رشت– ایرنا- جام سیمین زراندود «رشی» یک نمونه زیبا از هنر قلمزنی دوره ساسانی پس از سه دهه دوری امروز چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت ماه به همراه ۱۵۰ اثر مربوط به همین عصر بمناسبت روز جهانی موزه با حضور جمعی از مدیران و علاقه مندان میراث فرهنگی در موطنش گیلان و در گنجینه بیستون رشت رونمایی شد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، جام مکشوفه یادشده در روستای رشی (وجه تسمیه رشی به معنای قهوه ای و سیاه است و ریشه در مباحث اقلیمی منطقه دارد) بخش رحمت آباد رودبار بعد از زلزله رودبار در مرمت و بازسازی یک واحد مسکونی به همراه مجموعه ای از جام های پایه دار، اشیا مفرغی و ظروف سفالی به طور اتفاقی کشف و در سال ۷۲ وارد موزه رشت شد. اما متاسفانه 6 ماه بعد از آن به سرقت رفت.

موضوع مهم سرقت جام (ظروفی که در آن طرح های نقش برجسته حکاکی شده است) رشی که در واقع بشقاب سیمین زراندود است، پس از تشکیل پرونده در اینترپل (پلیس بین الملل) مورد پیگیری قرار گرفت و در نهایت در سال ۱۳۷۳ در لندن شناسایی و پس از اعلام نظر کارشناسی توسط مرحوم علی حاکمی، این شی در همان سال به کشور بازگردانده شد و با شماره ۴۱۵ در موزه ملی ایران به ثبت رسید.

این شی به همراه سایر اشیای نفیس موزه ملی ایران به مدت پنج سال در «نمایشگاه هفت هزار سال هنر ایران» در کشورهای اروپایی به نمایش در آمد. علاوه بر این نمایشگاه، بشقاب سیمین رشی در چند نمایشگاه دیگر از جمله نمایشگاه ایران: مهد تمدن در موزه درنتس هلند و موزه آلیکانته اسپانیا نیز به نمایش درآمد. این شی تاکنون در پنج کاتالوگ نمایشگاه های موزه ملی ایران معرفی شده است.

مدیر کل میراث فرهنگی گیلان گفت: بشقاب سیمین رشی یک نمونه زیبا از هنر قلمزنی دوره ساسانی محسوب می شود که سطح داخلی آن دارای نقوش برجسته قایقرانان، ماهی، اردک و موجودات افسانه ای است.

به گفته ولی جهانی  این نقوش عبارتند از: نقش ۱۸ ماهی که در سه مورد تنها دم هایشان در بیرون از آب تصویر شده است. نقش ۱۸ اردک که بر روی سطح آب شناورند که از میان آنها سر و گردنش چهار اردک بیرون از آب تصویر شده است. موضوعات تصویر شده در بشقاب رشی با دیگر ظروف ساسانی متفاوت اند، زیرا اکثر ظروف و جام های منقوش این دوره در تجلیل از شاه ساسانی و نمایش اقتدار و زندگی پر تجمل شاهانه یا نقوش حیوانات اساطیری اند. شاید بتوان گفت که بشقاب رشی یکی از اولین نمونه های هنر دوره ی ساسانی است که موضوع نقوش به کار برده شده در آن مربوط به زندگی عموم جامعه ساسانی است.

وی تاکید کرد: موضوع اصلی به کار برده شده بر روی این بشقاب که صحنه ی ماهی گیری را نشان می دهد ، تایید می کند که بشقاب فوق توسط هنرمندان منطقه ی گیلان یا به سفارش یکی از بزرگان ساسانی، که شاید با خانواده سلطنتی نیز ارتباط داشته، ساخته شده است. شاید بتوان این شخص را همان فرد نشسته در درون یکی از قایق ها دانست که ناظر بر کار ماهی گیران است. در زمینه ی تاریخ گذاری آن می توان گفت که بشقاب رشی متعلق به قرون ۶ و۷ میلادی و مربوط به اواخر دوره ساسانی است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی گیلان گفت: همراه با روز جهانی موزه ۱۵۷ برنامه اجرا خواهد شد که شامل برپایی جشنواره های بومی مانند جشنواره چای املش، گلابگیری گیلده شفت، افتتاحیه اقامتگاه بومگردی، مسابقات عکس از موزه ها و بناهای تاریخی و برپایی نمایشگاه های متعدد میراث فرهنگی است.

به گفته جهانی، نشست های تخصصی، کارگاه های آموزشی و تجلیل از فعالان میراث فرهنگی و بناهای تاریخی بمنظور نهادینه سازی موزه بعنوان جاذبه گردشگری و همچنین ترغیب مردم به حفاظت از میراث فرهنگی از دیگر برنامه‌های روز جهانی موزه خواهد بود. 

وی یادآور شد: ۲۲موزه فعال در استان داریم که ۱۲ موزه در دوسال گذشته بهره برداری شده و ۱۰ موزه دیگر در دست مرمت است که ۴۰ میلیارد تومان اعتبار از محل اعتبارات سفر رئیس جمهوری برای این اقدام در نظر گرفته شده که در صورت تخصیص اعتبار و تکمیل ،این طرح به قطع به جذابیت مقاصد گردشگری نو می افزاید. 

جهانی اظهار امیدواری کرد که عموم علاقمندان از نمایشگاه جام رشی ،این شاهکار هنر و فرهنگ ساسانی دیدن کنند.