بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، جنگ در اوکراین در حالی وارد سومین ماه خود شده که قیمت مواد غذایی در سراسر جهان به بالاترین سطح خود رسیده است.
طوفان کامل اقتصادی در جهان
سازمان ملل متحد اخیراً درگزارشی اعلام کرد با یک طوفان کامل روبرو هستیم که اقتصاد بسیاری از کشورها را تهدید می کند.
بر اساس این گزارش، یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون نفر در جهان که یک سوم آنها زیر خط فقر به سر می برند، بشدت در معرض کمبود و قطع مواد غذایی، انرژی و سیستم های مالی هستند که منجر به افزایش فقر و گرسنگی بیشتر می شود.
۳۶ کشور برای تأمین و واردات بیش از نیمی از گندم مورد نیاز خود بر روی روسیه و اوکراین حساب می کنند. این کشورها شامل برخی از فقیرترین و آسیب پذیرترین کشورهای جهان هستند.
بر اساس گزارش سازمان ملل، قیمت‌ها بر اثر جنگ اوکراین بالا رفته است. در این میان قیمت نفت با افزایش بیش از ۶۰ درصد نسبت به سال گذشته و قیمت گاز طبیعی با افزایش ۵۰ درصدی در مقایسه با چندین ماه گذشته رو به رو شده است. قیمت کودهای کشاورزی نیز ۲ برابر قبل شده است. تورم در حال افزایش بوده و خریداری انرژی، روندی فرسایشی پیدا کرده و پیشرفت و توسعه متوقف شده است.
جنگ اوکراین و اختلال در عرضه غلات و دانه های روغنی
روسیه و اوکراین سبد نان جهان نامیده شده اند. آن دو کشور هر دو صادر کننده برتر محصولات غلات مانند گندم، ذرت و جو هستند.
در سال ۲۰۲۰ میلادی، هر کدام از آن دو کشور حدود نیمی از گندم تولیدی خود را به کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا صادر کرده بودند.
جنگ اوکراین عرضه غلات و سایر کالاهای مورد نیاز منطقه مانند دانه‌های روغنی، روغن پخت و پز و کود را مختل کرده است.
حدود یک چهارم مجموع صادرات گندم روسیه و اوکراین و نیمی از صادرات ذرت دو کشور برای سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ میلادی متوقف شده است.
بسیاری از زیرساخت‌های اوکراین که از تجارت حمایت می‌کند از جمله بنادر و خطوط ریلی تخریب شده یا آسیب دیده اند. اوکراین هم صادرات برخی غلات را برای محافظت از ذخایر خود ممنوع کرده است.
قیمت روغن، غلات و گوشت در بالاترین سطح
بر اساس شاخص ماهانه قیمت مواد غذایی سازمان خواربار و کشاورزی، قیمت روغن های خوراکی، غلات و گوشت به بالاترین سطح خود رسیده است. این افزایش قیمت بدان معناست که قیمت مواد غذایی یک سوم بیشتر از زمان مشابه در سال گذشته است.
جنگ روسیه و اوکراین، صادرات کالاهای حیاتی از مسیر دریای سیاه را که بیش از یک چهارم صادرات گندم جهان را تولید می کرد، مختل کرده است.
بسته شدن بنادر اصلی صادرات گندم و ذرت در اوکراین به دلیل جنگ باعث افزایش ۱۷ درصدی قیمت غلات در ماه گذشته شده و صادرات روسیه نیز به دلیل مشکلات مالی و کشتیرانی کند شده است.
قیمت جهانی گندم در ماه مارس ۱۹.۷ درصد نسبت به ماه گذشته افزایش یافته، در حالی که قیمت ذرت ۱۹.۱ درصد نسبت به ماه قبل افزایش داشت.
فائو می گوید که این مشکلات احتمالاً در آینده ادامه خواهند داشت و منجر به افزایش قیمت ها، کاهش صادرات و عدم اطمینان در بازار گندم خواهد شد.
یک سخنگوی فائو گفت: قیمت‌های بالاتر به ویژه برای کشورهایی که قبلاً با بحران‌های دیگری از جمله جنگ، بلایای طبیعی، شرایط اقتصادی و یا ترکیبی از این عوامل مواجه بوده اند نگران‌کننده است. کشورهای کم درآمد و کشورهایی که با کمبود مواد غذایی مواجه هستند ممکن است برای پرداخت قیمت های بالاتر غلات دچار مشکل شوند.
منطقه دریای سیاه همچنین برای صادرات روغن آفتابگردان به جهان بسیار اهمیت داشته و محدودیت صادرات به این معناست که قیمت روغن نباتی در مقایسه با ماه فوریه یک چهارم افزایش یافته است. قیمت روغن های نخل، سویا و کلزا نیز به دلیل افزایش تقاضا افزایش یافته است.
افزایش شدید قیمت کالاها از گاز طبیعی تا گندم و پنبه
بر اساس گزارش بانک جهانی، اختلال ناشی از جنگ در اوکراین منجر به افزایش شدید قیمت کالاها از گاز طبیعی گرفته تا گندم و پنبه در جهان خواهد شد.
بانک جهانی در گزارش خود هشدار داده است که در نتیجه این جنگ، بسیاری از غذاها با افزایش شدید قیمت مواجه خواهند شد. شاخص قیمت مواد غذایی سازمان ملل متحد در زمان حاضر نشان می دهد که این قیمت ها در بالاترین سطح خود از زمان ثبت آنها در ۶۰ سال پیش است.
پیش‌بینی می‌شود قیمت گندم در مقایسه با سال گذشته ۴۲.۷ درصد افزایش یابد و به رکوردهای جدیدی از نظر دلار برسد.
طبق ارزیابی ها:
قیمت جو ۳۳.۳ درصد
سویا ۲۰ درصد
روغن ۲۹.۸ درصد و
مرغ ۴۱.۸ درصد در بازارهای جهانی افزایش خواهد یافت.
این افزایش ها نشان دهنده این واقعیت است که صادرات این محصولات از اوکراین و روسیه بشدت کاهش یافته است.
بر اساس گزارش جی پی مورگان، پیش از جنگ روسیه و اوکراین، دو کشور ۲۸.۹ درصد از صادرات جهانی گندم و ۶۰ درصد از صادرات جهانی آفتابگردان - یک عنصر کلیدی در بسیاری از غذاهای فرآوری شده - را به خود اختصاص داده بودند.
قیمت سایر مواد خام از جمله کودها، فلزات و مواد معدنی نیز افزایش خواهد یافت. چوب، چای و برنج از معدود کالاهایی است که انتظار می رود کاهش قیمت را تجربه کند.
افزایش بی سابقه قیمت مواد غذایی در شرق آفریقا
برنامه جهانی غذا اعلام کرده است که توقف صادرات غلات و غذا از اوکراین و روسیه به به چندین کشور در شرق آفریقا، از جمله کنیا، اتیوپی، سومالی و سودان جنوبی که پیش از این با خشکسالی و درگیری شدید مواجه بوده اند، ضربه خواهد زد.
برنامه جهانی غذا افزود که قیمت غذاهای محلی به طور متوسط در مقایسه با سال گذشته یک چهارم افزایش یافته است، اما قیمت غذا در سودان در مقایسه با سال گذشته ۹۲ درصد افزایش داشته است.
این سازمان هشدار داد که کشورهای شرق آفریقا برای تامین کود خود به طور کامل به واردات وابسته هستند که اوکراین و روسیه نیز منبع اصلی آن کالا هستند و این اختلال می تواند بر تولید محلی تأثیر بگذارد و قیمت مواد غذایی را حتی بیشتر کند.
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد تخمین زده است که ۳۰ درصد از مناطق زراعی در اوکراین به دلیل جنگ زیر کشت نرفته یا برداشتی از آن انجام نمی‌شود.
شورای روابط خارجی آمریکا در مقاله ای به نقل از تحلیلگران نوشته است دولت‌ها سعی خواهند کرد به ویژه از افزایش قیمت نان اجتناب کنند. در بسیاری از کشورها یارانه نان بخشی از قرارداد اجتماعی در نظر گرفته می‌شود و افزایش قیمت‌ها می‌تواند به ناآرامی‌ها دامن بزند.
افزایش بی سابقه قیمت ها در آمریکا
شهروندان آمریکایی فشار تورم و افزایش قیمت ها را در همه امور و خریدهای روزمره خود کاملا احساس می‌کنند؛ از بهای هر لیتر بنزین تا مواد غذایی، پوشاک و مسکن.
در یک سال گذشته هزینه نیازهای ضروری در آمریکا بر مصرف کنندگان آمریکایی فشار آورده و افزایش درآمدها را خنثی کرده است.
وزارت کار ایالات متحده آمریکا در تازه ترین گزارش خود اعلام کرد که نرخ تورم در این کشور در یک سال گذشته ۸.۵ درصد افزایش یافت که این بالاترین افزایش تورم در امریکا در ۴۰ سال گذشته است.
گزارش دولت آمریکا همچنین نشان می دهد که تورم در ماه های فوریه تا مارس ۱.۲ درصد افزایش یافته است در حالی که این تورم در ماه های ژانویه تا فوریه ۰.۸ درصد افزایش داشته است.
برای نخستین بار نرخ تورم در آمریکا شامل افزایش قیمت بنزین در این کشور می‌شود که پس از وقوع جنگ در اوکراین در ۲۴ فوریه روند افزایشی را از خود نشان داده است.
بر اساس گزارش انجمن خودرو آمریکا، میانگین قیمت هر گالن(حدود ۳.۸ لیتر) بنزین در آمریکا ۴.۱۰ دلار است که نسبت به سال گذشته ۴۳ درصد افزایش یافته است. اگرچه قیمت سوخت در آمریکا در چند هفته گذشته کاهش یافته است.
افزایش قیمت انرژی منجر به افزایش هزینه های حمل و نقل کالاها و قطعات در سراسر آمریکا شده است که به نوبه خود به رشد قیمت ها برای مصرف کنندگان کمک کرده است.
اختلال در فصل کاشت بهاره گندم
طبق گزارش تحقیقاتی بانک آمریکا، گندم یکی از کالاهایی است که جایگزین کردن آن توسط کشورهای دیگر بسیار مشکل است.
این نکته نشان می‌دهد که شرایط بد آب و هوایی در آمریکای شمالی و چین احتمالاً تأثیر کاهش صادرات اوکراین را تشدید می‌کند. انتظار می رود کاهش صادرات گندم اوکراین تشدید شود زیرا جنگ در فصل کاشت بهاره در این کشور اختلال ایجاد کرده است.
این گزارش همچنین نشان می‌دهد که صادرات غلات و دانه‌های روغنی از اوکراین به دلیل جنگ بیش از ۸۰ درصد کاهش یافته است و این صادرات از دست رفته در طول یک سال "معادل حدود ۱۰ روز عرضه جهانی غذا است."
شبکه "سی ان بی سی" در گزارشی می نویسد: قیمت های بالاتر گندم کشاورزانی مانند نیکول برگ را که صاحب مزرعه ای به مساحت ۲۱ هزار هکتار در ایالت واشنگتن است، باید خوشحال کند اما هزینه های سوخت و کود، سود او را کاهش می دهند.
برگ، مانند بسیاری از کشاورزان آمریکایی، از بازار تجهیزات کشاورزی تاثیر می گیرند. این بازار با اختلالات زنجیره تامین مواجه است و این اختلالات سفارش ماشین آلات مهم کشاورزی برای کاشت و برداشت را به تعویق انداخته است.
در حالی که محصول گندم زمستانه در اواخر سال ۲۰۲۱ کاشته شده است، کاشت محصول گندم بهاره در آمریکا در ماه آوریل آغاز می شود.
کشاورزان ایالت هایی که گندم بهاره تولید می کنند مانند داکوتای شمالی، مینه سوتا و مونتانا با یک تصمیم سخت روبرو هستند: آیا باید محصول بیشتری بکارند بدون اینکه بدانند قیمت ها بالا می رود یا خیر؟
کاهش تولید گندم در آمریکا
با توجه به داده های دولتی آمریکا، در حالی که برخی کشورها، از جمله چین، عرضه کالاهای کشاورزی را افزایش داده اند، تولید گندم در ایالات متحده آمریکا در سال های اخیر به طور پیوسته در حال کاهش بوده است و تولید آن ۳۵ درصد نسبت به اوج خود در سال ۲۰۰۸ کاهش یافته است.
با توجه به اینکه جنگ صادرات گندم روسیه و اوکراین را مختل کرده است، یک گزینه برای آمریکا واردات گندم از کشورهایی مانند هند است. با این حال کارشناسان می گویند هزینه های حمل و نقل بالا ، احتمال استفاده از این گزینه را ضعیف می کند.
برخلاف بخش‌هایی از خاورمیانه که هم‌اکنون شاهد کمبود نان هستند، در حال حاضر اگرچه نشانه‌ای از کمبود نان در آمریکا وجود ندارد اما هزینه خرید محصولات وابسته به گندم همچنان در حال افزایش است و به نگرانی‌های تورمی که در حال حاضر گریبانگیر اقتصاد آمریکا شده است، می‌افزاید.
افزایش قیمت غلات، حبوبات و نان ۱۰ تا ۱۵ درصد
نیک مودی تحلیلگر شرکت "آر بی سی کاپیتال" می گوید شرکت هایی چون جنرال میلز، کلوگ و موندلز با توجه به تولید محصولاتی که به شدت به گندم وابسته هستند، بیشترین ضرر را خواهند کرد.
به گفته وی، قیمت غلات و حبوبات در آمریکا در حال حاضر ۱۰ تا ۱۵ درصد گران تر از سال گذشته بوده و قیمت نان ۱۰ درصد افزایش یافته است.
بر اساس گزارش رسانه های آمریکایی:
قیمت آرد ۱۴.۲ درصد
شیر ۱۳.۳ درصد
تخم مرغ ۱۱.۲ درصد
میوه و سبزیجات ۸.۵ درصد
و بیکن ۱۸.۲ درصد افزایش یافته است.
بر اساس گزارش ها، نرخ رشد اقتصادی آمریکا به دلیل اختلال ناشی از افزایش موارد ابتلا به کووید ۱۹ به شکل غیرمنتظره‌ای کاهش یافت. ولی به نظر می‌رسد که با توجه به میزان تقاضا و خرید در بازار داخلی این کاهش تصویر دقیقی از وضعیت اقتصادی کشور نباشد.
طبق برآوردهای اولیه وزارت تجارت آمریکا که روز پنجشنبه هشتم اردیبهشت منتشر شد تولید ناخالص داخی در سه ماهه اول سال جاری میلادی حدود ۱.۴ درصد کاهش یافته است.
این اولین مورد از کاهش تولید ناخالص ملی آمریکا از زمان شروع همه گیری کرونا حدود دو سال پیش است. نرخ رشد اقتصادی آمریکا در سه ماهه آخر سال گذشته ۶.۹ درصد بود.
کارشناسان اقتصادی در آغاز سال جاری میلادی در مورد نرخ رشد اقتصادی آمریکا در سه ماهه اول امسال برآوردهای متفاوتی داشتند برخی پیش‌بینی می‌کردند که این رقم منفی ۱.۴ درصد خواهد بود و برخی دیگر پیش‌بینی خوشبینانه‌ای داشتند و نرخ رشد را حدود ۲.۶ درصدارزیابی می‌کردند.
در میانه این افزایش سرسام آور قیمت ها، رئیس جمهوری آمریکا از کنگره، ۳۳ میلیارد دلار بودجه درخواست کرده تا کمک‌های نظامی، اقتصادی و بشردوستانه به اوکراین را افزایش دهد.
جو بایدن با درخواست از کنگره برای تصویب لایحه ۳۳ میلیارد دلاری کمک به اوکراین گفته است: مبارزه ارزان نخواهد بود اما تسلیم شدن در مقابل تهاجم هزینه بیشتری خواهد داشت.
به نظر می رسد جامعه آمریکا بیش از این باید بهای جنگ اوکراین و جاه طلبی سیاستمدارانش را که همواره بایدن بر گردن ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه می اندازد، بپردازد.
فعالان رسانه ای اوضاع فقر در شهرهای آمریکا را به رخ می کشند و نسبت به اختصاص ۳۳ میلیارد دلار به کمک نظامی به اوکراین انتقاد دارند.
نظر سنجی واشنگتن پست و ای بی سی نیوز نشان می دهد جو بایدن در خصوص نحوه برخورد با مسائل اقتصادی و تورم، امتیاز پایینی کسب کرده است.
از هر ۱۰ آمریکایی ۹ نفر می گوید دست کم درباره میزان تورم که در ماه های اخیر در بالاترین سطح در ۴۰ سال گذشته قرار داشته است، نگران هستند. این افراد شامل ۴۴ درصد از افرادی می شود که خودشان را نگران می دانند.
باتوجه به اینکه جمهوری خواهان به پنج کرسی نیاز دارند تا کنترل مجلس نمایندگان را از دست دموکرات‌ها خارج کنند و در صورتی که مجلس سنا هم به دست آنها (جمهوری خواهان) بیفتد، در این صورت خواهند توانست مانع اجرای دستورکار بایدن در نیمه دوم دوره تصدی وی شوند. به نظر می رسد روزهای سخت تری در انتظار بایدن و دولتش و نیز حزب دموکرات و مردم آمریکا از نظر اقتصادی است.