دکتر سید محمد علوی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: عواملی از جمله اندومتریوز، سندرم تخمدان پلی کیستیک، فیبروم رحم، پولیپ‌های اندومتریال و یائسگی زودرس در زنان می‌تواند ناباروری ایجاد کند و در مردان نیز مواردی همچون واریکوسل، بیضه نزول نیافته به عنوان عوامل خطر ناباروری مطرح هستند؛ از طرفی عواملی نظیر سن، چاقی، مصرف دخانیات و مواجهات شغلی و ... نیز بی تاثیر نیستند.
وی افزود: تعدادی از این عوامل خارج از کنترل انسان هستند و برخی از عوامل در طول زمان تغییر می‌کنند اما باید به این نکته توجه داشت که خوشبختانه بیشتر این عوامل از طریق مراقبت از خود و بهبود شیوه زندگی قابل کنترل هستند و منجر به کاهش خطر ناباروری و در عین حال افزایش موفقیت روش‌های درمان ناباروری می‌شوند.
علوی ادامه داد: احتمال ناباروری با افزایش سن افزایش می‌یابد. این مساله به ویژه در زنان با کاهش تعداد و کیفیت تخمک و در مردان با کاهش کیفیت اسپرم (نطفه مرد) نمایان می‌شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: با افزایش سن زنان، عملکرد تخمدان‌ها و قدرت باروری کاهش می‌یابد به طوریکه در سنین بالاتر، زنان نبود تخمک گذاری و تاخیر در قاعدگی را تجربه می‌کنند و شواهدی وجود دارد که نشان می دهد با افزایش سن از قدرت باروری مردان کاسته می‌شود به گونه‌ای که زمان مورد نیاز برای بارداری همسر در مردان بالای ۴۵ سال پنج برابر مردان ۲۵ ساله است.
وی توضیح داد: زنان با وزن خیلی زیاد یا وزن خیلی ممکن است با مشکل نبود تخمک گذاری و اختلال قاعدگی روبه رو شده و بر باروری آنها تاثیر می‌گذارد؛ ۶۰ درصد بیمارارن مبتلا به بیماری تخمدان پلی کیستیک نیز دارای اضافه وزن و چاقی هستند. همچنین چاقی، افزایش فشارخون، دیابت دوران بارداری، وزن زیاد کودک در هنگام تولد و سزارین را در پی خواهد داشت.
علوی اضافه کرد: کاهش وزن علاوه بر کاهش خطر ابتلا به دیابت، فشارخون بالا و بیماری قلبی، سبب می‌شود که فرد تصور خوبی از بدن خود داشته و از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار شود.
رییس مرکز بهداشت خوزستان ادامه داد: کاهش متعادل پنج تا ۱۰ درصد وزن بدن، احتمال تخمک گذاری و امکان بارداری را افزایش می دهد و از سوی دیگر، افزایش وزن در حد ۵/۲ تا پنج کیلوگرم در زنان با وزن خیلی کم ممکن است منجر به تخمک‌گذاری طبیعی شود.
وی در خصوص تغذیه گفت: معمولا زمانی که زوجین تمایل به بارداری دارند نیاز به رژیم غذایی خاصی ندارند. مگر اینکه بنا بر تجویز پزشک برای باردار شدن نیاز به رژیم مشخصی داشته باشند؛ بررسی‌ها نشان داده که املاح، مواد معدنی و ویتامین‌ها مانند ویتامین سی ، ویتامین ای، سلنیوم، روی، اسید فولیک و کلسیم کیفیت اسپرم را افزایش می‌دهد.
علوی توصیه کرد: زنان استفاده زیاد از کافیین را کاهش دهند چرا که می‌تواند جذب آهن و کلسیم (۲ ماده مغذی مورد نیاز برای بارداری و لقاح) را کاهش دهد؛ این ماده در قهوه، چای و شکلات دیده می شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ادامه داد: خوردن روزانه چربی‌های سالم برای افزایش باروری مهم است و افزایش چربی‌های مضر (چربی‌های ترانس) خطر ناباروری را افزایش می دهد.
وی از دیگر عوامل موثر بر باروری به فعالیت فیزیکی، سیگار ، الکل، موادمحرک اعتیاد آور و مکمل های بدنسازی، مواجهات زیان آور شغلی و محیطی، سفید کننده‌های حاوی کلر و دیوکسین و استرس اشاره کرد.
علوی بیان کرد: مدت زمان لازم برای باردار شدن یک زن سیگاری ۲ برابر یک زن غیرسیگاری است؛ البته سیگار کشیدن زنان و مردان، هر دو باعث کاهش باروری می‌شود، همچنین سیگار سبب افزایش احتمال سقط خود به خودی و دیگر عوارض بارداری از جمله زایمان زودرس، تاخیر رشد داخل رحمی، مشکلات سلامت شیرخواران و مرگ ناگهانی شیرخوار نیز می شود.
رییس مرکز بهداشت خوزستان ادامه داد: الکل در زنان باعث تاخیر در بلوغ تخمک و کاهش کیفیت آن و افزایش احتمال سقط می شود.
وی ادامه داد: ناباروری سبب ایجاد استرس می‌شود. فشار روحی ناباروری تقریبا معادل ابتلا به سرطان یا مرگ یکی از نزدیکان در نظر گرفته می‌شود. همسرانی که استرس و مشکلات روحی ناشی از ناباروری را تجربه می‌کنند، گاهی اوقات در ارتباط با یکدیگر دچار مشکل خواهند شد.
علوی گفت: مدیریت استرس و استفاده از روش‌های آرامش اعصاب نتایج درمان ناباروری را بهبود می‌بخشد. افراد در هر شغل و مسوولیتی باید زمانی را برای زندگی خود اختصاص دهند. مطالعه، قدم زدن، عبادت، گوش دادن به موزیک ملایم، صحبت و تبادل پیام با دوستان از راه های دستیابی به آرامش است.
رییس مرکز بهداشت خوزستان بر مراجعه به موقع برای بررسی مشکل ناباروری است چون به گفته وی، هرچقدر زودتر شناسایی شود تشخیص آن سریعتر و درمان آن آسانتر خواهد بود.