این هلال خوشرنگ قرمز رنگ را بسیاری می شناسند، البته طرحش در کشورهای غیراسلامی صلیبی قرمز رنگ است؛ این علامت و یا پرچم به هلال احمر و صلیب سرخ تعلق دارد؛ بزرگترین شبکه بشردوستانه غیرسیاسی و امدادرسانی جهان، که با هدف تخفیف آلام انسانی و حفظ و پیشرفت بهداشت عمومی، بر طبق موافقتنامه ژنو در سال ۱۸۶۴ میلادی و در نتیجه تلاش هنری دونان سوئیسی و به مناسبت تولد وی تشکیل شد، حالا شاید سئوال شود ژن هنری دونان چه کسی است که یکی از بزرگترین سازمان های بین المللی غیردولتی از پس تلاش‌های وی تاسیس شد.
هانری دونان چه کسی است؟
هانری ۳۱ ساله بود که برای گرفتن امتیاز کار و فروش در الجزایر مستعمره فرانسه، کوشید با امپراتور ناپلئون سوم که برای جنگ با اسپانیا آمده بود، در روستای سولفِرینو در ایتالیای کنونی دیدار کند؛ اما روبرویی با چندهزار زخمی، او را واداشت که از مردم محل کمک بگیرد تا به درمان زخمی‌ها صرف نظر از اینکه سرباز کدام طرف جنگ بوده باشند، بپردازد.
۳۴ ساله بود که خاطراتش را در کتابی با عنوان به یاد سولفِرینو با هزینه خود منتشر کرد و اصل سرباز ناتوان دیگر دشمن نیست و باید با زخمی‌ها و بیماران جنگی از هرکجا که باشند مانند دوست نیازمند رفتار کرد را پیش نهاد. این اصل یک سال بعد پایه بنیاد و کار سازمانی شد که بعدها صلیب سرخ و هلال احمر نام گرفت.
امروز نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر متشکل از سه رکن اصلی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC)، فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر (IFRC) و ۱۹۱ جمعیت ملی صلیب سرخ و هلال احمر است.
هر کشور، یک جمعیت ملی صلیب سرخ یا هلال احمر دارد که وظیفه اصلی آن امدادرسانی به مردم در بحران‌ها و بلایای طبیعی است. فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر نیز هماهنگ‌کننده بین‌المللی این جمعیت‌های ملی است.
امروزه در سطح بین‌المللی یکی از معیارهای سنجش میزان فعالیت‌های بشردوستانه و غیرسیاسی در هر کشور، وضعیت جمعیت ملی هلال‌احمر و صلیب‌سرخ و عدم وابستگی و غیرسیاسی بودن آنها است.
فعالیت صلیب‌سرخ بین‌المللی از پایان جنگ‌جهانی دوم توسعه فراوانی یافت. کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ (ICRC )، که مقر آن در ژنو قرار دارد، سازمانی است بی‌طرف، بی‌غرض و مستقل که وظیفه منحصراً بشردوستانه آن عبارت است از: حفاظت از زندگی و کرامت قربانیان جنگ و نیز خشونت داخلی و یاری‌رسانی به آنها. فعالیت‌های کمیته بین‌المللی بر پایه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سیاسی، دینی و عقیدتی بی‌طرف است.
بی غرضی Impartiality
نهضت هیچگونه جهت‌گیری نسبت به ملیت، نژاد، عقیده مذهبی، طبقه یا عقاید سیاسی ندارد. نهضت تلاش می‌کند تا با توجه به نیاز افراد، رنج ایشان را التیام بخشد و موارد حیاتی‌تر را ترجیح دهد.
بی طرفی Neutrality
به منظور بهره‌بردن از اطمینان همگانی، نهضت در درگیری‌ها از هیچ طرفی جانبداری نمی‌کند و در هیچ زمانی در مناقشه‌های سیاسی، نژادی، مذهبی و یا ایدئولوژی شرکت نخواهد کرد.
استقلال Independence
نهضت مستقل است. نمایندگان محلی ضمن آنکه در خدمت انسان‌دوستانه دولت‌های خود نقش کمکی را ایفا خواهند کرد و منطبق با قوانین کشور متبوع خود خواهد بود باید همواره استقلال خود را حفظ کنند تا بتوانند منطبق با اصول نهضت عمل کنند.
خدمت داوطلبانه Voluntary Services
خدمت در نهضت داوطلبانه است و در هیچ شرایطی سودآوری مشوق آن نخواهد بود.
بشردوستی Humanity
نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر که با ایده کمک بی‌طرفانه به مجروحان جنگی شکل گرفت. با پشتوانه ملی و بین‌المللی خود تلاش می‌کند تا رنج را در هر کجای جهان التیام بخشد و از آن جلوگیری کند. هدف نهضت، محافظت از جان و سلامتی نوع بشر و تضمین کرامت آن است. نهضت درک متقابل، دوستی، همکاری و صلح پایدار را در میان ملت‌ها ترویج می‌کند.
یگانگی Unity
در یک کشور، تنها یک جمعیت صلیب سرخ و یا هلال احمر می‌تواند وجود داشته باشد. این جامعه باید برای استفاده عموم باشد. این جامعه باید فعالیت‌های انسان دوستانه را در سرزمین خود انجام دهد.
جهان شمولی Universality
همه جمعیت‌ها در نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر از موقعیت یکسان برخوردارند و مسوولیت‌ها و وظایف یکسانی را در کمک به یکدیگر دارند.
تاسیس در ایران
دولت ایران در سال ۱۳۰۱ جمعیت ملی خود را تأسیس کرد، ولی به جای استفاده از نشان صلیب‌سرخ و یا هلال‌احمر علامت شیر و خورشید سرخ را به عنوان نشان جمعیت خود انتخاب کرد.
علامت شیر و خورشید در کنفرانس ژنو در سال ۱۹۲۹ به عنوان نشان سوم مورد حمایت بین‌المللی، به تصویب رسید. از آن پس ۳ نشان صلیب‌سرخ، هلال‌احمر و شیر و خورشید سرخ به عنوان نشانه‌ای رسمی و بین‌المللی شناخته شد و نهایتاً در متن کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو مصوب ۱۹۴۹ به عنوان نشانه ۳ گانه بین‌المللی که تحت حمایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه قرار دارد به تصویب رسید.
پس از پیروزی انقلاب‌اسلامی و در سال ۱۳۵۹ دولت ایران با ارسال نامه‌ای به دولت سوئیس به عنوان امین و نگاهدارنده قراردادهای چهارگانه ژنو، اعلام کرد که استفاده از شیر و خورشید سرخ را به حالت تعلیق درآورده و به جای آن از نشان هلال‌احمر استفاده خواهد کرد. از آن پس جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت.
یک قرن خدمت بی منت
امسال در سالروز تاسیس صلیب سرخ، هلال احمر ایران نیز که صد سال شده؛ قرار است؛ گردهمایی با حضور رئیس جمهور پذیرای روسای مختلف فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر باشد.
در این مراسم قرار است مسئولانی از جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر ایتالیا، لبنان، عراق، کویت، آلمان، ترکیه، ژاپن، عراق و نمایندگانی از سفارت‌های فیلیپین، استرالیا انگلیس، اتریش، کره جنوبی، مکزیک، تاجیکستان، روسیه، نیوزلند، سوئیس نیجریه، کرواسی و یونان حضور پیدا می کنند.
همچنین در این مراسم روکا فرانچسکو رئیس فدراسیون بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر رابرت ماردینی مدیر کل کمیته بین‌المللی صلیب سرخ حضور خواهند داشت.