به گزارش ایرنا، جاده در دست احداث سرچم - میاندوآب با هدف دسترسی ساکنان آذربایجان غربی به اتوبان پیامبر اعظم (ص) و کاهش ۱۵۰ کیلومتری مسیر تا پایتخت، ۳۳ سال قبل آغاز شده ولی به اتمام نرسیده و مردم این خطه همچنان در انتظار تکمیل و بهره برداری از آن هستند.
این طرح راهسازی که هدفش کاهش مسیر بخشی از شمال غرب کشور به پایتخت بود و قرار بود شهرهای زیادی در استان های آذربایجان غربی و کردستان را از بن بست خارج کند و در مدت زمان کمتری مردم را به مرکز کشور برساند را پروژه ملی میاندوآب - سرچم گذاشتند.
شاید روزی که این طرح آغاز شد کسی باور نمی‌کرد این پروژه رکورد بیشترین زمان اجرای یک پروژه عمرانی کشور را به خود اختصاص دهد؛ طی ۳۳ سال هشت دولت سرکار آمدند، وعده دادند، بودجه و اعتبار گذاشتند ولی بدون نتیجه، کار را به دولت بعدی پاس دادند.
این مسیر ۱۸۱ کیلومتری چنانچه به بهره برداری برسد، مدت زمان سفر از اتوبان زنجان - تبریز به میاندوآب حداقل ۲ ساعت کمتر می‌شود و به همین دلیل نیز مردم مشتاقانه در انتظار اتمام احداث این مسیر هستند، انتظاری که مردم بسیار امیدوارند در دولت مردمی آیت الله رییسی به سرانجام برسد.
با اتمام این پروژه علاوه بر کاهش ۱۵۰ کیلومتری مسافت میاندوآب با مرکز کشور، در میزان زمان و مصرف سوخت صرفه‌جویی و از استهلاک خودروها و حوادث جاده‌ای به میزان قابل توجهی کاسته خواهد شد و رفت و آمد مسافران از آزاد راه زنجان - تبریز به غرب و شمال غرب کشور و برعکس، بسیار راحت‌تر از گذشته خواهد شد و با کاهش زمان سفر جاده‌ای رفت و آمد مسافران به مرکز کشور از طریق جاده میاندوآب در آذربایجان‌غربی به سرچم در آذربایجان‌شرقی تسهیل می‌شود.
با بهره برداری از این محور تردد خودروها از استان‌های کردستان و آذربایجان‌غربی به تهران و زنجان به جای محور میاندوآب - مراغه - هشترود از مسیر میاندوآب - سرچم انجام خواهد شد ضمن آنکه تردد بیشتر روستاییان بخش باروق میاندوآب که راه دسترسی مناسبی ندارند و بُعد مسافت آنان تا مرکز شهرستان زیاد است با بهره‌برداری از این طرح تسهیل می‌شود.
اهمیت اجرای جاده سرچم
میاندوآب از شهرهای جنوب آذربایجان غربی است که در شرق دریاچه ارومیه، در مسیر پرترددی که منتهی به تبریز می‌شود قرار گرفته و سرچم نام منطقه ای است در شهرستان میانه آذربایجان شرقی که همسایه شرقی میاندوآب است.
ایده اتصال این ۲ نقطه در سال ۱۳۶۳ مطرح شد و طراحان این ایده آن را میان گذر ۲ استان آذربایجان غربی و شرقی هم می‌نامیدند چرا که بخش زیادی از ترافیک شمال غرب کشور را از محور تبریز حذف و به این محور جدید انتقال خواهد داد.
این جاده که ۶۵ کیلومتر از آن در آذربایجان‌غربی و در شهرستان میاندوآب و بقیه آن در مسیر آذربایجان‌شرقی واقع است، میاندوآب در آذربایجان غربی را به میانه در آذربایجان شرقی با ۱۸۱ کیلومتر طول وصل می‌کند و به دلیل آینکه در کیلومتر ۱۳۱ به اتوبان زنجان تبریز متصل می شود جاده سرچم نامیده می‌شود.
پس از کش و قوس های فراوان در راهروهای مجلس شورای اسلامی و وزارت راه سابق و نیز کشمکش بین مخالفان و موافقان این طرح سال ۱۳۷۰ وارد فاز اجرایی شد و کلنگ آن به زمین زده شد و برای نخستین بار نام سرچم وارد لیست طرح‌های راهسازی کشور شد.
این طرح از دو سمت میانه در آذربایجان شرقی و میاندوآب در آذربایجان غربی آغاز شد تا این محور ۱۸۱ کیلومتری شاهراه جدیدی در شمال غرب باشد، این پروژه در پنج قطعه طراحی شده بود که قطعه اول و دوم در آذربایجان غربی و قطعه سوم در آذربایجان شرقی واقع شده است، قطعات اول و پنجم از دو طرف در حالیکه همچنان پروژه موافقان و مخالفان فراوانی داشت طبق برنامه اجرا شد.
هدف نخست از اجرای این طرح اتصال به تهران به عنوان مرکز کشور است و هدف دوم آن اتصال به اردبیل و از آن طریق به شمال کشور است که اهمیت اجرای این طرح را چند برابر می‌کند.
مخالفان و موافقان چه می‌گویند؟
با توجه به موقعیت جغرافیایی میاندوآب و نقش محوری این شهرستان در منطقه، سه دهه پیش کلنگ احداث جاده میاندوآب به سرچم زمین زده شد تا فاصله این شهرستان و دیگر شهرها با توجه به موقعیت جغرافیایی میاندوآب با پایتخت کشور کاهش پیدا کند اما آن زمان هیچ کس حتی فکرش را هم نمی کرد که احداث این جاده بیش از ربع قرن به طول بیانجامد و مردم این منطقه را نزدیک به سه دهه چشم انتظار بگذارد.
کاهش ۱۸۱ کیلومتری مسیر شمال غرب کشور به تهران، کاهش بیش از ۲ ساعته زمان سفر، کاهش تصادفات جاده‌ای، کاهش مصرف سوخت و اتصال پایانه تجاری تمرچین پیرانشهر به عنوان شاهراه تجارت آسیا به مرکز کشور از مهمترین مزیت‌های هستند که موافقان از همان روزهای نخست شکل گیری ایده مطرح کردند.
هم اکنون اتوبوس‌های مسافربری، کامیون‌ها و دیگر خودروهای شخصی شهرهای جنوبی استان آذربایجان غربی و شماری از شهرهای شرقی استان کردستان و نیز برخی شهرهای استان آذربایجان شرقی از طریق محور مراغه و هشترود انجام می‌گیرد که این امر باعث شده است بار ترافیکی در این محور ۲ بانده باریک بالا بوده و نیز در برخی نقاط به علت تلاقی با خط راه آهن و پل‌هایی که بر روی این جاده نصب شده، مخاطراتی برای رانندگان داشته و شاهد سوانح دلخراش رانندگی در آن بوده‌ایم.
محور هشترود - مراغه که در واقع به عنوان مسیر جایگزین تبریز به تهران نیز محسوب می‌شود همچنین به دلیل کیفیت نامناسب ناشی از تردد فراوان در آن موجب استهلاک خودروها شده و مشکلات و هزینه های زیادی را به سامانه حمل و نقل وارد کند.
مخالفان این طرح هم که بیشترشان از استان آذربایجان شرقی هستند بر این باورند که احداث جاده میاندوآب به سرچم بر روی اقتصاد شهرهای این استان تاثیر منفی خواهد گذاشت.
به عقیده آنها با کاهش عبور و مرور به تدریج بسیاری از مشاغل در شهرهای همچون تبریز، مراغه، بناب و هشترود از بین خواهد رفت و بجای هزینه کردن در این مسیر کوهستانی دوبانده کردن محور مراغه به هشترود اقتصادی تر است.
تکمیل محور سرچم- میاندوآب به مطالبه عمومی تبدیل شده است
فرماندار ویژه میاندوآب می گوید: موضوع جاده سرچم به یک مطالبه عمومی از سوی مردم و سمن‌های این شهرستان تبدیل شده است بطوریکه در جلسه‌های مختلف آن را مطرح می‌کنند.
علی پیام با بیان اینکه تکمیل و اتمام این محور به نوعی به یک قضیه حیثیتی برای شهرستان تبدیل شده است، افزود: تکمیل و بهره‌برداری از این پروژه مهم نقش بسیار مهمی در توسعه منطقه ایفا خواهد کرد.
وی بیان کرد: در حال حاضر با سرعت گرفتن روند اجرای پروژه، مهاجرت معکوس در روستاهای واقع شده در مسیر این جاده در بخش باروق آغاز شده که بهسازی واحدهای مسکونی در بیشتر این روستاها گویای این موضوع است.
فرماندار میاندوآب با بیان اینکه بیشتر روستاییان به جهت دوری از مرکز شهرستان و نبود امکانات در سال‌های گذشته به شهرهای بزرگ مهاجرت کرده‌اند، افزود: اکنون با افزایش امیدها برای اتمام این پروژه، آنان به روستاهای خود برمی‌گردند و با توجه به ظرفیت‌های کشاورزی منطقه، این مهاجرت‌های معکوس به افزایش تولید محصولات کشاورزی و کاهش حاشیه‌نشینی در شهرها منجر می‌شود که با اتمام عملیات اجرایی این طرح، آثار مثبت زیادی در این زمینه خواهد داشت.
محور سرچم از ۹۲ درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار است
مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان غربی می‌گوید: عملیات اجرایی محور سرچم- میاندوآب که از محورهای مهم کریدور شرقی - غربی در شمال‌غرب کشور است که این شهرستان را به سمت میانه و شمال کشور متصل می‌کند هم اکنون از ۹۲ درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار است.
سیدمحسن حمزه لو گفت: این محور مواصلاتی که ۱۸۱ کیلومتر طول دارد در قالب پنج قطعه ۳۶ کیلومتری در حال احداث است که تاکنون قطعات یک، چهار و پنج آن مورد بهره برداری قرار گرفته و زیر بار ترافیک رفته است.
وی اضافه کرد: قطعات ۲ و سه آن نیز که هم اکنون در حال اجراست از ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی برخوردارست که در صورت تامین اعتبارات لازم در سال آینده مورد بهره برداری قرار گرفته و می‌تواند زیر بار ترافیک برود.
وی با بیان اینکه ۳۰ کیلومتر از عملیات آسفال ریزی قطعات ۲ و سه باقی مانده است، افزود: عبور خاکی از این میزان نیز بازگشایی شده و صرفا آسفالت آن باقی مانده که متناسب با تامین اعتبار و فصل کاری در سال جاری برای تکمیل آن اقدام خواهد شد.
مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان غربی تاکید کرد: برای تکمیل و زیر بار ترافیک قرار گرفتن این محور مواصلاتی در مجموع به یک هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
حمزه لو با بیان اینکه این محور آذربایجان‌غربی را از طریق میاندوآب به آزادراه تبریز به تهران و در نهایت ادامه به سمت استان‌های شمالی کشور متصل می‌کند، اظهار کرد: در سال جاری تنها ۱۱۰ میلیارد ریال اعتبار به اجرای این طرح اختصاص یافت.
وی افزود: بهره برداری از محور میاندوآب ببه سرچم با هدف دسترسی ساکنان جنوب آذربایجان غربی به اتوبان پیامبر اعظم (ص) و کاهش ۱۵۰ کیلومتری مسیر تا پایتخت در حال احداث است نقش مهمی در کاهش ترافیک ورودی میاندوآب از سمت آذربایجان‌شرقی و مرکز کشور داشته و تحولی در توسعه منطقه و رونق اقتصادی در بخش‌های روستایی و معدنی فراهم شود.
بخش هایی از جاده سرچم به دلیل گذشت زمان تخریب شده است
یکی از شهروندان میاندوآبی می‌گوید: بیش از ۳۰ سال پیش عملیات این جاده آغاز شده و در طول این سال‌ها که هزینه هنگفتی برای آن صرف شده است و به جای اینکه سریعتر تکمیل شود، هر روز نسبت به روز پیش در حال تخریب است.
علی خیری افزود: تاکنون قول‌های زیادی از سوی نمایندگان در مجلس شورای اسلامی در ادوار مختلف و سایر مسوولان برای اتمام این طرح داده شده ولی تاکنون هیچکدام محقق نشده است.
وی با بیان اینکه این پروژه مسیر ارتباطی ما که در روستاهای بالادست «باروق» زندگی می‌کنیم را بسیار تسهیل بخشیده است، اضافه کرد: اتمام این طرح نقش مهمی در ارتباط اهالی این منطقه با تهران و دیگر استان‌های همجوار خواهد داشت.
خیری با انتقاد از دست به دست شدن و نیمه تمام ماندن این طرح در طی سه دهه گفت: مسوولان بجای آنکه تلاش کنند این طرح را هر چه زودتر به پایان رسانده و به بهره برداری برسانند مشکلات عدم تکمیل آن را به گردن همدیگر می‌اندازند.
جاده سرچم در مسیر توسعه ای آذربایجان غربی نقش مهمی ایفا می‌کند
معاون وزیر راه و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور با بیان اینکه طی ۲ سال اخیر اقدامات خوبی در جهت تسریع در اتمام محور میاندوآب - میانه (جاده سرچم) انجام گرفت، گفت: با تخصیص اعتبار از سوی وزارت راه، تردد محلی از این پروژه هم اکنون برقرار شده است.
خیراله خادمی اظهار کرد: هنوز در ۳۰ کیلومتر از عملیات زیرسازی و آسفالت ریزی این محور باقیمانده که سعی می‌کنیم تا پایان امسال و حداکثر اواسط سال ۱۴۰۲ آن را به اتمام برسانیم.
وی افزود: این طرح مهم که تاثیر بسیار زیادی در کاهش طول مسیر میاندوآب و غرب کشور تا تهران دارد، در مسیر توسعه‌ای آذربایجان غربی نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.
وی ادامه داد: محور میاندوآب - میانه همچنین آذربایجان غربی و به ویژه میاندوآب را از بن بست خارج و به عنوان مسیر میانبر جهت دسترسی این استان و استان‌های غربی به مرکز کشور است.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه محور میاندوآب- میانه از محورهای مهم کریدور شرقی - غربی در شمال‌غرب کشور است، افزود: این محور آذربایجان‌غربی را از طریق میاندوآب به آزادراه تبریز به تهران و در نهایت به سمت استان‌های شمالی کشور متصل می‌کند.
خادمی گفت: کاهش ۶۵ کیلومتری مسافت از میاندوآب تا مرکز کشور و همچنین کاهش تصادفات جاده‌ای از نتایج مثبت احداث این جاده است و با بهره‌برداری از آن، تحولی در توسعه منطقه و رونق اقتصادی در بخش‌های روستایی و معدنی فراهم می‌شود.
محور سرچم مزایا و منافع بلندمدتی برای کشور دربردارد
یک کارشناس برنامه‌ریزی شهری و منطقه ای در مورد این طرح اظهار کرد: این پروژه در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مزایا و منافع بلند مدت و کوتاه مدتی برای چند استان کشور در بردارد.
رضا منافی‌آذر با بیان اینکه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی وقفه ۱۲ ساله در برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور ایجاد و برنامه هایی چون استقلال اقتصادی کشور و برنامه شرایط بحران با اهداف اقتصادی و استراتژیکی تنظیم شد افزود: جاده مواصلاتی میاندوآب - میانه (سرچم) نیز براساس این برنامه‌ها تنظیم شده بود ولی چون شرایط خاص برنامه های یادشده بنا به تغییر شرایط کشور محقق نشد، پروژه هایی از این دست با نااقبالی از سوی حاکمیت مواجه شد.
وی با بیان اینکه براساس سیاست‌های برنامه‌ریزی منطقه‌ای این پروژه، کاربرد بسیار موثری جهت سهولت در حمل و نقل غرب کشور با پایتخت کشور و شهرهای واقع در مسیر آن دارد، اضافه کرد: این طرح با توجه به نقش لجستیکی خاصی که برای جنوب آذربایجان غربی می‌آفریند و جریان افراد و کالا را تسهیل خواهد کرد از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
این کارشناس ادامه داد: بر پایه طبقه‌بندی انواع راه‌های برون شهری در آیین‌نامه طرح هندسی راه‌های ایران، این جاده را باید جزیی از شبکه راه‌های ملی و دهلیز سفرهای داخلی و عبوری از کشور قلمداد کنیم که از آنها به «راه اصلی درجه یک» یاد می‌شود.
وی گفت: اگر چه از نظر همین استاندارد، عرض محور، ایمنی جاده و خدمات کنار جاده‌ای آن ناکافی است و با توجه به طولانی شدن زمان پروژه کیفیت پوشش آن نیز نامناسب است ولی نباید از نقش این محور در دسترسی به سکونتگاه‌های روستایی چشم‌پوشی شود.
وی با بیان اینکه با تکمیل خطوط آنتن از این محور به سکونتگاه‌هایی که در مسیر شرقی- غربی آن واقع است اثر حمل و نقلی آن پربارتر خواهد شد و شاخص دسترسی به جاده در این نواحی افزایش خواهد یافت، بیان کرد: از سوی دیگر با توجه به پتانسیل‌های اکوتوریستی موجود در این ناحیه، این جاده در توسعه گردشگری نیز اثرگذار خواهد بود.
منافی‌آذر اظهار کرد: از بعد اجتماعی، طولانی شدن عملیات اجرایی این پروژه، آن را به مطالبه‌ای اجتماعی تبدیل کرده و برای جولان سیاسیون به ویژه در موعد تبلیغات انتخاباتی خوراک ایجاد کرده و از اهداف استراتژیکی آن همیشه مغفول مانده است.
وی اضافه کرد: دیگر مزیت اجتماعی این جاده کاهش زمان دسترسی به پایتخت است که ناحیه جنوب آذربایجان غربی (شهرستان‌های نقده، شاهین دژ، بوکان و مهاباد و میاندوآب) از مزیت حمل و نقلی و لجستیکی آن بیشترین بهره را خواهد برد و به همین خاطر از منظر توسعه منطقه ای این محور موجب افزایش توازن در شاخص‌های حمل و نقل در این ناحیه و تقویت نقش لجستیکی خواهد شد.
این کارشناس برنامه‌ریزی منطقه‌ای و شهری گفت: صنایع موجود در این ناحیه به راحتی به بازارهای داخلی دسترسی پیدا خواهند کرد و تولیدات غیر صنعتی نیز با سهولت بیشتری جابجا خواهد شد.
به اعتقاد کارشناسان نه تنها با اتمام این طرح مهم شاهد کاهش در مدت زمان سفر، تصادف و ترافیک خواهد شد و دسترسی پایتخت برای شهرهای شمال غرب کشور آسان تر خواهد بود بلکه بازگشت سرمایه از محل صرفه جویی سوخت در مدت کمتر از ۴ سال اتفاق خواهد افتاد چرا که بر اساس بررسی‌های انجام شده در صورت تکمیل طرح بطور میانگین روزانه پنج هزار خودرو در این مسیر تردد خواهند کرد که با احتساب کاهش مصرف ۲۰ لیتری سالانه نزدیک به ۱۰۰ میلیارد تومان صرفه جویی خواهد شد.
اما جدا از همه این مزیت ها آنچه تکمیل پروژه میاندوآب - سرچم را ضروری به نظر میرساند تحقق یک وعده است، وعده‌ای که مردم شهرهای جنوب آذربایجان غربی و شمال استان کردستان مدت‌هاست چشم انتظارش هستند و امیدوارند سال ۱۴۰۰ پایان سه دهه بدقولی باشد.
مردم این منطقه امیدوارند در سفر آتی رییس جمهور به استان آذربایجان غربی کمک مالی مورد نیاز به این پروژه صورت گیرد تا بتوان قطعه پایانی آنرا تکمیل و پروژه را آماده افتتاح کرد.
شهرستان میاندوآب با ۲۷۷ هزار نفر جمعیت در جنوب آذربایجان‌غربی و در شاهرگ مواصلاتی سه استان کشور شامل آذربایجان‌غربی، آذربایجان‌شرقی و کردستان واقع شده است.
طرح محور سرچم - میاندوآب به طول ۱۸۰ کیلومتر در پنج قطعه در حال ساخت است که قطعات یک و پنج آن به اتمام رسیده و قطعه یک تحویل موقت شده و قطعه پنج نیز که در محدوده آذربایجان‌شرقی واقع شده زیر بار ترافیک رفته است.
اتمام این طرح ملی با برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح می‌تواند سرآغاز تحولی بزرگ در حمل و نقل سریع و آسان مسافر و کالا باشد.