مشوقهای سرمایه‌گذاری مزیت اقتصادی قابل اندازه‌گیری است که دولتها برای بنگاه‌های خاص یا مجموعه‌ای از بنگاه‌ها با هدف هدایت سرمایه‌گذاری به سمت بخشها یا مناطق مورد نظر یا تحت تاثیر قراردادن رفتار سرمایه‌گذاران ارائه می‌کنند. این مشوقها می‌توانند مالی، مالیاتی، گمرکی، اجتماعی و غیره باشند. از نمونه‌های موفق می‌توان به مشوقهای سرمایه‌گذاری ترکیه اشاره کرد که از ژانویه ۲۰۱۲ اجرایی شده است و شامل طیف متنوعی از مشوقها و اقدامات حمایتی است که با توجه به محورهای برنامه اقدام به پشتیبانی از سرمایه‌گذاران میکند. محورهای برنامه شامل مشوقهای سرمایه‌گذاری عمومی، منطقه‌ای، کلان، راهبردی و اولویت‌دار است که عبارتند از:
- مشوقهای عمومی، سرمایه‌گذاری‌هایی را در بر می‌گیرد که ظرفیت خاصی را برآورده می‌کنند و حداقل مقدار ثابت سرمایه‌گذاری را داشته باشند.
- مشوقهای منطقه‌ای، آن دسته از صنایعی که باید از طریق مشوقهای مربوطه مورد پشتیبانی قرار گیرند و بر مبنای توانایی بالقوه رقابتی استان و حداقل مبلغ ثابت سرمایه‌گذاری برای هر صنعت معین شده است. در این برنامه کشور ترکیه به ۶ منطقه تقسیم شده که هر منطقه شامل چند استان است و براساس تقسیمات در نظر گرفته شده مشوقها و حمایت‌ها اختصاص می‌یابد.
- مشوقهای کلان، سرمایهگذاریهای کلان و صنعتی را در نرخ‌هایی در یک سطح مطلوبتر از سرمایهگذاریهای منطقه‌ای پشتیبانی میکند.
- مشوقهای راهبردی، از سرمایه‌گذاری‌هایی پشتیبانی میکند که براساس استراتژی تجاری ترکیه و با هدف کاهش کسری حساب جاری و همچنین کاهش وابستگی به واردات باشد.
- مشوقهای اولویت‌دار، در چارچوب الزامات کشور ترکیه از سرمایهگذاریهای دارای اولویت نظیر گردشگری، معدن، حمل و نقل ریلی و دریایی، داروسازی و غیره پشتیبانی میکند.
از جمله اقدامات حمایتی در برنامه مشوقهای سرمایه‌گذاری ترکیه می‌توان به معافیتهای مالیاتی، معافیت عوارض گمرکی، اقدامات حمایتی در پرداخت سهم بیمه کارفرما و کارمند اشاره کرد. علاوه بر موارد فوق، اقدامات حمایتی و نرخهای پشتیبان در برنامه مشوقهای سرمایه‌گذاری ترکیه حاوی درسهایی زیر برای اقتصاد ایران است:
- وزارت اقتصاد ترکیه از سرمایه‌گذاران با پرداخت بخشی از سهم بهره متعلق به وام حمایت میکند. این امر شامل آن دسته از وام‌هایی است که به منظور تامین مالی سرمایه‌گذاری و برای یک سال استقراض شده و حداکثر معادل ۷۰ درصد از مبلغ ثابت سرمایه‌گذاری ثبت شده در گواهی مربوطه است که در آن صورت تا سقف خاصی نسبت به پرداخت بخشی از سهم بهره متعلق به وام حمایت میکند.
- وزارت اقتصاد ترکیه بسته به در دسترس بودن زمین دولتی در محل مورد نظر سرمایه‌گذار، مطابق با قواعد و اصول آن وزارتخانه اقدام به واگذاری زمین به سرمایه‌گذاران میکند.
- از دیگر اقدامات حمایتی می‌توان به عودت مالیات بر ارزش افزوده به سرمایه‌گذاران اشاره کرد که فقط شامل برنامه مشوق سرمایه‌گذاری راهبردی و منوط به سرمایه‌گذاری دست‌کم ۵۰۰ میلیون لیر ترک است که در این صورت مالیات بر ارزش افزوده وصولی از مخارج ساختمانی و ساخت و سازها عودت داده می‌شود.
- با توجه به موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد ایران در مرکز اتصال خاورمیانه، آسیا و اروپا و بازار داخلی گسترده و در حال رشد و دسترسی سریع به بازارهای کشورهای همسایه، ذخیره عظیمی از نیروی انسانی آموزش دیده و همچنین شبکه‌ای از زیرساختهای توسعه یافته در سراسر کشور در حوزه‌های مخابرات، انرژی و حمل و نقل جادهای و ریلی، ضروری است طراحی بسته‌های مشوقهای سرمایه‌گذاری متناسب با پتانسیل‌های منطقه‌ای و استانی در دستور کار قرار گیرد.