به گزارش ایرنا، هر چه بر پیچیدگی و انسداد روند سیاسی این روزهای عراق افزوده می شود نقش و اهمیت نمایندگان مستقل پارلمان عراق نیز پررنگ تر می شود؛ مستقل ها همچنان لاغر به نظر می رسند اما وزن آنها هر روز بیشتر می شود؛ کم حجم اما پر چگالی.
لازم به توضیح است که ۴۳ نفر در انتخابات اخیر پارلمانی عراق به طور مستقل و بدون حضور در فهرست‌های احزاب و ائتلاف‌ها به پارلمان راه یافته اند.
مقتدا صدر رهبر جریان صدر و یک ضلع مثلث ائتلاف سه گانه در کنار ائتلاف های الحلبوسی و بارزانی ها (حزب دموکرات اقلیم کردستان عراق) در طرح اخیر خود برای عبور از بن بست عراق نوشت: از نمایندگان مستقل در مجلس می خواهیم نسبت به ایجاد یک گروه مستقل با عضویت دست کم ۴۰ نفر به دور از چارچوب هماهنگی که فرصت خود را از دست داد، اقدام کنند.
صدر افزوده است که نمایندگان مستقل باید برای تشکیل دولت مستقل (که بعداً جزئیات آن را به اطلاع آنها خواهیم رساند) به ائتلاف بزرگتر بپیوندند. این ائتلاف بزرگتر شامل جریان صدر با توافق سنی ها و کردها، به دولت آنها رای خواهد داد. جریان (صدر) هم دخالتی در وزرای آنها نخواهد کرد. ضمنا تاکید می کنیم که برای تسریع در پایان دادن به رنج ملت، برای این کار حداکثر ۱۵ روز فرصت خواهند داشت.
صدر، راه را برای پیوستن بخشی از چارچوب هماهنگی به ائتلاف سه گانه نیز باز گذاشت و افزود: من همچنین بار دیگر از برخی چهره های مورد اعتماد در تشکل چارچوب هماهنگی دعوت می کنم با اولویت دادن مصالح ملی بر منافع جریانی و گروهی و پیوستن به ائتلاف با جریان صدر به خروج از بن بست سیاسی اجباری کمک کنند.
برخی بر این باورند که این طرح صدر برای یارگیری جدید از داخل چارچوب هماهنگی، همزمان با جذب اکثریت قریب به اتفاق مستقل ها (تلاش برای سامان دادن به دیدگاه آنها با تشکیل حزب ۴۰ نفره مستقل) با هدف شکستن سد یک سوم ضامن است؛ یک سوم تعطیل کننده ای که پارلمان را با عدم حضور در جلسات از حد نصاب می اندازد و فرآیند تشکیل دولت را تا برطرف شدن نگرانی سایر طرف ها یا توافق لازم در وضعیت معلق نگه می دارد.
از آن سو، چارچوب هماهنگی در طرح ۹ بندی خود نوشته است: با ایمان به ضرورت به جریان افتادن فرآیند سیاسی دموکراتیک و برای رفع بن بست سیاسی، نیروهای چارچوب (هماهنگی شیعی و همپیمانان) پیشنهادی را به نمایندگان مستقل می دهند تا نامزدی (برای نخست وزیری) معرفی کنند که دارای کفایت، پاکدستی، مقبولیت، بی طرفی و همه شایستگی های مورد درخواست برای اداره کشور در این مرحله حساس تاریخ عراق باشد و از سوی همه فراکسیون های بزرگتر تشکیل دهنده بلوک بزرگتر و تشکیل دهنده بیشترین تعداد براساس ماده ۷۶ قانون اساسی برخوردار شود.
بازتولید سناریوی ۲۰۱۸؟
نکته مهم در بیانیه های هر دو طرف (چارچوب هماهنگی شیعی و جریان صدر به نمایندگی از ائتلاف سه گانه) این است که هر دو علاوه بر توجه به وزن بالای نمایندگان مستقل با وجود تعداد کم اما تعیین کننده آنها (به نسبت پارلمان ۳۲۹ عضوی) تلاش کردند در طرح های پیشنهادی خود برای خروج از بن بست بر این مساله تاکید کنند که تایید نامزد مستقل ها برای نخست وزیری، تنها از فیلتر فراکسیون های برتر پارلمان میسر است؛ امری که ناظرانی چون «صباح العکیلی» تحلیل گر سیاسی عراقی، آن را بازتولید سناریوی بعد از انتخابات ۲۰۱۸ عراق با نامزد کردن یک شخصیت مستقل می دانند.
فیل مستقل ها در خانه تاریک
واقعیت این است که در دو جناح اصلی پارلمان عراق (ائتلاف نجات میهن یا همان سه گانه صدر-حلبوسی و بارزانی از یک سو و چارچوب هماهنگی شیعیان و همپیمانان آنها مانند حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق از سوی دیگر) خط بندی ها دیگر تقریبا مشخص است و هیچ کدام از دو جناح رقیب، فضای مانور قابل ملاحظه ای برای یارگیری از طرف دیگر و به هم زدن ساختار شبه منجمد فعلی ندارند اما فیل مستقل ها همچنان در خانه تاریک است و ابهام درباره مواضع آنها، به دو جناح اصلی، قدرت مانور برای جذب مستقل ها با ترغیب و امتیازدهی یا تشویق، می دهد.
بعد از طرح دو ابتکار جریان صدر و چارچوب هماهنگی، برخی منابع آگاه می گویند نمایندگان مستقل در نقطه ثقل این دو طرح بیشتر تمایل به ایستادن در جایگاه بیطرفی دارند و هنوز جوابی دقیق به این دو جناح نداده اند.
انتظار می رود نمایندگان مستقل پارلمان عراق در ساعات آینده نشستی با هدف یکپارچه کردن دیدگاه های خود برای مرحله آینده روند سیاسی عراق داشته باشند.
«حسن الخفاجی» یکی از نمایندگان مستقل اعلام کرد که جلسه نمایندگان مستقل برای بررسی طرح های دو جناح رقیب سیاسی عراق به زودی برگزار خواهد شد.
وی گفت: ارتباط گیری ها بین ۳۵ نماینده مستقل در روزهای اخیر با هدف رسیدن به فرمولی که به بن بست سیاسی کشور پایان دهد آغاز شده و برآیند آن، فعلا تصمیم برای برگزاری جلسه ای است که جهت عقربه قطب نمای سیاسی مستقل ها را در قبال طرح دو ائتلاف سه گانه و چارچوب هماهنگی نشان خواهد داد.
«مصطفی سند» دیگر نماینده مستقل از استان بصره چندان به این طرح ها خوشبین نیست. او خیلی، موضوع پست های وزارتی وعده داده شده به مستقل ها را جدی نمی گیرد و با کنایه و شوخی به رسانه های عراقی می گوید: پیام من به کسانی که از پیشنهادهای جریان صدر و چارچوب هماهنگی درباره میدان دادن به مستقل ها ناراحت شدند این است که چه نخست وزیر از مستقل ها باشد و چه وزرای مستقل روی کار بیایند، نخست وزیر و وزرا در احتکار نمایندگان مجلس نیستند؛ کشور پر از شایستگان و شخصیت های محترمی در خارج از پارلمان است که طرح نام آنها باعث ضرورت خوردن لیموترش نخواهد شد (کنایه از بالا رفتن فشار خون برخی افراد در برابر طرح نام های مستقل)
وی ادامه می دهد: از نقش نظارتی خود لذت می بریم؛ این برای آینده لازم است و حکم گذراندن دوره کارشناسی را دارد.
مصطفی السند به نکته قابل توجه دیگری هم اشاره می کند. او می گوید: اما درباره این موضوع که آیا احزاب، مستقل ها را دوست دارند یا نه؛ باید بگویم اگر چنین بود باید کمیسیون های پارلمانی را به ما می دادند؛ کمیسیون هایی که حق ما است و تخصص آن را داریم. آنها را از ما ربودند در حالی که درباره نام ها (روسای کمیسیون ها) پیشتر توافق شده بود؛ پس چطور انتظار داریم حکومت کشور را دست ما بسپارند؛ حکومتی که آن را نه حق ما بلکه ارث خود می دانند.
توازن فشار بین چارچوب هماهنگی شیعی و ائتلاف سه گانه با سوپاپ مستقل ها
«عمار العزاوی» رئیس مرکز بررسی ها و برنامه ریزی راهبردی «الیرموک» بر این باور است که «ابتکارهای قوای رقیب، تلاشی برای خروج از بن بست سیاسی با تکیه بر عصای مستقل ها و رویکرد به آنها به عنوان سنگ تعیین کننده کفه سنگین ترازو در موازنه قدرت آینده است و حالا از اینها (نمایندگان مستقل پارلمان) خواسته می شود که نقش اساسی را بازی کنند.»
العزاوی البته تاکید می کند که «این ابتکارها نتیجه ای نخواهد داشت مگر اینکه دو طرف اصلی این معادله پای میز واحدی برای گفت و گو به منظور رسیدن به دیدگاهی متحد برای پایان دادن به انسداد جاری بنشینند و مصلحت عمومی را بر منافع حزبی ترجیح دهند.»