هفته میراث‌فرهنگی از ۲۸ اردیبهشت ماه و هم زمان با روز جهانی موزه‌ها (۱۸ می) آغاز شده است و تا سوم خرداد ماه ادامه دارد. کشورهای مختلف که دارای سابقه تمدنی و تاریخی و موزه های بزرگ و معروف هستند، برنامه های خاصی را برگزار و مردم را تشویق می کنند علاوه بر بازدید از موزه ها، به آثار و میراث فرهنگی و تاریخی خود به عنوان گنجینه های ارزشمند بیشتر توجه کنند.
روابط عمومی مجموعه میراث جهانی تخت جمشید در پی پیگیری خبرنگار ایرنا، گزارشی از طرح‌های رونمایی شده به این مناسبت را ارائه کرده است.
این روابط عمومی در مطلب ارسالی به خبرگزاری جمهوری اسلامی نوشت: امسال به مناسبت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی؛ ۱۴ طرح شاخص در زمینه حفاظت و مرمت، فنی و ساماندهی و گردشگری در پایگاه میراث جهانی تخت جمشید رونمایی و افتتاح شد. رونمایی از این طرح‌ها با ارتباط مجازی و برخط با وزیر میراث فرهنگی و گردشگری، قائم مقام وزارتخانه و معاون میراث فرهنگی، سرپرست اداره کل امور پایگاه‌ها و با حضور مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس و جمعی از مدیران و مسئولان استانی صورت گرفت.
حفاظت و مرمت آرامگاه داریوش سوم در تخت جمشید
مرمت آرامگاه داریوش سوم از طرح‌هایی است که در هفته میراث فرهنگی از آن رونمایی شد.
در پانصدمتری جنوب صفه تخت جمشید در ارتفاعی کم از سطح زمین آرامگاهی قرارگرفته که بر روی قدمت و کاربری آن اختلاف وجود دارد، عده‌ای از مورخان و باستان‌شناسان (اشمیت و شهبازی) آن را به داریوش سوم و عده‌ای دیگر (کلایس و کالمیر) آن را به اردشیر دوم نسبت می‌دهند، هرچند که ساخت آن ناتمام رها شد.
این اثر تاریخی در سال‌های ۱۳۸۴، ۱۳۸۶، ۱۳۹۰ و به سرپرستی استاد حسن راه‌ساز مورد مرمت اولیه قرار گرفت و اقدامات بسیار مهمی صورت پذیرفت اما پروسه مرمت آن پایان نیافت. پروژه حفاظت و مرمت این بنا در زمستان سال ۱۴۰۰ و به سرپرستی مهندس رخشنده خو ادامه پیدا کرد که پاک‌سازی رگه‌ها و شکاف‌ها از رسوبات آهکی، خاک، سنگریزه، گیاهان و درختچه‌ها یکی از اقداماتی است که برای حفاظت و مرمت این بنا صورت گرفت.
پُرکردن شکاف‌های بزرگ (که عمق برخی از آن‌ها به سی سانتی‌متر می‌رسید) با ملات زبره آهکی و قلوه‌سنگ، پُرکردن رگه‌ها و شکاف‌های کوچک‌تر و روکش کردن ملات زبره آهکی با ملات لدان، تزریق مواد مخصوص جهت پر کردن حفرات و استحکام‌بخشی، تیشه‌ای کردن یک قطعه بلوک سنگی خام مورداستفاده در مرمت‌های پیشین جهت موزون‌سازی جلوه بصری نمای آرامگاه و جمع‌آوری داربست فلزی آرامگاه که حدود بیست سال در کارگاه استفاده شده بود از دیگر اقدامات انجام شده برای به سرانجام رساندن این پروژه به شمار می‌رود.
مستندنگاری، انجام مطالعات و حفاظت و مرمت نقش برجسته بهرام دوم در نقش رستم
نقش برجسته منسوب به بهرام دوم در دو صحنه جداگانه در زیر آرامگاه داریوش بزرگ در مجموعه باستانی نقش رستم در فاصله حدود هفت کیلومتری شمال غرب تخت جمشید، تصویر شده و برای قرن‌ها در معرض دید و گاه دسترس رهگذران و بازدیدکنندگان محوطه قرار داشته و با آسیب‌های متعدد و متنوعی مواجه بوده است.
رونمایی از مرمت این اثر تاریخی، برنامه دیگر هفته میراث فرهنگی امسال در استان فارس بود.
حفاظت از این نقش‌برجسته در محوطه نقش‌رستم پس از تدوین و تصویب طرح در شورای فنی در زمستان سال ۱۳۹۹ و در قالب پروژه امانی، توسط تیمی متشکل از متخصصین مستندنگار و نقشه‌بردار، کارشناس حفاظت، استادکار و نیروی فنی مرمت و باستان‌شناس در محوطه نقش‌رستم آغاز و پس از ۹ ماه در سال ۱۴۰۰، به مساحت ۳۶ مترمربع به اتمام رسید.
حفاظت و مرمت پایه ستون‌های کاخ صدستون
گزارش دیگری از تخت جمشید حاکی است که پایه ستون‌های مرمت شده کاخ صد ستون نیز در هفته میراث فرهنگی امسال رونمایی شد.
بنا بر گزارش روابط عمومی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، جهت انجام این پروژه ابتدا تمامی پایه‌ستون‌ها پایش شد تا مواردی که از لحاظ آسیب دچار اضطرار هستند انتخاب شود. در نهایت با اولویت‌گذاری مجموعه ستون‌های (G۴، H۴، G۶، F۱۰، F۴، D۴) جهت اجرای حفاظت و مرمت انتخاب شدند. حفاظت و مرمت سه پایه‌ستون در نیمسال اول سال ۱۴۰۰ به پایان رسید و در نیمسال دوم نیز سه کارگاه مرمت برای پایه‌ستون‌ها فعال شد تا در نهایت اینکه در هفته میراث فرهنگی امسال تکمیل و رونمایی شد.
پروژه راه اندازی خانه صنایع دستی در مجموعه میراث جهانی تخت جمشید و اداره میراث فرهنگی مرودشت
مشارکت مردم در توسعه گردشگری بخشی از یک حرکت جهانی است و به همین دلیل هم در برنامه‌های جهانی مانند برنامه جامع گردشگری، بر توسعه گردشگری در سطح ناحیه‌ای و محلی با مشارکت مردم بومی و جامعه محلی تأکید شده است. در برخی از این برنامه‌ها بر مشارکت ذینفعان اصلی در تمامی سطوح برنامه‌ریزی، توسعه و ارزیابی پروژه‌های گردشگری تأکید شده است. خانه صنایع دستی مرودشت با شعار آموزش برای مهارت و مهارت برای آموزش از شهریور ماه ۱۴۰۰ به طور رسمی فعالیت خود را شروع کرد. این پروژه در قالب پروژه امانی و به مساحت ۱۵۰ متر مربع تکمیل و راه اندازی شد.
تکمیل مرحله دوم از مستندنگاری و ساماندهی بانک سنگ
بنا بر این گزارش، پروژه ثبت و شناسنامه دار نمودن حدود ۳۰۰۰ قطعه از سنگ ها ی منقوش تخت‌جمشید نیز از سال ۱۳۹۷در قالب امانی اجرا شده و تا کنون ادامه دارد. رونمایی از بخشی از آثار شناسنامه دار شده، از برنامه‌های هفته میراث فرهنگی امسال بود.
همچنین تکمیل فاز دوم روشنایی بوستان پردیس، تکمیل فاز سوم پروژه ساماندهی محور ورودی تخت جمشید،اجرای کانال برق، کابل کشی و اتصال پردیس تخت جمشید به فیبر نوری و برق ژنراتور مجموعه، برق رسانی، نصب دوربین مداربسته و روشنایی کتیبه های ثبتی و چهار گانه استخر(تخت طاووس) اجرای پروژه بروزرسانی، برق رسانی، روشنایی و نورپردازی در شهر تاریخی استخر از دیگر اقدامات انجام شده است که این پروژه هم در قالب یک پروژه امانی به مساحت ۲۴۱۰ متر، تکمیل و بهره برداری شد.
نوسازی، تجهیز و بهره برداری از نمازخانه تخت جمشید
این پروژه هم در قالب یک پروژه امانی به متراژ ۱۰۰ متر مربع اجرا شده است که در هفته میراث فرهنگی سال 1401 به بهره‌برداری رسید.
پروژه راه اندازی و بهره برداری از مرکز تلفن دیجیتال
پروژه راه اندازی و بهره برداری از مرکز تلفن دیجیتال پانصد شماره ای IP Phone بر بستر فیبر نوری در محوطه های میراث جهانی تخت جمشید و اداره میراث فرهنگی مرودشت نیز از دیگر پروژه‌های انجام شده در میراث جهانی تخت‌جمشید به شمار می‌رود. این پروژه به منظور شبکه شدن با مراکز تلفن مشابه، امکان ایجاد یکپارچگی و تماس مستقیم داخلیها بین مراکز، بدون واسطه، ارتباط خطوط داخلی و امکان تماس بین تخت جمشید و دیگر محوطه های تاریخی اطراف ایجاد شد.
از جمله قابلیتهای این مرکز تلفن می توان به صندوق صوتی برای کلیه مشترکین خطوط داخلی(پیام گیر)، سیستم فکس مجازی جهت کلیه مشترکین، سیستم رئیس و منشی نامحدود، پشتیبانی از خطوط IP و آنالوگ، امکان ارسال خطوط داخلی به نقاط زیرمجموعه خارج از سازمان و شهرستانها از طریق شبکه LAN با اینترنت، امکان استفاده از گوشی های IP Phone در شبکه بدون نیاز به سیم کشی، پشتیبانی، نگهداری و امکان ایجاد تنظیمات از طریق شبکه و محیط Web از نقاط دور، کاهش هزینه های مکالمات، امکان برقراری خطوط داخلی روی گوشی تلفن همراه وحجم مصرف انرژی کمتر اشاره کرد. این پروژه نیز هم‌اکنون تکمیل و آماده بهره برداری است.
بهره‌برداری از فاز نخست پروژه تجهیز و راه اندازی آزمایشگاه و کارگاه حفاظت و مرمت اشیای تاریخی
آثار و اشیای تاریخی فرهنگی بسیاری با قدمت چند هزار ساله در منطقه طی کاوش‌های باستان‌شناسی به دست آمده است‌که لزوم اقدامات اولیه حفاظت اضطراری این آثار با توجه به آسیب‌های وارده در طول زمان را می طلبد. در این کارگاه و آزمایشگاه، آثار تاریخی شامل ظروف سفالی، سنگ‌نبشته‌ها، قطعات سنگی نقش برجسته‌های تخت‌جمشید، آجرهای لعابدار، الواح و اثر مهرها و... از گزند آسیب‌های وارده شامل تخریب‌های شیمیایی (خوردگی، رسوبات و شوره و تغییر رنگ ) و آسیب‌های فیزیکی (شکستگی و ساییدگی ) و بیولوژیکی ( قارچ‌زدگی و کپک‌زدگی) ارزیابی و حفاظت و مرمت می‌شوند. در حال حاضر ابزار و موادآزمایشگاه درحال تکمیل و توسعه است. فاز نخست این پروژه در مساحت ۱۰۰ متر مربع انجام شد.
راه اندازی بستر انتقال تصویر دوربین های حفاظتی به تخت جمشید
تکمیل و بهره برداری از پروژه برق رسانی محوطه تل آجری، راه اندازی خط تلفن و راه اندازی بستر انتقال تصویر دوربین های حفاظتی به تخت جمشید، تکمیل و بهره برداری از پروژه نورپردازی مجموعه های نقش رستم و نقش رجب هم که در قالب امانی و به مساحت ۳۱۱۰ متر است از دیگر اقدامات انجام شده محسوب می‌شود.
نصب، اجرا و راه اندازی BTS موبایل (همراه اول ۴G) در مجموعه میراث جهانی تخت جمشید با همکاری شرکت مخابرات استان فارس نیز در قالب پروژه ای امانی و به منظور آنتن دهی بهتر تلفن همراه و بالا بردن کیفیت اینترنت مجموعه صورت گرفته است.
مجموعه آثار تخت جمشید به یادگار مانده از دوران هخامنشیان در 55 کیلومتری شمال شیراز و در محدوده شهرستان مرودشت واقع است. این مجموعه آثار تاریخی در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.