به گزارش ایرنا، در سراسر جهان، و ایران در ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۸ ویروس کرونا همه گیر شد؛ شیوع ویروس منحوس کرونا موجب برخی تغییرات اساسی در تعاملات اجتماعی و سازمانی شد از این رو، آموزش و پرورش نیز از این شرایط مصون نبود.
هرروزه به تعداد مبتلایان و مرگ و میرهای ناشی از آن افزوده می‌شد و این ترسی بود که در دل و جان تمامی اقشار جامعه افتاده بود و مشاغل و حرفه های آسیب پذیر را خانه نشین کرد اما در این بین باید چاره ای اندیشیده می شد بویژه برای آموزش؛ در همین راستا بستر شبکه ملی شاد توسط آموزش و پرورش معرفی و فعال شد.
این شبکه در ابتدا مشکل های زیادی از جمله نپذیرفتن تعدادی از اولیا دانش آموزان که صرفا فرزندانشان منع استفاده از گوشی تلفن همراه بودند چرا که براین باوربودند در رشد و تربیت آنها تاثیر گذار است، نبود اینترنت در تمامی نقاط کشور بویژه در مناطق دورافتاده و روستاها، عدم آمادگی معلمان برای آموزش مجازی، ناتوانی در مجازی‌سازی همه دوره‌ها، نبود امکانات همچون تلفن هوشمند و ناتوان بودن اولیا در خرید آن و نا آگاهی معلمان، دانش آموزان و اولیا از استفاده نرم افزار و سواد رسانه ای بود.
تحصیل به صورت مجازی را نه می‌توان یک آموزش کاربردی و بی‌نقص دانست و نه می‌شود به طور کلی آن را رد کرد و از مزایای آن نیز سخن نگفت: آموزش مجازی روشی برای طراحی، تدوین، ارائه و ارزیابی آموزش است که از قابلیت‌های آن برای تسهیل یادگیری استفاده می‌شود، یادگیری مجازی مزایای بسیاری را ارائه می‌دهد که در برنامه‌های سنتی آموزشی وجود ندارد، مانند دسترسی از هر نقطه و در هر زمان، بحث‌های ناهمزمان با همکلاسی‌ها، بازخورد فوری در مورد آزمون‌ها. با این حال، با وجود مزایای یادگیری مجازی، پیاده‌سازی آن همیشه آسان نیست.
اما باتمامی این مشکلات معلمان و اولیا پای کار آمدن و آموزش مجازی را پیش بردند حال جمله معلم درکلاس تغییر یافت و جای آن را معلم در خانه و همراه شما را به خودگرفت.
تحصیل مجازی‌تجربه ای جدید در آموزش
مریم ایزانلو معلم مقطع ابتدایی بجنورد در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، با اشاره به چالش‌های آموزش مجازی و نظم‌دهی به آموزش فرزندان در محیط خانه گفت: تحصیل مجازی در کرونا، شرایطی بود که آموزش و پرورش پیش ازآن تجربه نکرده بود و در روند آموزشی این شرایط جدید بود و ناخواسته کمبودهایی هم به همراه داشت.
وی افزود: در شرایط تحصیل مجازی تمامی تلاش اداره کل آموزش و پرورش خراسان شمالی و مناطق این بود که کمبودها روز به روز کمتر شود و از شرایط جایگزین برای آموزش استفاده شود، بدلیل اینکه تحصیل مجازی تجربه جدیدی بود و شاهد بی‌نظمی‌هایی در نوع آموزش، درس خواندن دانش‌آموزان و آزمون آنها ایجاد شد و این اتفاق ناخواسته هم برای خانواده ها، دانش‌آموزان و کادر آموزشی مشکلاتی ایجاد کرد.
این معلم ابتدایی گفت: اما آموزش مجازی تجربه جدیدی بود که علاوه بر معلمان، اولیا را نیز پای کار آورد و هم اکنون هریک از آنها با توجه به تجربه ای که کسب کرده اند یک معلم هستند و در رابطه با نقش و مشکلات ناشی از حرفه معلمی آگاهی بیشتری را دریافت کرده اند و این امر موجب شده تا بیش از گذشته جایگاه و مقام معلم احساس شود.
نبود حس رقابت دانش آموزان و دوری از همسالان در فضای مجازی
مادر یک خانواده که دارای چهار فرزند محصل در مقطع ابتدایی و دبیرستان در بجنورد است گفت: در تحصیل حضوری حس رقابت وجود دارد و دانش آموزان با نظم و انضباط اجتماعی خاص در محیط مدرسه حاضر می‌شوند اما در آموزش مجازی این‌گونه نبوده و فرزند فقط با مادر خود، روابط فردی ،رافت و مهربانی را آموزش می‌بیند.
سمیه احمدی اظهار داشت: بدون تردید تحصیل حضوری از مجازی بهتر است و در فضای حقیقی دانش آموزان از دانش کافی در تمامی زمینه ها بهره‌مندمی شوند.
وی افزود: یکی دیگر از فواید آموزش حضوری، بودن کودکان و نوجوانان در بین همسن و سالان خود و کسب روابط اجتماعی بالا است.
وی در ادامه گفت: کسب دانش کافی و دروس مهارتی نیازمند حضور دانش آموز در کنار آموزگار است در حالی که در منزل استاد مادر و پدر هستند که با آموزش محدود خود در کنار فرزندان قرار دارند و آموزش مهارتی که در منزل کسب می‌کنند کامل و دقیق نیست.
این مادر افزود: همچنین اولیا بدلیل نداشتن تجربه و وقت کافی برای دانش آموزان بویژه پایه اول مقطع ابتدایی نمی توانند کودک خود را آنطور که لازم است آموزش دهند.
احمدی گفت: در مدارس دانش آموزان، صبر و تحمل در برابر بسیاری از مسائل را کسب می‌کنند، در حالی که در ۲ سال اخیر به دلیل کسب نکردن دانش کافی، بسیار شاهد افسردگی فرزندان و پرخاشگری آنها بودم.
یکی دیگر از مادر دانش آموز خراسان شمالی که فرزندش در پایه سوم ابتدایی مشغول به تحصیل است گفت: آموزش در فضای مجازی که موجب دوری فرزندان از شور و هیجان و از دوستان می شود.
اکرم حسین پور: دانش آموزان در زمان حضور در مدرسه می‌توانند با حضور در کنار دوستان خود به بازی و سرگرمی بپردازند، با شرکت در زنگ ورزش انرژی خود را تخلیه کنند و شور و هیجان رده سنی خود را در کنار دوستان تجربه کنند.
دشواری یادگیری دروس در فضای مجازی
یکی از دانش آموزان مقطع متوسطه خراسان شمالی گفت: تحصیل حضوری به مراتب از مجازی بهتر است زیرا یادگیری در محیط مدرسه آسان و در حقیقت تحصیل حضوری خیلی بهتر از مجازی می‌تواند در مهارت آموزی دانش آموز تاثیرگذار باشد.
فاطمه عزیزی افزود: بهره‌گیری و آموختن دروس در آموزش مجازی، سخت و به تلاش بیشتر از سوی دانش‌آموزان نیاز دارد.
وی گفت: اما آموزش در فضای مجازی نیز مزایایی دارد چرا که هم اکنون دانش آموزان و مربیان آگاهی بسیاری نسبت به این نوع روش کسب کرده اند و درشرایط خاص از جمله تعطیلی مدارس در روزهای سرد و برفی، آلودگی هوا و بیماری دانش آموز می توانند از آن استفاده کنند.
وی افزود: آموزش مجازی بعنوان مکمل موجب می شود تا دانش آموزان در هر شرایطی تحصیل کنند و هیچ‌گاه آموزش تعطیل نخواهد بود.
فضای مجازی و تاثیر آن بر سلامت دانش آموزان
یکی از مشاوران تحصیلی در خراسان شمالی گفت: با شروع بیماری منحوس کرونا دنیا وارد دوره جدیدی شد و دانش آموزان و معلمان مجبور به استفاده از ابزار جدید برای آموزش شدند که در کشور ما هم پیام رسان شاد راه اندازی گردید؛ با توجه نبود زیرساخت ها، مشکل اینترنت، نبود فرهنگ استفاده از تلفن همراه و در یک کلام نبود سواد رسانه ای والدین و درمواقعی تحصیلات کم والدین باعث اختلال جدی در عملکرد تحصیلی بوجود آورد، از طرفی کودکان وارد دنیایی بسیار وسیعی شدند که تنوع زیادی داشت و این تنوع موجب شد به مباحث آموزشی و تحصیلی کمتر توجه کنند یا در مواقعی حتی نادیده گرفتند.
علی افشین گفت: هم اکنون فضای مجازی چنان دانش آموزان را درگیر کرده که گویی خبری از دنیای واقعی نیست و ساعت های زیادی در گوشی خود و پیام رسان هایی نظیر شاد، اینستاگرام، تلگرام، روبیکا سپری می کنند.
وی گفت: به طور قطع دنیای مجازی مزایایی نیز دارد اما اگر به خوبی و درستی مدیریت نشود معایب و مخاطرات فراوانی را برای نوجوانان و جوانان، خانواده ها و جامعه در پی خواهد داشت که غیر قابل جبران خواهد بود و خود دروازه ای برای ورود به آسیب های اجتماعی، اختلالات روانی، اختلال تحصیلی خواهد بود.
وی افزود: امروزه نوجوانان و جوانان بویژه دانش آموزان بیشتر اوقات خود را در فضای مجازی سپری می کنند و این موجب شده تحت تاثیر باورها، سلائق، فرهنگ ها، تصاویر غیرواقعی و اندیشه های نادرست قرار بگیرند که این عوامل موجب شکل گیری هویت نادرست و کاذب می گردد که بسیار برای آینده خطرناک می باشد.
این مشاور تحصیلی در ادامه گفت: همچنین استفاده بی رویه دانش آموزان از فضای مجازی و پیام رسان های مختلف و عمق بسیار زیاد آن موجب شده تا دانش آموزان بیشتر وقت خود را در این فضا باشند که این عامل وابستگی و اعتیاد آنها را موجب شده است.
افشین گفت: همانطور که یک فرد معتاد به مواد مخدر مشکلات بسیاری را متحمل می شود اعتیاد به اینترنت هم مشکلات جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.
وی در ادامه با اشاره به اینکه هر ابزاری که به درستی استفاده نشود مشکلاتی را برای فرد به همراه خواهد داشت گفت: استفاده طولانی مدت از تلفن همراه و عدم تحرک و عزلت در اتاق موجب افسردگی، تنهایی و انزوا، پرخاشگری و ضعف روانی کودکان شده است.
وی گفت: این در حالی است که فضای مدرسه محیط شاداب و پرنشاطی برای دانش آموزان است و موجب تخلیه درست انرژی و نیز مشارکت اجتماعی دانش آموزان می شود.
فضای مجازی و دور شدن اعضای خانواده از یکدیگر
این مشاور تحصیلی گفت: هم اکنون هر یک از اعضای خانوده یک تلفن همراه در دست دارند و هر کدام نیز در فضای مجازی غرق شده اند به طوری که روابط گرم و ارتباط چهره به چهره و همچنین مشارکت از بین رفته است.
افشین گفت: اگر اعضای خانواده بویژه والدین خود به این امر توجه و رعایت نکنند، از فرزندان نیز نباید انتظار بیش از این داشت بنابراین باید در این رابطه قوانینی در منزل لحاظ شود تا ساعات کمتری از تلفن همراه و فضای مجازی استفاده شود.
وی افزود: همچنین میلیون ها کابر در فضای مجازی با اکانت های مختلف و ناشناس با هم در ارتباط هستد و دانش آموزان ناخواسته با افرادی که نمی شناسند ارتباط برقرار می کنند که موجب ارتباط نادرست و وابستگی آنها می شود.
وی گفت: دانش آموزانی نیز هستند که تحت تاثیر فضای مجازی مورد باجگیری قرار گرفته و در این رابطه هم خانواده و هم خود دانش آموز آسیب بسیاری را متحمل شدند.
آموزش مجازی باعث اُفت تحصیلی پنج هزار دانش‌آموز این استان شد
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: باتوجه به شیوع کرونا از سال ۹۸ تا ۱۴۰۰، چهار هزار و ۸۵۵ دانش آموز مقطع ابتدایی این استان مردود شدند.
ابوالقاسم اکبری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در این بازه زمانی از مجموع ۱۰۴ هزار و ۷۰۰ دانش آموز مقطع ابتدایی ، ۲ هزار و ۳۸۸ دانش آموز در پایه اول مردود شدند.
وی گفت: همچنین از سال ۹۸ تا ۱۴۰۰ ، ۴۱۸ دانش آموز در این مقطع ترک تحصیل کردند.
وی افزود: در مقطع ابتدایی در سال تحصیلی ۹۷- ۹۸ نرخ تکرار و مردودی دانش آموزان یک و هشت دهم درصد بود.
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: همچنین نرخ تکرار و مردودی در سال تحصیلی ۹۸- ۹۹، ۲ و پنج دهم درصد شد.
اکبری در ادامه گفت: با حضوری شدن مدارس امید است تا از تعداد مردودی و افت تحصیل دانش آموزان به ویژه پایه اول کاسته شود.
حدود سه هزار دانش آموز خراسان شمالی در طرح تثبیت یادگیری شرکت کردند
معاون ابتدایی آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: در نیمه نخست سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ ، ۲ هزار و ۷۶۱ دانش آموز مقطع ابتدایی در طرح تثبیت یادگیری شرکت کردند.
عصمت بدخشان اظهار داشت: این طرح ویژه دانش آموزان دارای سطوح عملکرد تحصیلی نیاز به آموزش و تلاش بیشتر و قابل قبول در دروس ریاضی، فارسی و علوم بوده و با هدف مداخله آموزشی و جبران یادگیری دانش‌آموزان دارای افت تحصیلی اجرا می‌شود.
وی گفت:در هفته چهارساعت کلاس آموزشی برای دانش آموزانی که مشمول طرح تثبیت یادگیری بودند برگزار شد.
وی افزود: همچنین در نیمه دوم سال تحصیلی جاری پس از برگزاری آزمون خردادماه و بررسی عملکرد دانش آموزان این کلاس ها برای آن تعدادی که نیاز به آموزش و تلاش بیشتر باشد برگزار خواهد شد.
معاون ابتدایی آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: سال گذشته پنج هزار و ۱۳ دانش‌آموز دارای سطح عملکردی «نیاز به آموزش و تلاش بیشتر» و «قابل قبول» بودند که با برگزاری کلاس‌های جبرانی در تابستان، چهار هزار و ۲۰۰ نفر در این طرح شرکت کردند.
بدخشان گفت: ۸۸۵ معلم و ۶۲ دانشجو معلم در این طرح همکاری کردند.
وی در ادامه جبران ضعف یادگیری، مداخلات بهنگام آموزشی، کاهش افت تحصیلی و تکرار پایه و ترک تحصیل دانش آموزان بویژه در پایه اول و دوم ابتدایی را از مهمترین اهداف این طرح اعلام کرد و گفت: مخاطبان این طرح دانش آموزان ۶ پایه دوره ابتدایی هستند.
در بحبوحه کرونا و آموزش غیر حضوری چه بسیار دانش آموزانی که با نداشتن امکانات آموزشی و نبود اینترنت در برخی از مناطق استان مواجه بودند اما معلمان دلسوز آنها آموزش را تعطیل نکردند و حتی در دورترین روستاها نیز حضور داشته تا فرزندان این مرز و بوم از آموزش بهره مند شوند همچنین چه بسیار معلمانی که در این دوران به کرونا مبتلا شدند و از روی تخت بیمارستان آموزش را ادامه دادند چه بسا که تعدادی نیز جان به جان آفرین کردند، یاد و نام آنها جاودانه خواهد بود.
۱۸۷ هزار و ۷۵ دانش آموز خراسان شمالی در بیش از ۲ هزار باب آموزشگاه استان زیر نظر ۱۹ هزار نفر معلم تحصیل می کنند که از این تعداد ۱۰۷ هزار و ۱۰۰ دانش آموز در مقطع ابتدایی و مابقی متوسطه است.
در مجموع ۴۸ درصد دانش آموزان استان را دختران تشکیل می دهند و ۳۸ درصد دانش آموزان در مناطق روستایی مشغول به تحصیل هستند.