به گزارش ایرنا، «لورا روزن» خبرنگار کهنه کار آمریکایی طی گزارشی در خبرنامه «دیپلماتیک» نوشت: مقامات اروپایی و کارشناسان منع اشاعه هشدار می دهند که در صورت احیا نشدن برجام، جهان به سرعت درگیر یک بحران در حوزه برنامه هسته ای ایران می شود.
مقامات فعلی و پیشین اروپا، عاجزانه هشدار می دهند که محافظه کاری سیاسی دولت بایدن درباره موضوعی که بیشتر نمادین است تا واقعی، می تواند به شکست مذاکرات وین بیانجامد.
«روزن» به نقل از یک دیپلمات اروپایی که نخواست نامش فاش شود، خاطرنشان کرد: هر روز که از مذاکرات بدون توافق با ایران بگذرد، خطر از دست دادن همه دستاوردهای برجام به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد. آمریکا و ایران در دو جهت متفاوت حرکت می کنند و اختلاف دیدگاه ها روبه کاهش نیست.
«خاویر سولانا» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و «کارل بیلدت» نخست وزیر سابق سوئد، این هفته طی مقاله ای در روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» هشدار دادند که بایدن باید هزینه های انفعال در قبال مذاکرات هسته ای با ایران را جدی بگیرد و راهی برای پیشبرد آن پیدا کند در غیر این صورت ممکن است غرب درگیر نزاعی شود که خواست هیچ کس نیست.
«روزن» در یادداشت خود برای خبرنامه دیپلماتیک، اظهارات سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در ۱۷ ماه می را یادآور شد و به نقل از وی نوشت: پیش نویس توافق درباره بازگشت به تعهدات برجامی، ۲ ماه پیش آماده شد. مذاکره کنندگان سه کشور اروپایی حاضر در مذاکرات، مجاب شدند که توافق می تواند در مدت کوتاهی نهایی شود و به همین دلیل، وین را ترک کردند.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه تصریح کرد: مذاکرات بین ایران و آمریکا به دلیل موضوعی که به برجام مربوط نیست، متوقف شده است. ما از همه طرف ها می خواهیم رویکردی مسئولانه در پیش بگیرند و برای نهایی کردن توافق، فورا تصمیم بگیرند. رها کردن موضوع، اشتباهی جدا خطرناک خواهد بود.
«روزن» در این یادداشت نوشت: اگرچه متن پیش نویس توافق درباره احیای برجام آماده شده است اما از ماه مارس، به خاطر خواسته ایران برای خارج شدن «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» از لیست گروه های تروریستی آمریکا، مذاکرات درباره احیای توافق، در بن بست قرار گرفته است. دولت آمریکا اعلام کرده که فقط در صورتی این نهاد را از لیست خارج می کند که دو طرف متعهد شوند مقامات سابق یکدیگر را هدف قرار ندهند.
نویسنده این مقاله، سفر هفته گذشته «انریکه مورا» معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده گفت‌وگوهای وین به ایران را یادآور شد و به نقل از منابع آگاه نوشت: گفت وگو درباره موکول شدن خروج «سپاه پاسداران» از لیست تروریستی آمریکا به بعد از نهایی شدن مذاکرات، یکی از مباحث مطرح در مذاکرات مورا و مقامات ایرانی بوده است.
«روزن» به نقل از یکی از کارشناسانی که به همه طرف های درگیر در مذاکرات مشورت می دهد، روز جمعه مدعی شد بعد از سفر مورا به تهران، سیگنال های نسبتا مثبتی از ایران دریافت کرده است و ایرانی ها احتمالا طرح «موکول شدن مذاکره درباره خروج سپاه از لیست را به بعد از توافق» را پذیرفته اند.
نویسنده مقاله در عین حال به نقل از کارشناس دیگری، رایزنی های «مورا» در تهران را بی نتیجه ارزیابی کرد.
«روزن» نوشت: آژانس بین المللی انرژی اتمی هفته گذشته اعلام کرد، ایران ۴۰ کیلوگرم اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد تولید کرده که از نظر کارشناسان عدم اشاعه، بدان معناست که امکان ساخت بمب اتمی در کمتر از ۲ هفته را دارد.
وی به نقل از «کلسی دیونپورت» مدیر بخش «سیاست عدم اشاعه تسلیحات اتمی» در «انجمن کنترل تسلیحات آمریکا» مدعی شد این خطر وجود دارد که برنامه غنی سازی ایران به حدی از پیشرفت رسیده باشد که نقطه گریز آن قابل شناسایی نباشد.
«دیونپورت» مدعی شد که ایران ممکن است در فاصله بازدیدهای بازرسان آژانس، مواد لازم برای ساخت بمب را بسازد و این موضوع، عدم اشاعه را تهدید می کند. بعید است ایران قصد برداشتن یک گام قطعی برای ساخت بمب را داشته باشد اما اسرائیل و آمریکا نمی خواهند با ریسک چنین اقدامی زندگی کنند.
وی معتقد است: سریع ترین و موثرین روش برای راستی آزمایی بازگشت برنامه هسته ای، بازگشت تهران و واشنگتن به تعهداتشان قبل از آن است که خیلی دیر شود. بهترین گزینه نظارت های دقیق در اولین زمان ممکن است و برای تحقق آن، لازم است برجام احیا شود.
«دیونپورت» با اشاره به خودداری آمریکا از خارج کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تصریح کرد: انفعال دولت بایدن، خطر بسته شدن پنجره حیاتی توافق را در پی دارد. دولت بایدن اجازه می دهد که «سیاست» و نه «سیاست موثر عدم اشاعه» هدایتگر تصمیماتش باشد. خطر هسته ای تا زمانی که آنها یک اقدام عاقلانه انجام دهند، ادامه خواهد داشت.
«روزن» نوشت: انتظار می رود آژانس بین المللی انرژی اتمی هفته آینده گزارش فصلی خود را پیش از برگزاری نشست آتی شورای حکام در ۶ ژوئن منتشر کند و «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، قرار است چهارشنبه هفته آینده، ۲۵ می درباره مذاکرات برجام به کمیته روابط خارجی سنا گزارش دهد.
وی افزود: مقامات فعلی و سابق اروپا به شدت از دولت بایدن به دلیل مانع تراشی در مسیر توافق وین خسته شده اند و معتقدند دولت بایدن به خاطر موضوعی که از نظر آنها هم چندان مهم نیست، حصول به توافق را معطل گذاشته است.
این خبرنگار حوزه سیاست خارجی آمریکا به مقاله «سولانا» و «بیلدت» در واشنگتن پست اشاره کرد و به نقل از آنها نوشت: قرارداده شدن سپاه در لیست تروریستی آمریکا، اقدامی نمادین بوده که ارتباط بسیار کمی با موضوع هسته ای دارد. دولت بایدن وعده بازگشت به برجام را داد که این موضوع مورد حمایت متحدانش قرار گرفت اما اکنون برای بازگشت بسیار کند گام برمی دارد.