وحیده رضاییان زیارت روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ۲ پرونده آثار طبیعی نیز در سال گذشته در فهرست آثار طبیعی ملی استان ثبت شد و امسال نیز سه پرونده شاخص دیگر در دست تهیه است تا برای ثبت در فهرست میراث طبیعی ملی آماده شود.
وی گفت: یک آبشار و رویشگاه ارس آرچلی و چهار چشمه استان نیز در فهرست میراث طبیعی ملی ثبت شده است.
رضاییان افزود: چشمه های مهنان و گاوگل و چشمه های آبگرم مهمانک و ایوب و هم چنین آبشار شارشار این استان در فهرست میراث طبیعی ملی ثبت شده است.
به گفته رضاییان سرو مهرگان اسفراین نخستین اثر ثبت شده این استان در فهرست میراث طبیعی و چهارمین اثر ثبت شده میراث طبیعی ایران است.
وی با بیان اینکه قدمت این درخت که با شماره ۴ در سال ۱۳۸۷ به عنوان میراث طبیعی توسط میراث فرهنگی ثبت شد، افزود: این اثر با بیش از هزار سال قدمت به دلیل قدمت بالا و پایداری در شرایط مختلف جوی و سازگاری با منطقه اهمیت زیادی از نظر ژنتیکی دارد.
مهرجان یا مهرگان نام قدیمی شهر اسفراین هست.
میراث طبیعی ملی ایران توسط سازمان میراث فرهنگی ایران شناسایی، معرفی و ثبت می‌شود و شامل محدوده‌های جغرافیایی طبیعی و مناطق خاصی از کشور است که به علت کیفیت ویژهٔ فیزیکی و زیست‌شناسی، مناظر بدیع جغرافیایی، محوطه‌های طبیعی – تاریخی، پدیده‌ها و نمونه‌های ارزشمند گیاهی، جانوری و زیستگاه‌های آن‌ها تعیین و تحت حفاظت و بهره‌برداری پایدار قرار می‌گیرد.
همچنین بقایای زمین‌شناسی و محوطه‌های برآمده از آن و آنچه از تبادل انسان با طبیعت به وجود آمده، مناطق جغرافیایی حفاظت‌شده، آثار زیستی و جانوری و مانند آن را نیز شامل می‌شود.
کوه دماوند اولین میراث طبیعی و باداب سورت دومین میراث طبیعی ملی ثبت شده ایران است.
به گزارش ایرنا، طبق آیین‌نامه و دستورالعمل‌های مصوب، پرونده میراث طبیعی که در استان ها تشکیل می شود به شورای ملی ثبت آثار ارسال می شود و با بررسی و تصویب شرایط و ارزش ثبت آثار در چهار حوزه آثار غیرمنقول (اماکن تاریخی فرهنگی)، آثار منقول (اموال فرهنگی و اشیا تاریخی)، آثار طبیعی (مناظر بدیع جغرافیایی، محوطه‌های طبیعی – تاریخی، پدیده‌ها و نمونه‌های ارزشمند گیاهی، جانوری و زیستگاه‌ها) و آثار ناملموس (رویدادها مراسم و آیین‌های معنوی و فرهنگی و آواها) این آثار در فهرست ملی ثبت شود.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی رییس شورا، معاون میراث‌فرهنگی نایب رییس و مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی‌وطبیعی به عنوان دبیر شورا هستند که جلسات آن به صورت دوره‌ای و بر اساس پرونده‌های موضوعی با حضور اشخاص حقوقی ثابت، اشخاص حقیقی و تعدادی از صاحب‌نظران و نمایندگان دستگاه‌ها و سازمان‌های مرتبط با هر پرونده به صورت متغیر تشکیل می‌شود.
شورای حریم کشور مسوولیت تعیین و ضوابط حریم آثار ملی را بر عهده دارد که معاون میراث فرهنگی کشور رییس شوراست و پس از بررسی فنی و تخصصی، واجد شرایط بودن ثبت اثر در فهرست ملی تصویب و تعیین حریم می شود و پس از آن وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، حریم و ضوابط تعیین شده قانونی را به استاندار آن منطقه‌ای که اثر در آنجا قرار دارد، به صورت کتبی ابلاغ می‌کند.
از هزار و ۳۱۵ اثر تاریخی شناخته شده خراسان شمالی ۷۲۱ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که ۵۲۵ مورد آن اثر تاریخی، ۵۵ اثر طبیعی، ۱۰۹ اثر ناملموس و ۲۲ اثر منقول تاریخی است.