به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، کامران محمدی مدیر نشر سنگ درباره فروش در بخش فیزیکی و مجازی نمایشگاه کتاب به صورت همزمان گفت: سالها است درباره اینکه نمایشگاه باید نمایشگاه باشد و نه فروشگاه صحبت میکنیم، اما باید توجه داشت این مساله برای کشوری مانند ایران، شدنی نیست. در کشورهای دیگر اساس برگزاری یک نمایشگاه کتاب، کپیرایت است. ناشران از کشورهای مختلف با هم آشنا میشوند، قرار میگذارند و حق کتاب را میخرند.
او ادامه داد: ناشران در نمایشگاههای کتاب خارجی، از کتابهای مختلف رونمایی و جشن امضا برگزار میکنند. مدت برگزاری نمایشگاه آنها ۵ یا ۶ روز بیشتر نیست و بازدید از نمایشگاه بیش از ۲۰۰ هزار نفر نمیشود. اینها ارقام درباره نمایشگاه بزرگ مانند فرانکفورت است. این در حالی است که در ایران نمایشگاهی ۱۱روزه که روزی ۵۰۰ هزار نفر به آن مراجعه کنند برگزار میشود. در نمایشگاه کتاب تهران فروش وجود دارد. این از منظر اقتصادی برای ناشران تبدیل به موضوعی شدهاست تا جایی که وقتی دو سال نمایشگاه حضوری برگزار نشد، تحمل آن برای ناشران بسیار سنگین بود.
تغییر در ساختار نمایشگاه نیازمند زمینهسازی برای تغییرات است
مدیر نشر سنگ با تاکید بر اینکه برداشته شدن بخش فروش از نمایشگاه حضوری نیازمند تغییر زیرساختهای نمایشگاهی است، افزود: فکر میکنم برگزاری نمایشگاه حضوری به همین شکل بسیار خوب است و اگر زمانی توانستیم قانون کپیرایت را امضا و نویسندگان خارجی را به کشورمان دعوت کنیم. همچنین اگر توانستیم اقدامات لازم برای معرفی نویسندگان را برگزار کنیم، میتوانیم خواستار محدود شدن فروش در بخش مجازی نمایشگاه باشیم.
به گفته او این شکل از برگزاری نمایشگاه کتاب، مخصوص ایران است و هر نوع تغییر در آن نیازمند زمینهسازی برای تغییرات است. زیرا نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تنها نمایشگاهی است که فروش و این تعداد بازدیدکننده دارد. ناشران منتظر درآمدی هستند که نمایشگاه به بدنه صنعت نشر تزریق میکند، اگر نمایشگاه فروش نداشتهباشد ناشران بدبخت میشوند.
قیمت بالای کتاب، ریسک فروش را خیلی بالا میبرد
محمدی درباره تاثیر افزایش قیمت کاغذ بر قیمت کتاب و در نتیجه میزان فروش نمایشگاه، بیان کرد: افزایش قیمت کتاب مقداری به سیاست ناشر باز میگردد که میخواهد کتاب را با چه قیمتی تمام کند. همیشه کاغذ دربازار وجود دارد، اما قیمت بسیار بالایی دارد، بیش از یکسال است که یک بند کاغذ دولتی هم نگرفتیم. از اواخر سال ۹۹ تا امسال وضعیت همینطور است. برای تجدید چاپ هر کتابی از بازار آزاد کاغذ خریدم و کتاب را منتشر کردم اما کتابی که باید ۵۰ هزار تومان هزینه داشتهباشد؛ ۱۳۰ هزار تومان قیمت خورد.
مدیر انتشارات سنگ با اشاره به تاثیر قیمت کتاب بر بازار و فروش آن گفت: قیمت بالای کتاب، ریسک فروش را خیلی بالا میبرد و کتابی با عنوان «به آنها که عاشقشان بودم» دارم، این کتاب در دوره قبل نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران یعنی سال ۹۸ پرفروشترین کتاب بود و ۳۸ هزار تومان قیمت داشت؛ همان کتاب ۱۳۰ هزار تومان است و در این دوره جزء کم فروشترینها است. آن را تجدید چاپ کردم. فکر میکردم که امسال این کتاب فروش خوبی خواهدداشت، اما هر کسی قیمت آن را میبیند کتاب را زمین میگذارد. تمایل به کتابهای کم حجم و ارزان زیاد شدهاست. در دو دوره قبلی نمایشگاه مجازی کتابی بود که هیچ فروشی نداشت اما در این دوره تمام شد، زیرا قیمت کتاب قدیمی است و قیمت پایینی دارد.
مشکلی با برگزاری همزمان نمایشگاه فیزیکی و مجازی ندارم
محمدی درباره برگزاری همزمان نمایشگاه مجازی و فیزیکی بیان کرد: این نکته که شکل حضوری را نمایشگاه و بخش مجازی را فروشگاه بدانیم، استراتژی اشتباهی است. با همزمان برگزار شدن آنها مشکلی ندارم. فکر میکنم این روند برای هر دو بخش خوب است، هیچ اشکلی ندارد هر دو فروش داشتهباشد. اینکه میبینم نمایشگاه خلوت است به این دلیل است که مردم از شهرستان برای خرید کتاب به تهران نیامدهاند و خیلی راحت از خانه کتاب را میخرند.
مدیر انتشارات سنگ ادامه داد: اگرچه هماهنگی نمایشگاه فیزیکی و مجازی برای ناشر سخت است، این مشکل ناشر است. به نظرم اقدام درستی بود. اتحادیه ناشران و کتابفروشان و مسئولان هم به این فکر کردند که برگزاری همزمان باعث میشود که هر دو نمایشگاه خلوت شوند. خلوت بودن به ضرر ناشر نیست، زیرا درآمد نمایشگاه مجازی هم وارد جیب ناشر میشود.
به گفته او شاید بد نباشد که نمایشگاه کتاب در سالهای بعد در دو مقطع مختلف سال برگزار شود. یعنی برای مثال نمایشگاه مجازی در هفته کتاب برگزار شود و این نمایشگاه در اردیبهشت بماند. فروش در روزهای اول نمایشگاه کتاب در بخش مجازی بیشتربود، اما پایان هفته نمایشگاه حضوری فروش بهتری داشت.