آمارهای وزارت بهد اشت، درمان و آموزش پزشکی گویای آن است در جمعیت کودکان و نوجوانان حدود ۱۱ درصد و در جمعیت بالغین حدود ۹ درصد مبتلا به آسم بوده، شهر اهواز در استان خوزستان در صدر ابتلا به آسم در همه گروههای سنی قرار دارد و پس از آن استان سیستان و بلوچستان، تهران و اراک نیز از متوسط کشوری آمار بالاتری دارند.
برنامه تشخیص و درمان آسم برای نظام شبکه در مراقبتهای بهداشتی توسط وزارت بهداشت تدوین شده که به صورت آزمایشی در ۷ شهرستان در حال اجرا است.
آسم در ۹۰ درصد کودکان و ۵۰ درصد بزرگسالان از نوع آلرژیک است و گردههای گل و گیاه، وجود حشرات، محتویات بالشها از پرمرغ و پشم گوسفند، همزیستی با سگ و گربه و آلودگی هوا از مهمترین عوامل بروز آلرژی و آسم هستند.
تحقیقات نشان میدهد، بیماری آسم در مناطقی که کمبود ویتامین D وجود دارد شایع است. این ویتامین تاثیر زیادی در تکامل سیستم ایمنی جنین دارد. بهتر است مادران در طول دوران بارداری شیر کافی نوشیده و از مکملهای غذایی حاوی ویتامین D دریافت کنند تا خطر ایجاد بیماری آسم در کودکشان کمتر شود. همچنین کودکان مادرانی که دچار استرس، اضطراب و افسردگی هستند ۱/۳ بار بیشتر به آسم مبتلا میشوند. استرس باعث تغییر رفتار مادران میشود و در سالهای اول زندگی کودک منجر به تغییراتی در سیستم گوارشی او میشود.
مصطفی معین روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت ایرنا افزود: آسم ازجمله بیماریهای شایعی است که برای تمامی گروههای سنی از شیرخوارگی تا کهولت مشکلات زیادی را ایجاد کرده، در حال حاضر در حدود ۳۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان از این بیماری رنج میبرند و طی ۲۰ سال اخیر این بیماری در میان گروههای سنی مختلف، بخصوص کودکان افزایش چشمگیری داشته است.
وی اظهار داشت: اگرچه آسم بیماری خطرناکی نیست، میتواند مشکلات بسیاری را برای بیماران و هزینه زیادی را برای جامعه ایجاد کند و بهطور کلی کنترل آسم درحین سادگی احتیاج مداوم به کنترل و پیگیری دارد، که ممکن است سالها طول بکشد.
معین ادامه داد: امروزه به دلیل تغییر سبک زندگی از شیوه زندگی روستایی به شهری در دنیای امروز، شاهد گسترش بیماریهای غیرواگیر و مزمن همچون آسم و آلرژی نسبت به گذشته هستیم، بطوریکه هر ساله بین ۵ تا ۷ درصد به میزان شیوع آسم افزوده میشود.
این فوق تخصص آسم و آلرژی تصریح کرد: کشور ما از نظر شیوع آسم جزء کشورهای میانه دنیا محسوب میشود اما مسئله مهم این است که این بیماری شایعترین بیماری مزمن در کشور است. آسم درحقیقت تنگی برگشت پذیر راههای هوایی است که در زمان حمله بیمار دچار تنگی مجاری تنفسی و تنگی نفس میشود.
وی خاطرنشان کرد: عدم نگهداری حیوانات مودار مثل سگ و گربه و اجتناب از مواد خوشبوکننده و عطریات تند و تیز و عدم نگهداری از گلهای معطر و همچنین دوری از محیطهای آلوده به دود سیگار از توصیههای بهداشتی در مورد بیماران مبتلا به آسم است چون این مواد غالبا از محرکهای آسم به شمار میروند.
وی تاکید کرد: البته آسم بیماری واگیرداری نیست اما نقش وراثت دراین بیماری اهمیت زیادی دارد یعنی در صورت وجود سابقه آسم درخانواده باید به فکر اصلاح محیط زندگی در جهت کاهش و کنترل عوامل بیماری زا باشیم.
به گفته معین، تماس محیطی با دود سیگار، تماس شغلی با آلایندهها، آلودگی هوا و تغییر الگوی زندگی مردم و روی آوردن بیش از حد به زندگی شهرنشینی و دوری از طبیعت، استفاده از مواد غذایی آماده که در آنها به وفور از مواد افزودنی استفاده میشود باعث افزایش شیوع آسم شده است.
وی، سرفه خشک متناوب، افزایش تعداد تنفس، خس خس سینه، سرفه و تنگی نفس، خمودگی و کاهش فعالیت فیزیکی از علائم این بیماری برشمرد.
معین تصریح کرد: تهویه مناسب محیط زیست و استفاده از کف پوشهای چوبی و سرامیک به جای فرش و موکت که محل تجمع گرد و خاک، هیرهها و سایر آلرژیها هستند میتواند در پیشگیری این بیماری موثر باشد.