معلوم نیست متهم اصلی کیست؟ اعضای هیأت‌رئیسه فدراسیون فوتبال یا دبیرکل سابق یا فعلی؟ کمیته‌های اخلاق، انضباطی، استیناف و تعیین وضعیت؟ یا سرپرست سابق تیم‌ملی یا آشپز تیم ملی(!)؟
شهاب‌الدین عزیزی‌خادم رئیس معزول فدراسیون، دوستان یا افرادی که در بخش‌های حوزه رسانه و روابط عمومی فدراسیون به کار گرفته شدند که برخی از آنها دو شغله و یا حتی سه شغله بودند؛ حقوق، کارانه، اضافه‌کار و مزایای کامل بیش از سایر کارکنان فدراسیون و البته بدون ثبت ساعت ورود و خروج گرفتند؟
دوستان دیروز و دشمنان امروز، پیش از هرچیز برای اهالی فوتبال مشخص کنید دعوا بر سر چیست؟ اگر منظورتان پرداختی‌های ارزی و ریالی با عنوان حق ماموریت خارجی و پاداش صعود به جام‌جهانی تا حقوق، اضافه‌کار، کارانه و سایر مزایاست که البته در این بخش نیز به ضوابط و دستورالعمل‌های اداری و سازمانی توجهی نشده، حالا مشکل چیست؟
اگر بحث مطالبه‌گری شماهاست که برعکس، این حق «ما» یعنی «مردم ایران» شامل آحاد شهروندان تا پیشکسوتان فعال در این بخش است که از این خوان گسترده چیزی نصیب‌شان نشده، پس سهم ما چه می‌شود؟
برای آن‌که بدانیم چه اتفاقی رخ داده بازمی‌گردیم به پنج‌شنبه ۲۸ بهمن ۱۴۰۰، روزی که «شهاب‌الدین عزیزی‌خادم» ۲۷ روز پس از تولد ۴۴ سالگی خود در سیصد و پنجاه و چهارمین روز ریاستش بر مسند فوتبال ایران به دلیل آنچه که آن روزها هشت عضو هیأت‌رئیسه بدون اینکه اساسنامه را موشکافانه بررسی کنند و به بند سوم ماده ۳۷ که پیشنهاد عزل «همراه با مستندات» باشد، دقت کنند تنها با یک درخواست، رئیس قانونی فدراسیون فوتبال را عزل کردند و وضعیت فدراسیون فوتبال در مرحله بحرانی قرار دادند.
در فروردین ماه ۱۴۰۱، اعضای هیأت‌رئیسه وقتی دیدند خلاف اساسنامه عمل کردند، برای توجیه عزل موقت، دست به دامان فردی شدند که در میان فوتبالی‌ها به «پرونده‌ساز» معروف بود.بدتر از همه، در فروردین ماه ۱۴۰۱، اعضای هیأت‌رئیسه وقتی دیدند خلاف اساسنامه عمل کردند، برای توجیه عزل موقت، دست به دامان فردی شدند که در میان فوتبالی‌ها به «پرونده‌ساز» معروف بود و این فرد با بررسی پرونده‌های فدراسیون فوتبال، برخلاف سازمان بازرسی، مواردی را یافت که در صلاحیت اعضای هیأت‌رئیسه نبود و دلیلی برای عزل وجود نداشت.
آن فرد وقتی متوجه دست خالی اعضای هیأت‌رئیسه شد، اسناد محرمانه‌ای را در اختیار برخی از خبرگزاری‌ها قرار داد و بازار افشاگری و انتشار سند را که در حیطه کاری آنها نبود به راه انداخت تا دل اهالی فوتبال را به درد آورد. اهمیت مساله در اینجاست که همه سر سفره این خوان گسترده، بدون توجه به درست یا نادرست بودن آن نشسته و بهره برده‌اند اما با این اسناد چه چیزی باید ثابت می‌شد؟ کسی نفهمید و فقط حیثیت فوتبال لکه‌دار شد و این لکه تا ابد خواهد ماند!
خاطراتی از شفافیت مالی در فدراسیون فوتبال
«مهدی خبیری» نایب‌رئیس اسبق فدراسیون فوتبال در این رابطه به پژوهشگر ایرنا گفت: «گذاشتن اسناد محرمانه در خبرگزاری‌ها و صفحات مجازی خیلی ناراحت کننده بود و من در این چند روزه خیلی اذیت شدم. جالب اینکه روی همه این اسناد مهر محرمانه خورده اما چگونه و چطور سر از خبرگزاری‌ها و صفحات مجازی درآورده جای بسیار تعجب دارد و این‌ها خیلی اتفاق بدی برای همه ما محسوب می‌شود.»
«به خاطر دارم یکی از نماینده‌های مجلس در مجلس به من گفت، شما خیلی مشکل دارید و من در پاسخ گفتم، نیست که شماها ندارید! گفت روزنامه‌ها را بخوانید. در پاسخ به او گفتم ما در چاله روغن‌ریزی هستیم. همه آن زیر ما را می‌بینند؛ چکه روغنی که از ما می‌چکد از دید آنها انگار یک دبه روغن از ما چکیده است. همه بر علیه ما صحبت می‌کنند؛ برای اینکه ما همه چیزمان به حالتی شبیه عریان شده و من علت زیاد این ایراد را مربوط به خودمان می‌دانم؛ ما آن‌قدر راحت داریم خودمان را عریان می‌کنیم.»
عضو اسبق کنفدراسیون فوتبال آسیا ادامه داد: «در این‌جا قصد دارم خاطراتی از شفافیت مالی در فدراسیون فوتبال در زمان آقای صفایی‌فراهانی بگویم؛ شاید بتواند کمک کند تا این موضوع راحت حل شود. وی از روز اولی که وارد فدراسیون فوتبال شد خیلی روی مسائل مالی به‌خصوص مسائلی که الان آقایان می‌گویند، حساسیت نشان می‌داد. »
«اگر فردی در مورد موضوعی که این روزها مطرح می‌شود به ایشان می‌گفت، بلافاصله زنگ می‌زد و آن نفری که درباره‌اش صحبت می‌شد را صدا و رودررو می‌کرد و این موضوع‌ها در آن روزها خیلی زود جمع شد و دیگر تکرار نشد.»
«این موضوع‌هایی که مطرح می شود را باید رودررو گفت تا افرادی که مورد اتهام قرار گرفته‌اند همانجا پاسخگو باشند. اینکه اسناد محرمانه را برای رسیدن به اهداف خود افشاگری کنیم چیز قشنگی نیست. حتی چند بار در باره من به آقای صفایی‌فراهانی حرف زده بودند که رودررو کرد و همانجا برای همیشه حل شد.»
«خوب به خاطر می‌آورم در روزهای اول پشت در دفتر آقای صفایی‌فراهانی ۲۰ تا ۲۰ تا آدم جمع می‌شدند اما کم کم تعداد کاهش یافت و به جایی رسید دیگر کسی نیامد پشت دیگری حرف بزند. تجربه تلخی از فدراسیون‌های مختلف بعد از آقای صفایی‌فراهانی دارم که همیشه پشت دفتر رئیس آن شلوغ بود.»
این موضوع‌هایی که مطرح می شود را باید رودررو گفت تا افرادی که مورد اتهام قرار گرفته‌اند همانجا پاسخگو باشند.بازگرداندن حق جلسه به حساب فدراسیون فوتبال
در این‌جا می‌خواهم اشاره‌ای داشته باشم به مسائل مالی که شامل سه گروه می‌شود. گروه نخست «الوونس» است یعنی حق‌الجلسه؛ پول توجیبی یا متفرقه و این معمولاً شامل افرادی می‌شود که عضو کمیته‌ها، مجمع و یا حتی هیأت‌رئیسه هستند. در واقع این افراد داوطلب هستند و حقوق نمی‌گیرند «الوونس» از ای‌اف‌سی (کنفدراسیون فوتبال آسیا) و فیفا می‌گیرند.»
«البته بعدها «ای‌اف‌سی» مبلغی را تعیین کرد و حق‌الزحمه ماهیانه ۱۰۰۰ دلار در نظر گرفت. دومین گروه افرادی هستند که طبق قراردادشان حقوق دریافت می‌کنند که شامل دبیرکل و همه افرادی که در دپارتمان‌ها حضور دارند و تمام‌وقت کار می‌کنند و گروه آخر عده‌ای هستند که حق‌الزحمه‌ای که فیفا برای آنها تعیین می‌کند تا کاری را برای آنها انجام دهید.
به‌عنوان مثال فیفا از من چند کار خواست انجام دهم و این کار شخصی بود. یکی از کارها این بود که فیفا از من خواست اساسنامه افغانستان را از انگلیسی به فارسی ترجمه کنم و مبلغی هم دلار به من بدهند.
زمانی که رئیس فدراسیون فوتبال ایران (صفایی‌فراهانی) به عنوان یکی از اعضای «ای‌اف‌سی» انتخاب شد، مرا نماینده ایران معرفی کرد و گفت چون انگلیسی بلد نیست بهتر است شما (خبیری) در جلسه‌های آنها شرکت کنید. برای من افتخار بزرگی بود به‌عنوان نایب‌رئیس اول نماینده ایران در جلسه‌های «ای‌اف‌سی» حضور پیدا کنم که از ۱۹ عضو آن ۱۵، ۱۶ نفرشان از رئیسان فدراسیون‌ها بودند. از طرفی من عضو کمیته مسابقات و اساسنامه‌ها نیز بودم.
برای حضور در این جلسه‌ها روزی صد دلار و در مجموع ۴۰۰ دلار به اضافه ۱۲۰۰ دلار بابت بلیت به ما می‌دادند اما چون جلوی اسم من ایران نوشته شده بود نه «خبیری»، همه این مبلغ را به فدراسیون فوتبال برمی‌گرداندم و از فدراسیون فوتبال طبق قراری که به‌عنوان نماینده‌های ایران به خارج از کشور حق ماموریت می‌دادند من نیز بابت هر روز ۵۰ دلار می‌گرفتم. سندهای مربوط به این موضوع را چون محرمانه هم نیست به شما دادم و می‌توانید آنها را منتشر کنید تا همه ببینند.
بعدها کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم گرفت ماهیانه هزار دلار بدهد؛ بلافاصله یک نامه آمد و از من خواستند شماره حساب خود را برایشان ارسال کنم و آنها ۱۲ هزار دلار برای یک سالی که عضو بودم واریز کنند. من این نامه را به آقای غفاری (روابط بین‌الملل فدراسیون فوتبال) دادم و گفتم شماره حساب فدراسیون فوتبال را برای «ای‌اف‌سی» ارسال کنید تا این مبلغ را واریز کنند.
در شرایطی که من در آن زمان نیاز مبرمی به پول داشتم اما پیش خودم گفتم فردا اگر من از فدراسیون فوتبال بروم و فرد دیگری بیاید مثل کارهایی که الان صورت گرفته و سندها را در می‌آوردند و می‌گفتند این مبلغ را خبیری گرفته چه بلوایی می‌شد؟!
همه پرداخت‌ها باید بر اساس مقررات و آیین‌نامه‌های اجرایی تعریف شده باشد و هیچ شخصی اجازه این‌گونه حاتم‌بخشی‌ها را ندارد و اگر باشد کمیته اخلاق با آن برخورد قاطع خواهد کرد،البته آقای صفایی‌فراهانی به من گفت شما عضو «ای‌اف‌سی» هستید، این پول را می‌توانستید بگیرید؛ گفتم چون جلوی نام من ایران نوشته شده، این پول متعلق به فدراسیون فوتبال است. البته من برای کارهایی به فیفا می‌رفتم و یا در جلسه‌ها آنها حضور پیدا می‌کردم چون نام من نوشته شده بود پولی‌هایی که می‌دادند را می‌گرفتم. حتی پول بلیت مرا فدراسیون می‌خرید؛ مثلاً ۴۰۰ یا ۵۰۰ هزار تومان می‌شد پولی که بابت بلیت (۱۲۰۰ دلار) می‌داد آن را به فدراسیون فوتبال می‌دادم در واقع دو برابر هزینه خرید بلیت را به فدراسیون برمی‌گرداندم و همه سندها را داده‌ام می‌توانید انتشار دهید.
در آن زمان یکی از خبرنگارها به من زنگ زد گفت در مصاحبه مطبوعاتی با «صفایی‌فراهانی» یکی از خبرنگارها به رئیس فدراسیون گفت «خبیری» با هزینه‌های فدراسیون خیلی سفر می‌رود که «صفایی‌فراهانی» در پاسخ این خبرنگار گفت صبر کنید؛ دیشب از سفر برگشته و امروز این گزارش داده و برای همه، گزارش شما (خبیری) را خواند و گفت اتفاقاً همه سفرهای «خبیری» برای ما منبع درآمدزایی شده است. اسناد را داده‌ام و محرمانه هم نیست زیرا آقای صفایی‌فراهانی بارها آن را مطرح کرده و در مدتی که من در فدراسیون فوتبال بودم بیش از ۵۰ هزار دلار به فدراسیون فوتبال برگرداندم.
آن‌هایی که بعد از ما به فدراسیون فوتبال آمدند حتی بعد از رفتن ما از فدراسیون فوتبال، دنبال اسنادی بودند که بگویند ما چقدر پول خورده‌ایم (!) و آقای صابریون، رئیس حسابداری فدراسیون که پس از ما نیز بود را صدا کرده بودند و گفتن حساب‌های «خبیری» را بیاورید. به آنها گفته آقای خبیری در این مدت فلان مبلغ را به فدراسیون فوتبال داده است. گفته بودند نه حتماً ایشان دو، سه برابر این مبلغ گیرش آمده که این مبلغ را برگردانده! می‌خواهم بگویم پس از دوره ما، هرکسی آمد دنبال این بودند که افشاگری کند. نخست باید خودمان رعایت کنیم و اگر هم موردی پیدا کردند، نه با افشاگری بلکه قانونی آن را حل کنید.
پاداش‌ها باید طبق مقررات باشد نه حاتم‌بخشی
خبیری درباره دادن این پاداش‌ها به کمیته‌های مختلف، اعضای هیأت‌رئیسه و حتی آشپز تیم ملی که عُرف هست یا خیر و اگر نیست چه مرجعی باید به آن رسیدگی کند، گفت: «بستگی به مقررات و آیین‌نامه‌های اجرایی دارد و هرگز چنین مبالغی به‌عنوان پاداش از طرف مسئولان نه عُرف بوده و نه مقررات. در مجامع بین‌المللی فیفا و ای‌اف‌سی، همه پرداخت‌ها باید بر اساس مقررات و آیین‌نامه‌های اجرایی تعریف شده باشد و هیچ شخصی اجازه این‌گونه حاتم‌بخشی‌ها را ندارد و اگر باشد کمیته اخلاق با آن برخورد قاطع خواهد کرد، نظیر برخورد با بن همام، بلاتر و پلاتینی.»
نایب‌رئیس اسبق فدراسیون فوتبال درباره اینکه کمیته‌های اخلاق، انضباطی، استیناف و حتی تعیین وضعیت نیز پاداش گرفته‌اند باید چه مرجعی رسیدگی کند؟ گفت: «مجمع عمومی در این شرایط باید به ذی‌نفعان فوتبال پاسخگو باشد و نسبت به عزل آنها اقدام کند. البته اگر ثابت شود.»