مسلمانان در تاجیکستان و دیگر کشورهای آسیای میانه روز دوم ماه مه (امروز ۱۲ اردیبهشت) عید سعید فطر را جشن گرفتند. نماز عید فطر راس ساعت شش در مساجد تاجیکستان از جمله دوشنبه پایتخت برگزار شد. پس از گذشت دو سال از بیماری همه گیر کووید ۱۹ امسال، نمازگزاران بدون هیچ محدودیتی نماز خوانده اند.
«سیدمکرم عبدالقادرزاده رئیس مرکز اسلامی تاجیکستان با حضور صدها نفر از نمازگزاران عید سعید فطر را به مسلمانان این کشور تبریک گفت.
از صبح زود خیابان ها حال و هوای جشن داشت. در روزهای منتهی به تعطیلات برخی از مسئولان خواستار محدودیت در تعطیلات کودکان شدند. اما مشاهدات نشان می‌داد که خیابان‌ها مملو از کودکانی است که با عبارت «تعطیلات مبارک» وارد خانه‌ها می‌شوند و هدایایی دریافت می‌کنند.
عید سعید فطر یکی از دو عید بزرگ مسلمانان تاجیکستان است در این روز مسلمانان پس از اتمام نماز عید قربان به طور سنتی به زیارت قبور عزیزان خود می روند و سپس به بستگان و دوستان خود تبریک می گویند.
دسترخوان سفره عیدانه و مقدس اعیاد فطر و قربان
«دسترخوان» سفره ای عیدانه و مقدس مخصوص اعیاد فطر و قربان در تاجیکستان است که با انواع و اقسام میوه، خشکبار، شکلات، شیرینی و غذاهای متنوع آراسته می شود. برخی حساب کرده‌اند که در روز عید هر دسترخوان عیدانه حداقل کمتر از ۵ نوع خورشت و انواع شیرینی های دستپخت را همراه با غذای گرم پیشنهاد می‌کند.
در روز عید فطر ساکنان به خانه یکدیگر رفته و به سوی هم دست یاری دراز می‌کنند. اما شادی این عید پیش از همه نصیب کودکان می شود که هنوز خورشید طلوع نکرده به پشت در همسایه‌ها و خویشاوندان نزدیک خود رفته و از آنها هدیه می‌گیرند.
اعیاد فطر و قربان به عنوان دو عید مقدس اسلامی از سال ۱۹۹۰ میلادی پس از استقلال تاجیکستان، بنا بر مصوبه پارلمان تاجیکستان در تقویم این کشور وارد شده و تعطیل عمومی است. با وجود ۷۰ سال تسلط اتحاد جماهیز شوروی (سابق) بر جمهوری تاجیکستان و وجود مخالفت ها و مبارزه های شدید کمونیست ها در برگزاری این اعیاد و دیگر مناسبت های دینی، تاجیکان سنت های برگزاری این عید را حفظ کرده و پس از استقلال، اعیاد عید فطر و قربان را به عنوان با شکوهترین سنت دینی و ملی خود گرامی می دارند.
دَسترخوان عیدانه از روز قبل عید در هرخانه آراسته و گسترده و تا سه روز پذیرای میهمانان است. برگزاری مراسم نماز عید فطر، گستردن سفره های عیدانه، عیادت از بیماران، قرائت قرآن برای شادی روح رفتگان و عیدی دادن بخصوص به کودکان ازجمله سنت هایی هستند که مردم مسلمان تاجیکستان در روزهای جشن اعیاد فطر و قربان انجام می دهند. خرید پوشاک و تهیه هدایا برای همسر، فرزندان، خویشان و دوستان و افراد کم بضاعت نیز از دیگر سنت های مردم تاجیک در این اعیاد است. مراسم عید فطر با «عیدگَردک» کودکان که از قبل پاکت هایی را به این منظور تهیه کرده اند به منظور دادن هدایایی از سوی بزرگسالان به آنها همچون شیرینی و شکلات و یا پول به آنها آغاز می شود.
پس از اقامه نماز عید مردم به دیدار هم می روند. در این روز درب خانه ها گشوده است و هر رهگذر می تواند برای عید دیدنی و تبریک عید وارد خانه شود و بر سر سفره بنشیند و هر چه میل دارد، بخورد. در دَسترخان تاجیکان، جدای از میوه که بیشتر محصول خود تاجیکستان بوده بخش عمده خشکبار، شکلات و شیرینی دسترخوان عیدانه تاجیکان عموما محصول چین، روسیه، قزاقستان و ترکیه است.
شورای علمای مرکز اسلامی تاجیکستان چند سال پیش در فتوایی رسمی تهیه دسترخوان های رنگی و پر روتق و همچنین «عیدگَردک» یا گشت و گذار کودکان در روز عید فطر را خلاف با شریعت و مذهب حنفی دانسته بود. عبدالقادرزاده رئیس این شورا گفته بود: از مردم خواسته‌ایم که از تهیه دَسترخوان رنگین خودداری و از اسراف خوداری نمایند. وی گفت: دسترخوان برای خانوده ها هزینه های زیادی دارد و گاها سبب بدهی و قرض خانواده‌ها می‌گردد. به این شکل تجلیل نمودن عید سعید فطر در کشورهای عربی و اسلامی عموما مشاهده نمی‌شود.
امامعلی رحمان رئیس جمهوری تاجیکستان هم تهیه دسترخوان های پررونق و رنگی را منع کرده بود و از مردم خواسته بود بیشتر به فقرا کمک کنند.
همه ساله در آستانه عید سعید فطر، اهالی از افزایش شدید قیمت ها در بازارها گلایه دارند. بر اساس گزارش مابع رسانه ای تاجیکستان امسال هم چنین شکایت هایی شنیده شد.