به گزارش ایرنا از نیویورک تایمز، کشورهای اتحادیه اروپا در هفته آینده احتمالاً تحریم مرحله ای نفت روسیه را تصویب خواهند کرد که ضربه اقتصادی قابل توجهی به مسکو به دلیل تهاجم این کشور به اوکراین وارد می کند.
این روزنامه به نقل از مقامات اتحادیه اروپا و دیپلمات های غربی گزارش داد که نمایندگان اروپایی روز چهارشنبه برای بررسی یک پیشنهاد نهایی جلسه خواهند داشت و انتظار می رود تا پایان هفته آینده این اقدامات را تصویب کنند.
نیویورک تایمز گزارش می دهد که با شروع مرحله ای تحریم نفتی، کشورهای اروپایی به افزایش واردات از کشورهای حاشیه خلیج فارس، نیجریه، قزاقستان و آذربایجان روی خواهند آورد.
این مقامات افزودند، علاوه بر این، موج جدیدی از تحریمهای اتحادیه اروپا، بزرگترین بانک روسیه، سابربانک، و چندین شهروند روس را هدف قرار خواهد داد.
وال استریت ژورنال پیشتر گزارش داده بود که پس از تغییر موضع آلمان در هفته جاری، امکان ممنوعیت کامل نفت روسیه وجود دارد.
بر اساس این گزارش، بازگشت آلمان که یکی از مخالفان اصلی قطع تجارت نفت و گاز اتحادیه اروپا با روسیه بود، پس از آن صورت گرفت که برلین با لهستان قراردادی برای واردات نفت از طریق یکی از بنادر دریای بالتیک منعقد کرد.
مقامات دولتی آلمان که با این روزنامه صحبت کردند گفتند، نمایندگان آلمان در اتحادیه اروپا روز چهارشنبه اعتراض خود را به تحریم نفت روسیه با این فرض که این کشور زمان کافی برای یافتن منابع جایگزین دارد، لغو کردند.
طبق گزارش‌ها، اتحادیه اروپا روزانه حدود یک میلیارد دلار به شرکت‌های روسی تحت کنترل دولت برای انرژی پرداخت می‌کند.
به گفته روبرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان، حدود ۱۲ درصد از عرضه فعلی نفت آلمان از واردات روسیه تامین می شود که این رقم در در پیش از جنگ بین ۳۴ تا ۳۵ درصد بوده است.
منابع اوپک اعلام کردند که مسئولان این سازمان بر این باورند که تحریم احتمالی نفت روسیه توسط اتحادیه اروپا آسیب های زیادی را متوجه مشتریان خواهد کرد و در این‌باره نگرانی‌های خود را به بروکسل ابراز داشتند.
بهای نفت به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۰۸ افزایش یافت که ناشی از نگرانی‌ها درباره میزان عرضه به دلیل بحران اوکراین بود. افزایش بهای انرژی در بازارهای جهانی باعث افزایش قیمت سوخت برای مصرف کنندگانی شده که در پی بهبود اقتصادها از پیامدهای همه‌گیری کووید-۱۹، از تورم بالایی رنج می‌برند.
روسیه هم‌پیمان سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) است و در حال حاضر ریاست مشترک گروه کشورهای اوپک پلاس را برعهده دارد که از سال ۲۰۱۷ برای هماهنگ کردن عرضه نفت در حمایت از بازارهای جهانی همکاری دارند.
از سویی ایالات متحده و بریتانیا عملا نفت روسیه را هدف تحریم‌ها قرار داده‌اند ولی چنین گزینه‌ای برای اتحادیه اروپا که به انرژی روسیه وابسته است، بسیار سرنوشت‌ساز خواهد بود بنابر این تحریم دومین کشور صادرکننده نفت و بزرگترین صادرکننده گاز جهان، برای اقتصادهای غربی و بالاخص اروپا که واردکننده انرژی محسوب می‌شود، چالشی بزرگ است.
اروپا برای تامین یک مگاوات ساعت انرژی از محل گاز ۱۰ برابر سال قبل هزینه می‌کنند. این مساله، تورم اروپا و آمریکا را به بالای ۷درصد رسانده و سیاستمداران غربی با آگاهی از این واقعیات، شاید به‌رغم میل باطنی خود صحبت از تحریم نفت و گاز روسیه نمی‌کنند.
تشدید تورم ناشی از افزایش قیمت انرژی، عدم‌امکان جایگزینی نفت و گاز (بالاخص گاز طبیعی) روسیه با کشورهای دیگر و کاهش شدید سطح فعالیت‌های اقتصادی در صورت تحریم انرژی روسیه از جمله پیامدهای تحریم نفت روسیه بررای اروپا خواهد بود.
بنا بر اعلام بانک مرکزی روسیه، مجموع صادرات این کشور در سال ۲۰۲۱ به ۴۸۹.۸ میلیارد دلار رسید که از این میزان سهم نفت، ۱۱۰.۲ میلیارد دلار و فرآورده های نفتی ۶۸.۷ میلیارد دلار بود و سهم فروش گاز طبیعی از طریق خط لوله به ۵۴.۲ میلیارد دلار رسید.
وابستگی اروپا به نفت روسیه
روسیه بزرگترین صادرکننده نفت جهان بوده و در میان سه تولیدکننده بزرگ جهان شامل آمریکا و عربستان سعودی قرار دارد. طبق آمار آژانس بین المللی انرژی، این کشور روزانه هفت تا هشت میلیون بشکه نفت و فرآورده های نفتی صادر می کند. حدود نیمی از ۴.۷ میلیون بشکه در روز صادرات نفت روسیه، به اتحادیه اروپا می رود.
طبق آمار یورواستات، روسیه بزرگترین صادرکننده نفت به اروپاست و ۲۶ درصد از واردات نفت اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۰ را تامین کرد. صادرکنندگان دیگر شامل نروژ، قزاقستان، آمریکا، عربستان سعودی و نیجریه هستند.
هلند، آلمان و لهستان بزرگترین خریداران نفت روسیه در اروپا هستند. به عنوان مثال لهستان بیش از نیمی از نفت مورد نیازش را از روسیه وارد می کند.
در مجموع ۹۷ درصد از نفتی که اروپا مصرف می کند از خارج این منطقه می آید. دیزل روسیه هم ۱۰ درصد از تقاضای اروپا را پوشش می دهد.
گزارش دیگیر نسشان می دهد که ارزش واردات اروپا از روسیه روزانه حدود ۴۵۰ میلیون دلار برای نفت و فرآورده های نفتی، حدود ۴۰۰ میلیون دلار برای گاز و ۲۵ میلیون دلار برای زغال سنگ است با این حال بسیاری از خریداران اروپایی به تحریم خودخواسته دست زده اند و شرکت‌هایی نظیر شل، انی و اکوئینور داوطلبانه خرید نفت روسیه را متوقف کرده اند. در نتیجه نفت اورال روسیه با تخفیف بالایی معامله می شود و هند در میان خریدارانی بوده که از زمان آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، خرید نفت ارزان روسیه را افزایش داده است.
طبق محاسبات موسسه مطالعات انرژی آکسفورد، تحریمهای مستقیم با محدود کردن تولید روسیه می تواند قیمتهای جهانی نفت را افزایش دهد. قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۲ در چنین سناریویی در مقایسه با تحریمهای خودخواسته که تاثیر کمتری روی تولید روسیه می گذارند، به طور متوسط ۲۱ درصد بالاتر خواهد بود.
جایگزینی نفت روسیه
هلنیک پترولیوم که بزرگترین پالایشگر نفت یونان است و برای حدود ۱۸ درصد از خرید نفتش به روسیه وابسته است، ماه گذشته قرارداد خرید بیشتر نفت از عربستان سعودی منعقد کرد.
شرکت پی کی ان اورلن که بزرگترین پالایشگر لهستان است و پریم که بزرگترین پالایشگر سوئد است، هر دو از نفت دریای شمال به عنوان جایگزین نفت روسیه استفاده می کنند.
در بحبوحه کمبود عرضه گاز و محدودیت زیرساخت اروپایی برای واردات گاز طبیعی مایع، تحلیلگران می گویند جایگزین کردن نفت در مقایسه با گاز برای اتحادیه اروپا راحت تر است زیرا سایر تولیدکنندگان نفت می توانند حجم عرضه را افزایش دهند اما این که آیا آنها تمایل دارند چنین اقدامی انجام دهند، مسئله دیگری است.
آژانس بین المللی انرژی ماه میلادی گذشته با اشاره به سیاست افزایش تدریجی تولید نفت اوپک پلاس، اعلام کرده بود ظرفیت مازاد تولید در بعضی از تولیدکنندگان خارج از روسیه وجود دارد اما نتیجه مایوس کننده مذاکرات اخیر اوپک پلاس، تمایل اندک برای فراهم کردن فوری نفت بیشتر به بازار را نشان می دهد.