نادیا رحیمی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: با توجه به کمبود خدمات تخصصی در برخی از مناطق دور افتاده استان، ضعف آگاهی خانواده ها درباره امکان دسترسی به خدمات مراقبتی رایگان در واحدهای بهداشتی و مراجعه نکردن به این مراکز از مهمترین مشکلات مراقبت از مادران باردار است.
وی اظهار داشت: با اجرای طرح هایی مانند تحول نظام سلامت و پزشک خانواده، گام های اساسی برای فراهم سازی دسترسی مناسب و به موقع به گروه های آسیب پذیر بویژه مادران باردار به خدمات مورد نیاز برداشته شد اما هنوز در برخی از مناطق استان بویژه نقاط محروم و دور افتاده با چالش هایی در زمینه فراهم سازی دسترسی به خدمات تخصصی مواجه هستیم.
وی یکی از راهکارهایی که برای رفع این مشکل اجرا می شود را اِسکان مادران باردار ساکن مناطق دور افتاده در نزدیکی مراکز تخصصی و مجهز عنوان و اضافه کرد: مادران بارداری که نیاز به دریافت خدمات تخصصی و فوق تخصصی در مراکز مجهز دارند بصورت رایگان در نزدیکی این مراکز اسکان می یابند تا از خدمات مراقبتی برخوردار شوند و از سلامت مادر و جنین اطمینان داشته باشیم.
رحیمی با بیان اینکه بر اساس برنامه پزشک خانواده، تیم های سیار بصورت گردشی در مناطق روستایی حضور می یابند و مراقبت های مادران باردار را انجام می دهند، ادامه داد: خانه های بهداشت نیز در مناطق مختلف ایجاد شده اند و پزشک و ماما طبق برنامه مشخصی در زمان های خاص در آنجا حضور می یابند تا خدمات دوران بارداری در دسترس مادران باشد.
وی یکی دیگر از مشکلات و مسائل اساسی مراقبت از مادران باردار را ضعف آگاهی و دانش برخی از خانواده ها در این زمینه و حساس نبودن آنها به خدمات ضروری دوران بارداری تا پس از زایمان عنوان کرد و توضیح داد: برخی از همسران و خانواده ها آنطور که باید شرایط جسمی و روحی و روانی مادران باردار و نیازهای آنها مانند خدمات پاراکلینیک را در نظر نمی گیرند.
وی ادامه داد: ارتقای دانش و بهبود عملکرد خانواده ها برای دریافت خدمات ضروری دوران بارداری با اطلاع رسانی و فرهنگ سازی ضروری است.
رحیمی یکی دیگر از مشکلات مربوط به مراقبت های زنان باردار را زایمان توسط فرد دوره ندیده عنوان و تصریح کرد: این موضوع بیشتر در بین اتباع خارجی و مهاجران دیده می شود.
وی تاکید کرد: توصیه ما به زنان باردار این است که در مراکز مجهز و توسط افرادی که دانش کافی دارند و آموزش دیدند، زایمان کنند.
رحیمی با بیان اینکه برخی از مادران باردار اتباع خارجی بدلایل مختلف مانند نداشتن کارت اقامت به مراکز بهداشت مراجعه نمی کنند، افزود: این در حالی است که ما در ارائه خدمات بهداشتی هیچ محدودیتی نداریم و هر مادری در هر شرایطی که به مراکز بهداشتی مراجعه کند انواع خدمات مراقبتی بطور رایگان به وی ارائه می شود.
رییس گروه سلامت مادران، جمعیت و باروری مرکز بهداشت اصفهان به ارائه خدمات مراقبتی برای مادران باردار در سراسر استان از جمله مناطق سخت گذر و دورافتاده مانند برخی از مناطق روستایی شهرستان های سمیرم، چادگان، فریدونشهر و خور و بیابانک اشاره کرد و گفت: در مناطقی از شهرستان های فریدونشهر، سمیرم و خور و بیابانک واحدهای تسهیلات زایمانی با حضور ماما بمنظور افزایش دسترسی مادران باردار به خدمات زایمانی در فوریت ها، فراهم شده است.
وی با اشاره به وجود واحدهای تسهیلات زایمانی در برخی از شبکه های بهداشت و درمان زیر پوشش معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان کرد: تاکید ما، انجام زایمان در مراکز مجهز و بیمارستان هاست اما اگر با موارد ضروری یا فوری مواجه شدیم امکان مراجعه مادر به واحدهای تسهیلات زایمانی در برخی از مناطق که بُعد مسافت با نخستین مرکز مجهز زایمانی دارند، فراهم شده است.
رحیمی با بیان اینکه نیروهای مرکز فوریت ها و اورژانس پیش بیمارستانی نیز آموزش های مربوط به زایمان طبیعی را گذرانده اند، افزود: در واحدهای تسهیلات زایمانی در صورت نیاز مادر به خدمات تخصصی، امکان اعزام مادر باردار به نزدیکترین بیمارستان یا مرکز مجهز پیش بینی شده است.
اصفهان، رتبه دوم کشوری در پایین بودن میزان مرگ و میر مادران باردار
رحیمی پایین بودن میزان مرگ و میر مادران بر اثر عوارض ناشی از بارداری و زایمان را یکی از شاخص های توسعه و نظام سلامت در جوامع دانست و تاکید کرد: اصفهان بعنوان سرگروه منطقه هفت کشوری همراه با دانشگاه‌های زیر مجموعه آن، رتبه دوم کشوری را در پایین بودن میزان مرگ و میر مادران باردار در سال ۱۳۹۹ کسب کرد.
وی با تعریف مرگ مادر یعنی مرگ هنگام بارداری تا ۶ هفته پس از زایمان و بر اثر عوارض ناشی از بارداری و زایمان، بر ضرورت پیشگیری از وقوع آن تاکید و تصریح کرد: همه موارد مرگ مادران باردار بدلیل اهمیت ویژه ای که دارد توسط کمیته تخصصی کاهش مرگ مادری در سطوح بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مورد بررسی قرار گرفته و برای رفع نواقص احتمالی و پیشگیری از وقوع موارد مشابه مداخلات لازم طراحی شده و اجرای آن مورد ارزیابی و رصد دقیق قرار می گیرد.
رحیمی اظهار داشت: با شیوع ویروس کرونا بویژه در ۲ سال اخیر موارد متعددی از مرگ مادران بر اثر ابتلا به این بیماری در کشور از جمله استان اصفهان اتفاق افتاد و شاخص مرگ مادران را به شدت تحت تاثیر قرار داد.
وی واحد سلامت مادران مرکز بهداشت استان را متولی ارائه خدمات سرپایی مراقبتی به مادران باردار دانست و گفت: ماموریت ما کاهش بار بیماری های ناشی از بارداری، زایمان و پس از زایمان تا ۶ هفته پس از ختم بارداری و ارائه خدمات آموزشی، مشاوره ای و مراقبتی در دوران قبل و حین بارداری و پس از زایمان با کیفیت مطلوب و بطور رایگان در واحدهای بهداشتی به همه زنان است.
وی هدف اصلی از ارائه خدمات مراقبتی به مادران باردار را کاهش مرگ و عوارض ناشی از بارداری و زایمان و تامین و حفظ ارتقای سلامت مادران و نوزادان دانست و گفت: بهره مندی از خدمات با کیفیت و مناسب در سراسر استان برای مادران باردار با گسترش واحدهای ارائه دهنده خدمات اعم از خانه های بهداشت در روستاها و پایگاه های سلامت در مناطق شهری در دستور کار ما قرار دارد.
رحیمی مراقبت های فراهم شده در واحدهای بهداشتی را بررسی شرح حال اولیه مادر، انجام معاینات بالینی و فیزیکی، درخواست آزمایش ها و بررسی های پاراکلینیک، کنترل نتایج تشخیص پاراکلینیک، آموزش و مشاوره، ارائه مکمل‌های ضروری دوران بارداری تا پس از زایمان و ایمن سازی و واکسیناسیون مادران برشمرد و گفت: در سال ۹۹ حدود ۴۵ هزار و در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۷ هزار مادر زیر پوشش خدمات مراکز بهداشت و دارای پرونده بارداری بودند.
وی خاطرنشان کرد: در دوران کرونا و در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ حدود ۱۳ هزار مادر باردار مراجعه کننده سرپایی و ۲ هزار و ۴۰۰ مادر باردار نیازمند بستری بدلیل کووید-۱۹ داشتیم.
وی با تاکید بر لزوم واکسیناسیون کرونا برای مادران باردار، اظهار داشت: با وجود اینکه از شهریور پارسال تا کنون حدود ۳۶ هزار مادر باردار در استان اصفهان واکسن کرونا دریافت کردند درباره دریافت نوبت سوم واکسن کووید-۱۹ از سوی مادران استقبال کمتر از حد مطلوب بود و تاکید ما بر لزوم انجام واکسیناسیون کامل و دریافت سه نوبت واکسن در مادران باردار است.
وی اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیتی را اولویت ملی دانست و گفت: تولد سالانه حدود ۵۰ هزار نوزاد سالم از مادر سالم در استان اصفهان مدیون خدمات کادر بهداشت و درمان در ارائه مراقبت های با کیفیت به مادران باردار است.