به گزارش ایرنا، نام شهر کوچک مرزی گمیشان پس از حادثه سیل سال ۱۳۹۸ بر سر زبان ها افتاد، شهری با تاریخی چند هزار ساله که در ساحل دریای خزر واقع شده است. گمیش تپه مرکز این شهر واقع در شمال غربی استان گلستان با خانه های چوبی که بیش از یک صد سال قدمت دارد به سبب دور افتادگی از مرکز استان مهجور و از بسیاری از خدمات بی نصیب مانده است.
"کوموش دپه" و "گمیش دپه" در لغت به معنای "تپه نقره‌ای" است که علت این نامگذاری را پیدا شدن اشیای قدیمی از جمله ظروف و مسکوکات نقره‌ای در حاشیه این شهر و تپه های آن می دانند که این کشفیات از جهات دیگر بر باستانی بودن و قدمت بالای این خطه ساحلی دریای خزر هم دلالت دارد.
در حدود یکصد سال قبل رودخانه از داخل شهر گمیش تپه می گذشت و به همین دلیل دریانوردی و تجارت دریایی رونق داشت و این شهر دوران باشکوهی را پشت سر گذاشته است.
در گذشته بیشتر ساکنان گمیش تپه ملاح و صاحب قایق‌های بزرگ بودند و حمل بار بین بنادر ایران و روسیه قبل از تشکیل اتحاد جماهیر شوروی بوسیله آنان انجام می گرفت که با از بین رفتن قایقرانی و دریانوردی در گمیشان به دلایل مختلف از جمله پسروی آب خزر، امروز ساکنان این شهر به طور عمده از طریق کشاورزی، دامداری و صیادی تامین معاش می‌کنند.
گمیشان که از شمال به کشور ترکمنستان، از جنوب به بندر ترکمن، از شرق به آق قلا و از غرب به دریای خزر محدود می‌شود به عنوان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ترکمن‌نشین شمال ایران محسوب می شود به نحوی که سابقه تاسیس بلدیه بیش از ۱۰۰ سال است.
با وجود همجواری با دریای خزر ، برخورداری از مراتع وسیع و دامسراهای فراوان، صنایع دستی و هنرمندان بی شمار حوزه فرش و پشتی از جمله ظرفیت های گمیشان محسوب می شود که طی سالیان اخیر نتوانسته تحولی در این شهر رقم بزند، همه این دلایل سبب شد تا گمیشان در زمره کم برخوردارترین شهرستان های ایران قرار گیرد تا شاهد پیش بینی چندین طرح در قالب اقتصاد مقاومتی در این شهر باشیم.
در همین راستا، تاکنون طرح های مختلفی همچون ایجاد مخزن و سدهای لاستیکی، ایجاد و توسعه سایت پرورش میگو ، حمایت از فعالان صنایع دستی حوزه فرش، ساخت مزارع پرورش ماهی در قفس و دیگر طرح های مشابه را اجرا تا غبار محرومیت را از این شهر بزدایند اما کم برخورداری همچنان در این شهر استان گلستان مشهود مانده است.
در چند سال اخیر مسوولان کشوری و استانی مسیر دیگری را برای توسعه این منطقه محروم در پیش گرفته اند، توسعه تبادلات تجارت مرزی از طریق راه اندازی پایانه حمل و نقل مرزی و احیانا گمرک یکی از این موارد است.
فرصتی برای رونق گلستان است
به گزارش ایرنا ، توسعه پایانه های حمل نقل مرزی یکی از فرصت هایی است که در گلستان به آن پرداخته نشده است. در این مراکز امکان تردد مسافر و عبور و مرور انواع خودروها و کامیون ها فراهم شده و زمینه اشتغال افزایش می یابد و به ایجاد رونق در مرزها کمک بسیاری می کند.
یکی از موارد گنجانده شده در تفاهم نامه های امضا شده بین ۲ رییس جمهور ایران و ترکمنستان در ماه های گذشته موضوع ایجاد بازارچه و یا پایانه مرزی در منطقه گمیشان در محدوده حسنقلی ترکمنستان است.
گمیش تپه توان تبدیل مرکز تبادلات فرامرزی را داراست
آنه قربان بحرپیمایی یکی از بومیان گمیشان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: موضوع جانمایی و مکان یابی برای احداث بازارچه و پایانه مرزی در سه سال گذشته و در دوره مجلس دهم در دستور کار نماینده مردم وقت منطقه در مجلس قرار داشت.
وی ادامه داد: براساس توافقات اولیه این مرکز ترانزیتی در شمال شهر گمیش تپه و در نقطه صفر مرزی و نزدیکترین فاصله با شهر حسنقلی ترکمنستان احداث خواهد شد.
بحرپیمایی خاطرنشان کرد: به طور معمول در پایانه های مرزی و بر اساس توافق ۲ کشور تاسیسات موردنیاز پیش بینی می شود و اهالی ۲ کشور می توانند اقلام و اجناسی را که بر اساس توافق نامه های قبلی ۲ کشور مشخص شده به خرید و فروش برسانند و امکان تردد کامیون ها فراهم می شود.
وی به گذشته تجاری این شهر ساحلی اشاره و اضافه کرد: در کمتر از یکصد سال قبل یکی از شاخه های اصلی گرگانرود از داخل گمیش تپه می گذشت و به گفته کهنسالان این منطقه ، روزگاری کشتی های باری بزرگ در مجاورت این شهر پهلو می گرفت.
بحرپیمایی ادامه داد: وجود گمرک خانه در این شهر نشانه ای از وجود رونق اقتصادی در گمیش تپه قدیم است به زبان ساده تر یعنی این که این شهر از نظر جغرافیایی و راهبردی توان تبدیل به یک مرکز تبادلات فرا مرزی را داراست.
آرزوی دیرینه اهالی
فرماندار گمیشان هم با تاکید بر ضرورت راه اندازی بازارچه و مرکز مرزی در شمال این شهرستان اظهارداشت این موضوع یکی از مباحثی است که سال ها در دستور کار قرار دارد و مورد حمایت علی محمد زنگانه استاندار استان هم است.
امید سقلی به خبرنگار ایرنا گفت : تلاش داریم با فراهم کردن زیرساخت‌ها در منطقه مرزی شمال گمیشان از قبیل آب و برق و بهسازی جاده زمینه تحقق این آرزوی دیرین مردم مرزنشین فراهم شود.
نماینده مردم شهرستان های کردکوی، گمیشان ، ترکمن و بندرگز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: اولین مرز گمرکی گلستان با سابقه حدود یکصد ساله در گمیشان قرار داشت و در زمان حاضر و پس از کش و قوس های فراوان مکاتبات و موافقت های اولیه بین ۲ وزارت خانه امور خارجه انجام شده است.
عبدالجلال ایری تصریح کرد: در زمان حاضر اقلام بازرگانان ترکمنستانی محصولات وارداتی خود را از تهران یا دیگر نقاط کشور از مسیر سرخس عبور می دهند، یعنی اینکه تریلرهای حامل محصولات صادراتی به ترکمنستان با عبور از گرگان با طی حدود ۵۰۰ کیلومتر به منطقه سرخس رسیده و در ادامه با طی ۵۰۰ کیلومتر در داخل خاک ترکمنستان به بندرترکمن باشی کراسنوودسک ترکمنستان (در ۱۰۰ کیلومتری گمیشان)می رسند تا از ظرفیت های این بندر به سوی روسیه و دیگر کشورها صادر شوند.
اهتمام ایجاد پایانه حمل و نقل بیشتر شود
ایری ادامه داد: اگر بازارچه و پایانه مرزی گمیشان و گمرک آن راه اندازی شود برای ترانزیت هر محموله ۱۰۰۰ کیلومتر مسیر جاده ای صرفه جویی می شود و این مسافت قیمت تمام شده را بسیار زیاد کاهش می دهد.
وی افزود: ایجاد بازارچه و یا پایانه حمل و نقل مرزی در گمیشان جزو یکی از مصوبات سفر اخیر حجت الاسلام رییسی به ترکمنستان بود که بین وزیر راه و شهرسازی و همتای ترکمنستانی وی در وزارت راه به امضا رسید.
ایری گفت : برای شتاب بخشیدن به اجرای این توافق نامه دیداری با معاون اقتصادی وزیر کشور انجام شد و تلاش خواهیم داشت تا هر چه سریعتر مقدمات اجرای این مرکز مرزی محقق شود.
ایری ادامه داد : باید بپذیریم که منافع ایجاد پایانه و گمرک در منطقه گمیشان و حسنقلی ترکمنستان برای طرف ایرانی بیشتر است و باید اهتمام تلاش ایرانی برای نهایی شدن این پروژه بیشتر باشد.
تبادلات مالی ۲ کشور افزایش می یابد
نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت : برخورداری گلستان از مرزهای طولانی با کشور دوست و برادر ترکمنستان یک مزیت ارزشمند و مهم برای این منطقه تلقی می شود.
غلامرضا منتظری افزود: میزان تبادلات مالی بین ایران و ترکمسنتان نسبت به سال گذشته افزایش یافته است اما با توجه به ظرفیتی که بین طرفین وجود دارد تا وضع مطلوب فاصله زیادی دارد.
وی با اشاره به مذاکرات صورت گرفته با وزیر امور خارجه برای تحقق این هدف گفت : زمینه های صادراتی بالای گلستان و بازارهای چند صد میلیونی کشور های اوراسیا پتانسیل ارزشمندی است که می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات استان به ویژه دغدغه های اقتصادی باشد.
رییس کمیسیون عمران مجلس: احداث می شود
رییس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در سفر هفته اخیر به گلستان با اشاره به تعاملات حسنه جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان گفت: با هدف ارتقای تبادلات مالی و تقویت اقتصاد مرزنشینان گلستانی پایانه حمل و نقل مرزی در شهرستان گمیشان احداث می شود.
محمدرضا رضایی‌کوچی افزود : وجود فرصت های متعدد صادراتی در گلستان زمینه مناسبی برای راه اندازی پایانه حمل و نقل مرزی ایجاد کرده است که تلاش می کنیم با مساعدت کمیسیون عمران و مشارکت بخش خصوصی این موضوع اجرایی شود.
به گزارش ایرنا، شهر مرزی و ترکمن نشین گمیشان در شمال غربی گلستان با شهر حسنقلی ترکمنستان فاصله بسیاری کمی دارد که در گذشته های دور ، مرز گمیشان به محل داد و ستد اهالی ۲ کشور بود که با روی کار آمدن دولت سیزدهم موضوع احداث پایانه مرزی به طور جدی در حال پیگیری است.
به اعتقاد مسوولان و کارشناسان امر پایانه مرزی موتور محرک اقتصاد مناطق مرزی محسوب شده و در صورت برخورداری از توسعه و رونق مناسب، می‌تواند منافع اقتصادی، اجتماعی، و سیاسی قابل توجهی را برای اقتصاد گلستان و سپس کشور به ارمغان آورد.
رییس جمهور: تبادلات مرزی قانونمند بسیار سودمند است
با روی کار آمدن دولت جهادی و مردمی سیزدهم، تلاش برای رونق اقتصادی و توسعه مناطق مرزی در دستور کار ویژه قرار گرفته است.
یکی از موضوعات مورد توجه در دولت سیزدهم توجه ویژه به مرزنشینان و تلاش برای حل مشکلات آنهاست.
آیت الله رییسی رییس جمهور پیش تر در این زمینه اظهارداشت : تبادلات مرزی مرزنشینان را در قالب یک بازار کامل قانونمند و سامان‌یافته، بسیار سودمند می‌دانم، این تبادلات هم ایجاد اشتغال می‌کند و هم نحوه تجارت و داد و ستد با کشورهای همجوار را سامان می‌دهد و از قاچاق کالا جلوگیری می‌کند.
وی همچنین ایجاد دیپلماسی اقتصادی مناسب برای افزایش مبادلات با ۱۵ کشور هم مرز با ایران را خواستار شده بود.
توسعه تجارت با همسایگان اولویت سیاست خارجی دولت
رییس جمهور افزود: توسعه تجارت با همسایگان و کشورهای منطقه اولویت سیاست خارجی دولت سیزدهم بوده و ساز و کار مناسب، پیگیری و اجرای این سیاست در وزارت امور خارجه طراحی و عملیاتی شده است.
به گزارش ایرنا، به اعتقاد برخی کارشناسان نبود زیرساخت کافی برای استقرار صنایع، پایین بودن کیفیت زمین و شوری خاک منطقه و کاهش منابع آبزی دریای خزر طی سال‌های اخیر از جمله دلایل عقب ماندگی این شهرستان و پایین بودن نرخ اشتغال نسبت به سایر مناطق گلستان است که ایجاد بازارچه مرزی و یا گمرک در این منطقه می تواند بخش زیادی از نیازمندی های استان و حتی استان های شمالی را برطرف کند و زمینه اشتغال پایدار هزاران نفر را در منطق فراهم کند.
شهرستان گمیشان با ۸۰ هزار نفر جمعیت در شمال غربی گلستان واقع است.