تهران- ایرنا- مطالعه‌ تازه‌منتشرشده از پژوهشگران آمریکایی بر اساس داده‌های آخرین نسل از مدل‌های سیستم زمینی نشان می‌دهد بیشتر اقیانوس‌ها در جهان به طور مرتب در حال افول حافظه و ابتلا به «فراموشی» به معنای «از دست دادن الگوی ثابت دمایی و حرکتی» خود هستند.

به گزارش روز شنبه گروه علم و آموزش ایرنا از پایگاه اطلاع‌رسانی فیز، دمای اقیانوس ها در مقایسه با دمای به‌ سرعت در حال تغییر جو زمین، به کندی تغییر می‌کند و این نشان‌دهنده پایداری قوی یا حافظه است؛ به این معنا که دمای اقیانوس‌ها در روز بعد احتمالا بسیار شبیه دمای امروز آنها با تغییرات جزئی است. در نتیجه از حافظه اقیانوس معمولا برای پیش‌بینی شرایط آن استفاده می‌شود. 

افول حافظه اقیانوس به عنوان یکی از واکنش‌های طبیعی اقیانوس‌ها به گرم شدن زمین شناخته شده و در حالی که تغلیظ گازهای گلخانه‌ای افزایش می‌یابد، افول این حافظه بیش از قبل مشاهده می شود.

«هوی شی» نویسنده ارشد این مطالعه در موسسه فارالون پتالوما کالیفرنیا در این مورد گفت: ما با سنجش شباهت دمای سطح اقیانوس در یک سال نسبت به سال قبل به عنوان معیاری واحد برای حافظه اقیانوس این پدیده را کشف کردیم. تقریبا شبیه این است که اقیانوس ها در حال ابتلا به فراموشی هستند. 

کاهش عمق لایه‌های آمیخته اقیانوس‌ها به دلیل تغییر اقلیم

حافظه اقیانوس مربوط به ضخامت بالاترین لایه اقیانوس مشهور به لایه آمیخته (لایه‌ای از آب اقیانوس که در بالای ترموکلاین قرار داشته و توسط باد هم خورده و قسمت‌های مختلف آن با هم مخلوط می‌شوند) است. لایه‌های آمیخته زیرین گرم‌تر هستند و اینرسی گرمایی بیشتری به اقیانوس می‌دهند که به حافظه آن ترجمه می‌شود. اما عمق لایه‌های آمیخته در بیشتر اقیانوس‌ها در پاسخ به گرم‌شدن زمین در حال کاهش است که موجب افول حافظه اقیانوس خواهد شد. 

«رابرت ویلز» پژوهشگر در دانشگاه واشنگتن در سیاتل و یکی از نویسندگان این مطالعه می‌گوید: فرآیندهای دیگر مانند تغییر در جریانات اقیانوسی و تغییر در انرژی در حال تبادل در جو و اقیانوس نیز موجب تغییر در حافظه اقیانوس ها می شود؛ اما کاسته شدن از عمق لایه‌های آمیخته و در نتیجه آن افول حافظه اقیانوسی در همه مناطق کره زمین روی می‌دهد و عامل مهمی برای پیش‌بینی دماهای آینده است. 

«فی فی جین» دانشمند علوم جو در مدرسه اقیانوس و علوم زمین مانوآ هاوایی می‌گوید: کاهش حافظه اقیانوس همراه با افزایش نوسانات جوی تصادفی نشان‌دهنده تغییرات ذاتی در سیستم و چالش‌های جدید در پیش‌بینی وضعیت آب و هوایی به دلیل تغییر اقلیم است. کاهش حافظه اقیانوس فقط بر پیش‌بینی متغیرهای فیزیکی موثر نیست بلکه می‌تواند بر شیوه مدیریت زیست‌بوم‌های حساس دریایی نیز اثر منفی بگذارد. 

کاهش حافظه اقیانوس‌ها از ابتدای قرن تاکنون؛ مناطق آبی کاهش سطح حافظه را نشان می دهد

دشواری پیش‌بینی دمایی و وضعیت آب‌وهوایی اقیانوس‌ها

«مایکل ژاکس» دانشمند و پژوهشگر در مرکز علوم شیلات مانتری کالیفرنیا و یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه گفت: کاهش حافظه اقیانوس ها یعنی زمان کمتری برای پیش‌بینی آب و هوا وجود دارد و این وضع می‌تواند بر توانایی دانشمندان برای پیش‌بینی و آماده شدن در برابر تغییرات اقیانوس شامل موج‌های گرمایی دریایی اثر بگذارد. این موج ها می‌توانند تغییرات ناگهانی و چشمگیری را در زیست‌بوم اقیانوس‌ها در سراسر جهان پدید آورند. 

غیر از پیش بینی وضعیت اقیانوس ها پیش بینی دمای زمین‌محور و رویدادهای شدید هوایی نیز می تواند به دلیل کاهش حافظه اقیانوس تحت تاثیر قرار بگیرد زیرا بخشی از این پیش بینی ها به پایداری دمای سطح دریا به عنوان منبعی برای پیش بینی وابسته است. در حالی که حافظه اقیانوس کاهش می‌یابد، محققان احتمالا باید به دنبال عوامل جایگزین دیگری برای پیش بینی دمایی باشند.  

گزارش کاملی از این مطالعه در نشریه پیشرفت‌های علمی Science Advances چاپ شده است.