزار دُز واکسن در سه نوبت به شهروندان استان قم تزریق شده که ۷۶ درصد از گروه هدف دُز اول را دریافت کرده‌اند که نشان‌دهنده اعتماد مردم به واکسن است.
به گفته وی، ۶۶ درصد دُز دوم و ۲۷ درصد نیز دُز سوم را دریافت کرده‌اند.
وی ادامه داد: درصد دُزهای اول و دوم تزریق شده در قم کمی پایین‌تر از میانگین کشوری است، ولی استان قم در تزریق دُز سوم در مقایسه با شهرهای اطراف وضعیت بهتری دارد.
محبی خاطرنشان کرد: در گروه سنی ۱۲ تا ۱۸ سال که گروه سنی دانش آموزان است، تاکنون ۷۴ درصد و در گروه سنی ۵ تا ۱۲سال کمتر از ۷ درصد واکسیناسیون انجام شده‌است که کمتر از میانگین کشوری است و لازم است اهمیت موضوع برای مردم بیشتر تبیین شود.
شهروندان باید به باور درستی از تاثیر واکسن کرونا برسند
وی با تاکید بر این‌که مردم باید نسبت به اثرات واکسن به باور درستی برسند، بیان کرد: طبق تحقیقات صورت گرفته، ۶۲ درصد افراد فوت‌شده ناشی از کرونا در پیک ششم هیچ واکسنی دریافت نکرده بودند و ۳۰ درصد نیز واکسیناسیون ناقص داشتند.
محبی افزود: همچنین بر اساس بررسی‌های انجام شده در استان قم، علی‌رغم سرایت بالای سویه اومیکرون نسبت به سویه دلتا، تعداد مبتلایان ۳ برابر، بیماران بستری ۱۰ برابر و مرگ‌ومیرها ۸ برابر در پیک ششم نسبت به پیک پنجم کاهش یافت که ناشی از اثرات واکسن است.
وی ادامه داد: اگرچه با حد مطلوب واکسیناسیون در استان قم فاصله داریم، ولی با وجود همه محدودیت‌ها با آسیب کمتری از پیک ششم گذر کردیم که عمدتا ناشی از واکسیناسیون در ماه‌های گذشته بود.
همه گروه‌های سنی باید با اعتماد و اطمینان کامل نسبت به واکسیناسیون اقدام کنند
وی تصریح کرد: در استان قم نیز همانند بسیاری دیگر از استان‌ها، برخی گروه‌ها نسبت به اثرات واکسن تبلیغات منفی دارند و باعث تردید مردم و خدشه به اعتماد و باور شهروندان شده‌اند.
رییس مرکز بهداشت قم با تاکید بر این‌که همه گروه‌های سنی باید با اعتماد و اطمینان کامل نسبت به واکسیناسیون اقدام کنند، گفت: درصدی از کادر درمان نیز متاثر از گروه‌های ضد واکسن، اقدام به تزریق واکسن نکرده‌اند و به همین علت میزان واکسیناسیون کادر درمان از میانگین استان پیشروی کرده، ولی به ۱۰۰ درصد نرسیده است.
وی با بیان این‌که دانشگاه علوم پزشکی برای ترغیب و تشویق این قشر تلاش زیادی نموده است، افزود: در حوزه معاونت بهداشتی که شامل تمام مراکز بهداشتی استان و شهرستان و واحدهای محیطی است بیش از ۹۹ درصد دُز اول و ۷۵ درصد دُز سوم را دریافت کرده‌اند که این میزان با توجه به فراخوانی که صورت گرفته به بیش از ۹۰ درصد می‌رسد.
وی ادامه داد: دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی در زمینه واکسن در مقایسه با میانگین استان وضعیت بهتری دارند، ولی اطلاعاتی دقیقی در زمینه میزان واکسیناسیون دانشجویان سایر دانشگاه‌های استان در دسترس نداریم.
محبی تاکید کرد: با توجه به فعال شدن مدارس و دانشگاه‌ها، مسوولان باید نسبت به اقناع افکار اقشار مختلف جامعه به‌ویژه دانش آموزان، اولیا و مربیان تلاش کنند تا برای سال تحصیلی آینده نگرانی بابت واکسیناسیون نداشته باشیم.
وی افزود: بیش از ۹۰ درصد کادر آموزش‌وپرورش واکسن خود را دریافت کرده‌اند و انتظار داریم همکاران فرهنگی، واکسیناسیون دُز سوم را کامل کنند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: در قشر طلاب با توجه به اطلاعاتی که داریم بسیاری از مراجع، علما و روحانیون از واکسن استقبال کرده‌اند، امیدواریم سایر گروه‌های مرتبط نیز برای واکسیناسیون خودشان اقدام کنند.
محبی تاکید کرد: حساس کردن شهروندان نسبت به موضوع کرونا و واکسن، اطلاع‌رسانی، آموزش و اقناع‌سازی در زمینه اثرات واکسن مهم‌ترین راهکار افزایش واکسیناسیون است.
وی تصریح کرد: هم‌زمانی واکسیناسیون عمومی و ابتلا به کرونا در پیک پنجم رخ داد و افرادی که واکسن زدند و هم‌زمان مبتلا شدند قبل از این‌که واکسن آنتی‌بادی در بدن ایجاد کند، ویروس کرونا در برخی افراد باعث عوارض ناگواری شد و در آن مقطع شایعاتی مبنی بر این‌که واکسن ایجاد بیماری می‌کند، قوت گرفت؛ آمار پایین تزریق دُز سوم واکسن نیز به همین دلیل است.
وی با اشاره به این‌که در حال حاضر ایران در بین کشورهای پیشرو در میزان واکسیناسیون است و در این زمینه دولت تمهیدات لازم برای تهیه واکسیناسیون و ایمن‌سازی ایجاد کرده است، ادامه داد: مردم نسبت به کارشناسان حوزه سلامت اعتماد کافی داشته باشند و درصورتی‌که این اعتماد وجود داشته باشد بدون نگرانی واکسیناسیون گروه‌های مختلف انجام می‌شود و بیماری کرونا در کشور ریشه‌کن می‌شود.
آمار پایین مرگ‌ومیر بین افرادی که واکسن کرونا تزریق کرده‌اند
احمد حرمتی معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی قم نیز با اشاره به لزوم واکسیناسیون گفت: بین ۲ تا چهار درصد بیماران مبتلا به کرونا فوت می‌شوند، ولی مرگ‌ومیر بین کسانی که واکسن زده باشند شاید ۲ نفر در یک هزار نیز نباشد.