استان ساحلی بوشهر با بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرکز مشترک با خلیج فارس اسطوره های بزرگ تاریخی و مطرحی داشته است که از این آبراه بین المللی به عنوان سند معتبر و ابدی سرزمین جاودان ایران در برابر بیگانگان مقابله کردند و نباید فراموش شوند بلکه معرفی آنها به نسل کنونی جامعه ضروری است.
در تاریخ و تمدن ایران اسلامی اسطوره‌های بزرگ و مطرحی بودند که برای دفاع از خاک و آب کشور جانانه دفاع کردند اما هنوز برای بیشتر مردم ایران ناشناخته مانده‌اند که "میرمهنا" بندرریگی از دلاوران مبارزه با استعمارگران هلندی و انگلیسی در خطه جنوب از جمله آنها است.
به بهانه دهم اردیبهشت که سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز و و روز ملی خلیج فارس یادی از میرمهنا یکی از صدها مبارز و قهرمان ملی کشور ایران که با استعمار هلند و انگلیس و سلطه کمپانی هندشرقی برای بیرون راندن آنها آرام ننشست و جانانه مبارزه کرد، برای آشنایی جامعه با این اسطوره مبارز ضروری است.
میرمهنا دوغابی (بندرریگی)، در سال ۱۱۱۴ خورشیدی در زمان پادشاهی کریم خان زند در بندر کوچکی از توابع گناوه در استان بوشهر به نام " ریگ" به دنیا آمد، پدر او میر ناصر بندرریگی نام داشت که در واپسین سال‌های فرمانروایی نادرشاه افشار، حاکم بندر ریگ و رود حله و جزیره خارک بود.
کسانی که با تاریخ مبارزات چهره‌های معاصر در جنوب ایران با بیگانگان آشنایی دارند، میرمهنا را می‌شناسند زیرا این قهرمان بندر ریگی دوره‌ای با هلندی‌ها و انگلیسی‌هایی که خلیج فارس را اشغال کرده بودند، به مبارزه پرداخت.
میرمهنا از سرداران مبارز دیار خطه جنوبی کشور و حکمرانان جنوب ایران بود که با هلندی‌ها و انگلیسی‌ها در خلیج فارس جنگید و مهمترین کار او شکست و بیرون راندن آنان از جزیره خارگ بود.
این دلاور مرد که فراموش و مظلوم واقع شده است در ژانویه سال ۱۷۶۶ میلادی، قلعه موسلستاین هلندی ها را در جزیره خارگ که همواره مورد طمع و سوء استفاده کشورهای سودجو و قدرت طلب بود را به تصرف خود در آورد و آنها را از این جزیره و مقر مرکزی شان اخراج کرد.
او که حضور بیگانگان را در ایران موجب فقر مردم می‌دانست، برای مبارزه با آنها تصمیم می‌گیرد بر راه‌های بازرگانی (دریایی، زمینی) فائق آید.
پرچمدار مبارزه با استعمارگران برای این کار به جمع آوری نفراتی می‌پردازد و به مدت ۱۵ سال به عنوان قدرتی بلامنازع و قهرمانی شکست ناپذیر بر خلیج فارس حاکمیت می‌کند.
بر اساس اظهارنظر مورخان تاریخی و پژوهشگران، اقدام‌های جنگی میرمهنا آنقدر مقتدرانه بود که همه ناوگان‌های نظامی متعلق به دولت‌های استعمارگر هلند، انگلیس و پرتغال از حمله او در خلیج فارس دچار رعب و وحشت شده بودند و به همین دلیل مرتب از دولت‌های مرکزی خود طلب نیرو و کمک می‌کردند.
سردمدار مبارزه با استعمارگران در سال ۱۷۶۲، به متجاوزان به جزیره خارگ هجوم آورد که حمله اش دفع شد اما بار دیگر در سال ۱۷۶۶ به این نقطه مهم و راهبردی حمله کرد و و ۵۸ هلندی و ملوان بومی را اسیر کرد.
بیرون کردن اعراب و انگلیسی‌ها از کشور بحرین از دیگر کارنامه درخشان میرمهنا است که در زمان حیات و به کمک پدرش اتفاق اقتاده است.
او در زمان حیات پدرش، به بحرین حمله کرد و اعراب و انگلیسی ها را از آنجا بیرون کرد و بعد از جنگ‌های متعدد با نیروهای خودی و غیر خودی وز مقاومت زیاد در برابر محاصره نیروهای زکی خان بناچار به بصره پناه می برد.
میرمهنا بر اثر خستگی، گرسنگی و تشنگی زیاد به مردم پناه می برد، ولی او را می شناسند و تحویل حاکم بصره می‌دهند.
والی بغداد در سال ۱۱۸۲ قمری (۱۱۴۸ شمسی) میر مهنا را در سن ۳۴ سالگی بعد از ۱۵ سال مبارزه که خواب را از چشمان بیگانگان ربوده بود به قتل رساند اما کریم خان زند به اعتراض این عمل به بصره لشکر کشید و آنجا را تصرف کرد.
نام میرمهنا با هر لقب و عنوانی که برایش قائل باشیم، در تاریخ مبارزات و دشمن ستیزی های ملت های ایران و سرزمین‌های حاشیه خلیج فارس، حیاتی جاودانه دارد و نسل امروز و فردای میهن باید با این قهرمان آشنا شوند و از آنها الگو بگیرند تا همواره ایران اسلامی پاینده و سربلند باشد.
بندرریگ از توابع شهرستان گناوه در شمال استان بوشهر واقع است.
یادداشت از نعمت الله بهروزی مسئول دفتر ایرنا در شهرستان گناوه