به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات ایرنا؛ شنبه (۳۱ اردیبهشت‌ماه) هم‌زمان با سپری کردن آخرین چکه از بهشتی‌ترین ماه خداوند؛ با آخرین روز از برگزاری بخش فیزیکی سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مقارن بود.
بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور بعد از دو سال وقفه به‌سبب شیوع کرونا از ۲۱ اردیبهشت‌ماه به میزبانی مصلای امام‌خمینی(ره) بار دیگر فضا و مجالی را فراهم کرد تا در کنار گردهم آمدن بیش‌از ۱۷۰۰ ناشر فعال سراسر کشور زیر چتر واحدی بخ نام نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛ این رویداد از بیش‌از ۳۰ کشور جهان؛ ۱۷۰ ناشر بین‌المللی و بیش از ۵۰ میهمان بین‌المللی و از اعضای برجسته فرهنگ و هنر کشورهای پنج قاره میزبانی کند.
حضور سر زده رییس جمهوری؛ خستگی‌ناپذیر و زدودن غبار سفر استانی
یازدهمین و آخرین روز از برگزاری بخش فیزیکی سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران این‌بار فصل و فضای فعالیت خود را قبل از ساعت ۱۰ صبح و آغاز به کار رسمی این رخداد شروع کرد.
جایی که در این روز مصلای امام‌خمینی(ره)؛ میزبان بهشت واژه‌ها و بوستان علم، ادب و دانایی، پذیرای مهمان ویژه‌ای بود. آیت‌الله دکتر سیدابراهیم رئیسی؛ رئیس دولت مردمی سیزدهم درحالی که تا حوالی ساعت ۲۳ شامگاه جمعه (۳۰ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱) در استان آذربایجان غربی در قالب سفرهای استانی دولت و اعضای کابینه آن جهت مدیریت، برنامه‌ریزی و نظارت بر اجرای برنامه‌های کلان کشور در امور مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی حاضر بود؛ حوالی ساعت ۸:۳۰ صبح هنوز غبار خستگی از سفر دولت و اعضای کابینه از تن نزدوده بود؛ خود را مشتاقانه به نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رساند.
حضور سرزده و بدون تشریفات خاص شخص نخست اجرایی دولت آن‌هم بعد از سفر فشرده و توأم با برنامه‌ها، جلسات و نشست‌های متعدد کاری در استانی دیگر نه‌تنها مورد اقبال و استقبال ناشران و غرفه‌داران قرار گرفت که تعجب، شور و شعف از این حضور را می‌شد در چهره مسئولان غرفه‌های مختلف نمایشگاه به‌وضوح رصد کرد.
البته که شنیدن این زمزمه که شعار «دولت جهادی انقلابی و مردمی» از سوی شخص نخست دولت و اعضای کابینه وی نه تنها در حد شعار باقی نماند که جنبه عینی، عملیاتی و اجرایی گرفته است.
دکتر سید ابراهیم رئیسی با تأکید بر این‌که هم‌زمان با پایان سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران باید دفتر برنامه‌های مدیریتی، اجرایی و برگزاری هرچه باشکوه‌تر نمایشگاه سال آینده (سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران) را از هم‌اکنون گشوددکتر سید ابراهیم رئیسی در کنار حضور در شبستان مصلای امام‌خمینی(ره) و بازدید از اغلب غرفه‌های سالن ناشران عمومی؛ با روی گشاره و صبوری خاص به گفت‌وگو با مسئولان غرفه‌ها و شنیدن درد دل و مطالبات آنها پرداخت و با تأکید بر این‌که هم‌زمان با پایان سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران باید دفتر برنامه‌های مدیریتی، اجرایی و برگزاری هرچه باشکوه‌تر نمایشگاه سال آینده (سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران) را از هم‌اکنون گشود.
آیت‌الله رئیسی این مهم را به محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ یاسر احمدوند معاون امور فرهنگی وزارت‌خانه و رئیس نمایشگاه سی‌وسوم؛ علی رمضانی قائم‌مقام رئیس نمایشگاه و دیگر همراهانش تأیید و تأکید کرد.
میزبانی نمایشگاه کتاب در روز آخر از دو طیف متمایز از مخاطبان
شنبه (۳۱ اردیبهشت‌ماه) مصادف با یازدهمین و آخرین روز از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در نگاه کلی میزبان دو طیف از مخاطبان، مشتاقان و علاقه‌مندان یاره مهربان بود.
نخست؛ اهل کتاب و طرف‌داران پروپاقرص این محصول فکر، اندیشه و ادب که فرصت و فضا را در آخرین روز برگزاری نمایشگاه بار دیگر مغتنم شمرده و این بار شاید نه در ساحت خریدار که به‌عنوان یک بازدیدکننده فرهنگی، برای همدلی با آخرین روز نمایشگاه خود را به مصلای امام‌خمینی(ره) رسانده بودند.
دو دیگر؛ طیفی که کار خرید کتاب‌های مدنظر خود را به آخرین روز نمایشگاه و در اولین روز هفته که روزی به نسبت آرام‌تر و خلوت‌تر نسبت‌به تعطیلات پایان هفته سپری‌شده بود را شاهمل می‌شدند.
دوگانه دلتنگی و لبخند
بعد از گذران ۱۱ روز، ناگزیر به وداع از شهر بنا شده نمایشگاه سی‌و سوم در مصلای امام‌خمینی(ره) بودند
اتفاق دیگری که در آخرین روز نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بیش‌از پیش به چشم می‌آمد نگاه توأم با دلتنگی و درعین‌حال لبخندِ رضایت و شادی نشسته بر سیمای غرفه‌داران و ناشران حاضر در این رخداد بود.
دل‌تنگ از این‌که بعد از دو سال وقفه، بار دیگر شاهد برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با مدیریت جدید و در اوج رونق و شکوفایی بودند؛ اما بعد از گذران ۱۱ روز، ناگزیر به وداع از شهر بنا شده نمایشگاه سی‌و سوم در مصلای امام‌خمینی(ره) بودند. و شادی و رضایت از بازگشت رونقِ اقبال و استقبال مخاطبان و برداشتن گامی بزرگ در راستای حرکت چرخ صنعت نشر را می‌شد در رفتار اغلب ناشران و غرفه‌داران حاضر در این رویداد به‌وضوح رصد کرد.
همچنین مخاطبان همدل با آخرین روز نمایشگاه نیز تلاش می‌کردند تا با دقت هرچه بیشتر و از خلوتی روز عادی نمایشگاه بیشترین بهره را برده و کتاب‌ها و غرفه‌هایی که ممکن است از چشمشان باز مانده باشد را با دقت بیشتر رصد کنند. سپس و در ادامه یا به خرید کتابهاای از قلم افتاده از لیست‌شان می‌پرداختند و یا فرصت مکتوب کردن نام کتاب‌ها در لیست آثار مدنظرشان را غنیمت شمرده تا در اولین فرصت برای تهیه کتاب‌های خود دل بازار کتاب ببندند.
همچنین به گاه خارج شدن از سالن‌ها و بخش‌های اقماری نمایشگاه سی‌وسوم گویی زیر لب در کنار وداع دل‌چسبی که با نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران داشتند، رلف آن وداع را با زلف آرزو بر برگزاری مستمر این رخداد و به‌دور بودن از هر گونه بیماری، ویروس و عامل بازدارنده در مسیر برپایی این رویداد گره می‌ردند.
هشدار وزیر امور اقتصادی و خوشحالی ناشران!
سیداحسان خان‌دوزی وزیر امور اقتصاد و دارایی به کارخانه‌های تولید کاغذ واگذار شده براساس اصل ۴۴ هشدار داده بود که تولید خود را به ظرفیت واقعی نزدیک کنند
یکی دیگر از اتفاقات جذاب و درعین‌حال مهم روز پایانی نمایشگاه؛ گفت‌وگوهای ناشران و غرفه‌داران مبنی‌بر خبر شب گذشته خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) با محوریت حضور سیداحسان خان‌دوزی وزیر امور اقتصاد و دارایی در ساعات بعدازظهر روز جمعه (۳۰ اردیبهشت‌ماه) در سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران استوار بود.
جایی که سیداحسان خان‌دوزی وزیر امور اقتصاد و دارایی به کارخانه‌های تولید کاغذ واگذار شده براساس اصل ۴۴ هشدار داده بود که تولید خود را به ظرفیت واقعی نزدیک کنند. همین جمله کافی بود تا با نگاهی به رویکرد عمل‌گرایانه دولت سیزدهم؛ ناشران و فعالان صنعت نشر نسبت‌به تحول در بازار کاغذ به‌ویژه در بُعد ملی و کاهش قیمت آن که درنهایت به کاهش قیمت کتاب و رونق گرفتن هرچه بیشتر صنعت نشر بیش از هر زمانی امیدوار باشند.
ریزبینی نکات کمتر دیده شده روزهای برگزاری نمایشگاه کتاب
یکی از نکاتی که طی این مدت کمتر در شکل رسانه‌ای بازتاب یافته بود به لزوم توجه و بهینه‌سازی مسیرهای رفت‌وآمد طبقات شبستان برای جامعه بزرگ و دوست‌داشتنی معلولان کشور باز می‌گشت
پشت سر گذاشتن ۱۱ روز از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در گام سی‌وسوم و تجربه برگزاری این رخداد در مصلای امام‌خمینی(ره) بار دیگر فصل و فضایی را برای آسیب‌شناسی از برگزاری این دوره نمایشگاه برای فعالان عرصه رسانه و برخی از ناشران و غرفه‌داران فراهم کرده بود.
یکی از نکاتی که طی این مدت کمتر در شکل رسانه‌ای بازتاب یافته بود به لزوم توجه و بهینه‌سازی مسیرهای رفت‌وآمد برای جامعه بزرگ و دوست‌داشتنی معلولان کشور از یک‌سو و از سوی دیگر فراهم ساختن شرایطی برای خانواده‌هایی که همراه با کودکان خردسال و نوزاد خود با کالسکه در محل نمایشگاه حضور پیدا می‌کردند و برای رفتن به طبقه دوم شبستان که میزبان ناشران بخش بین‌الملل بود مجبور به بلند کردن کالسکه و طی کردن مسیری سخت‌تر برای رسیدن به مقصدشان را تجربه می‌کردند باز می‌گشت.
این مهم نشان می‌داد که در صورت میزبانی مجدد مصلای امام‌خمینی(ره) از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که اتفاقاً با رضایت اغلب ناشران نسبت‌به برگزاری این رخداد در چنین محیطی نیز همراه بود؛ در سالیان آتی، مسئولان و متولیان برگزاری این رخداد برای هرچه راحت‌تر کردن دسترسی تمامی شهروندان به بخش‌های مختلف و متنوع این رویداد نگاه ویژه‌تری مد نظر داشته باشند.
همه خداحافظی‌ها یک طرف و خداحافظی عروسک‌ها طرف دیگر!
گروه‌های نمایشی حاضر در سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که با عروسک‌های مختلف و اجرای نمایش‌های متنوع تلاش می‌کردند تا ضمن ایجاد فضایی مفرح، شاد و توأم با سرگرمی از زاویه دید هنرهای دراماتیک به تبلیغ و ترویج هرچه بیشتر فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی بپردازند؛ در آخرین روز نمایشگاه و ساعت‌های پایانی این رخداد نیز برنامه‌ای ویژه برای وداع و خداحافظی با گام سی‌وسوم نمایشگاه کتاب؛ ناشران؛ غرفه‌داران و مخاطبان حاضر در این رخداد مدنظر داشتند.
گروه‌های نمایش عروسکی طی حرکتی خودجوش هر کدام به سهمی و نوعی تلاش می‌کردند تا به شکل بداهه ضمن روایت قصه‌ای؛ مخاطبان، ناشران و مسئولان را به گاه خداحافظی به خدای یگانه بسپارند و بهترین‌ها را برای عرصه کتاب؛ کتاب‌خوانی و برگزاری هرچه باشکوه‌تر این رخداد در گام سی‌وچهارم آرزو کنند.
این اتفاق نیز از قاب دوربین عکاسان جا نماند و خود به یکی از حاشیه‌های داغ و دل‌چسب روز پایانی نمایشگاه بدل شد.
به جان کنده وداعت می‌کنم!
لحظه وداع با این رخداد، همدل شده بود با غروب دل‌چسب پایتخت در آخرین چکه از اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ خورشیدی
و سرانجام با قرار گرفتن عقربه‌های ساعت روی ساعت ۲۰؛ آخرین لحظه‌ها و ثانیه‌های یازدهمین و واپسین روز سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیز در پس شتاب ثانیه‌ها به پایان راه خود رسید.
لحظه وداع با این رخداد، همدل شده بود با غروب دل‌چسب پایتخت در آخرین چکه از اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ خورشیدی و ناشران یک‌به‌یک غرفه‌های خود را خالی می‌کردند و یا با پارچه‌هایی آنها را می‌پوشاندند تا فردا در ساعت‌های نخستین صبح برای جمع‌آوری کتاب‌ها و غرفه‌های‌شان فارغ از میزبانی مصلای امام‌خمینی(ره) از مخاطبان، خود در این نمایشگاه حاضر شوند و ادامه مسیر فعالیت خود در صنعت نشر و ارتباط تنگاتنگ با مخاطبان را طی روزهای دیگر سال جستجو کنند.
همچنین یکان یکان آنها این امید را در ذهن و دل داشتند که سال آینده در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با دستانی پُر و کتاب‌هایی پُربارتر در مواجهه با مشتاقان، علاقه‌مندان و عاشقان یار مهربان قرار گیرند.