سلمان ستوده‌نیا روز دوشنبه در خصوص سیاست دولت برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی درگفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: حدود ۶۵ میلیارد دلار منابع ارزی بابت سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی در سه سال گذشته هزینه شود.
وی ادامه داد: برای درک بزرگی این مبلغ کافی است بدانیم برای گسترش متروی تهران و رساندن آن به سطح کشورهای تراز اول دنیا تنها ۶ میلیارد دلار و برای اینکه بخواهیم تمام کشور را به حمل و نقل ریلی مجهز کنیم ۲۰ میلیارد دلار لازم است.
۲۰ برابر یارانه نقدی در سه سال گذشته هدر رفت
وی اضافه کرد: اما در سه سال گذشته ۶۵ میلیارد دلار که ۲۰ برابر یارانه نقدی است هدر رفته است، برخی افراد می گویند اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود موجب تورم می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس ابراز داشت: این افراد کسانی‌اند که از منافع این ارز برخوردار هستند و ارتباطات بسیار قوی دارند که حتی احتمال دارد جلوی سیاست حذف این ارز گرفته شود.
ستوده نیا خاطر نشان کرد: اما چنانچه دولت اجازه دهد طرف عرضه رشد کند یعنی عرضه کننده را محدود نکند و حاشیه سود آنها را از بین نبرد شاید در کوتاه مدت موجب اورشوت (فراجهش به شدت افزایش یابد، از حد خارج شدن) بشود و مثلا قیمت مرغ در کوتاه مدت به ۷۰ هزار تومان برسد که در بلندمدت و پس از ۲ تا سه ماه حاشیه سود مرغداری ها و تولید کنندگان گوشت بالا می رود و تولید افزایش یافته و دوباره بازار به تعادل می رسد.
وی ادامه داد: آیا در سه سال گذشته که سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی اجرا شد قیمت مرغ و گوشت ثابت مانده است، وقتی نگاه می کنیم می بینیم قیمت مرغ، گوشت و روغن با قیمت بازار آزاد به دست مصرف کننده رسیده است.
مدرس اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس افزود: برداشتم این است که نرخ تورم حتی کاهش می‌یابد و نه اینکه قیمت ها نزولی شود بلکه افزایش نرخ کاهش می یابد به شرطی که هزینه‌های ارز ۴۲۰۰ به طرف عرضه کننده انتقال نیابد یعنی دولت نباید حاشیه سود تولید کنندگان را کم کند و جلوی افزایش قیمت ها را بگیرد.
یارانه نقدی مستقیم بهترین سیاست حمایتی در دنیاست
ستوده نیا بیان کرد: یارانه نقدی مستقیم و یکسان بهترین سیاست حمایتی شناخته شده در دنیا است، در سیاست ارز ۴۲۰۰ تنها به واردکنندگانی که ارز به آنها می رسد از رانت بهره مند می‌شوند و این ها افرادی هستند که ارز ۴۲۰۰ را در بازار به قیمت آزاد می فروشند یا کالا را وارد کرده و زمانی که کالا مصرف کننده نهایی می‌رسد با همان ارز بازار آزاد است.
نویسنده کتاب پول و ارز و بانکداری اظهار داشت: برای مثال اکنون واردات دانه های روغنی تنها محدود به ۲ تا سه نفر است یا خوراک دام و طیور؛ اگر بازار رقابتی شود نه تنها تورم نداریم بلکه قیمت کالاها کاهش می یابد.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس با بیان اینکه بسیار می‌گویند در کشور تورم داریم، گفت: اگر توجه کنید برای ۲۵ قلم کالای اساسی ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردکنندگان پرداخت می شد که امروز آن کالاها تنها به ۶ یا هفت قلم کالا رسیده که با ارز وارد کشور می شود.
بیشتر تورم کشور به خاطر ناترازی بانک ها و یا افزایش نقدینگی است
وی ابراز داشت: زمانی که ارز کالاهای دیگر حذف شد به خاطر حذف آنها تورمی نداشتیم و بیشتر تورم در کشور ما به خاطر ناترازی بانک ها و یا افزایش نقدینگی است، بنابراین اگر این ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود و دولت تولید کننده و عرضه کننده را حمایت کند و تولید رونق گیرد برخی از شرکت های بزرگ و بورسی کشور و شرکت هایی که در هرمزگان حضور دارند می توانند رشد بسیار خوبی را تجربه کنند.
وی اشاره کرد: به عنوان مثال صنعت بسته بندی روغن در ایران جایگاه ویژه ای دارد اما این شرکت‌ها ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت می کنند اما اجازه صادرات ندارند، اما وقتی این ارز حذف شود و قیمت روغن خوراکی به قیمت واقعی و نزدیک به کشور روسیه برسد که چندان هم گران نیست، موجب می شود حاشیه سود تولید کنندگان افزایش یابد.
وی تصریح کرد: این هم به نوبه خود منجر می شود تولید افزایش یافته و تولید کنندگان و عرضه کنندگان بیشتری وارد بازار شوند و این نیز منجر به کاهش قیمت ها می شود، البته به شرطی که دولت محدودیت قیمت را بردارد و به عرضه کننده فشار نیاورد.
سیاست های حمایتی مانند ارز ۴۲۰۰ در باطن ابر تورمی هستند
ستوده نیا اظهار داشت: بسیاری تصور می کنند سیاست های حمایتی مانند ارز ۴۲۰۰ ضد تورم عمل می‌کنند البته در ظاهر ضد تورمی هستند اما در باطن ابر تورمی بوده و خود موجب ایجاد تورم می شوند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس یادآور شد: اگر بازار گسترده تولید پروتئین کشور به تعادل نمی رسد به خاطر سیاست ارز ۴۲۰۰ است که خود موجب ایجاد تورم می شود و چنانچه این ارز حذف شود می تواند منجر به تعادل در بازار پروتیین کشور و کاهش قیمت ها شود.
ارز ۴۲۰۰ تومانی تنها به جیب عده ای خاص می رود
وی ادامه داد: بنابراین این رانت ارز ۴۲۰۰ تومانی تنها به جیب عده خاصی از وارد کنندگان که شاید پنج درصد از جمعیت کشور را شامل می شود می رود و آنان هم به خاطر تعارض منافعی که سیاست حذف این ارز دارد ممکن است جلوی اجرای سیاست حذف ۴۲۰۰ تومانی را بگیرند.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس گفت: بنابراین بهتر است ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود و شاید در یک تا ۲ ماه به خاطر انتظارهای تورمی مردم قیمت ها افزایش یابد و ۳۰ تا ۴۰ درصد قیمت اقلامی که ارز ۴۲۰۰ به آنها اختصاص داده شده افزایش داشته باشد اما پس از گذشت ۲ تا سه ماه با عرضه بیشتر آنها تعادل برقرار می شود.
تورم سیاست حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی کمتر از یک درصد است
ستوده نیا تاکید کرد: تورمی که در خانواده ها دارد کمتر از یک درصد است یعنی تورمی که در جامعه ایجاد می کند کمتر از یک درصد است.
وی تاکید کرد: بنابراین اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود به شرطی که از طرف دولت برای عرضه کننده محدودیتی ایجاد نشود، محدودیت های قیمتی اعمال نشود، حاشیه سود آنها را تغییر نیابد و یارانه نقدی هم به مردم پرداخت شود در بلند مدت نه تنها قیمت‌ها افزایش نمی یابد بلکه در بلند مدت هم شاهد کاهش قیمت ها خواهیم شد.