افشین شحنهتبار در بررسی و مقایسه سیوسومین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با دورههای پیشین این نمایشگاه به خبرنگار ایرنا گفت: مهمترین تفاوت این نمایشگاه و نمایشگاه قبلی این است که همه برنامهریزیها دقیقه نودی بود و حتی برخی از اقدامات بعد از دقیقه ۹۰ انجام شد. در دورههای پیشین کلیه برنامهها دو تا سه ماه قبل از برگزاری نمایشگاه کتاب مشخص بود، میدانستیم از کدام مهمانها در نمایشگاه کتاب دعوت شدهاست، اگر زمان داشتهباشیم بهتر میتوانیم برای دعوت از مهمانهای خارجی برنامهریزی کنیم.
به گفته او در سیوسومین دوره، فضای کوچکتری نسبت به دورههای قبل به آژانسهای ادبی و ناشرانی که فعالیت بینالمللی دارند، اختصاص دادهشد. در دورههای قبل فضای بازتری به این حوزه اختصاص داده میشد، در حالی که در این دوره ناشران و آژانسهای ادبی در راهرویی جانمایی شدند که حتی مدیران غرفه آن را به سختی پیدا میکردند.
مدیر انتشارات شمعومه ادامه داد: باید توجه داشت به نسبت توان کشور، توقع بیشتری نمیتوان داشت. مساله دیگر در بازار کتاب این است که برخی از آژانسهای ادبی و ناشران خارجی در این نمایشگاه حضور پیدا نکردند و در بخش بینالملل نمایشگاه چند غرفه خالی وجود دارد. وجود غرفه خالی در هر نمایشگاهی امتیاز منفی است و تاثیر بدی در بازدید کنندگان دارد. این موضوع در قسمت بازار جهانی کتاب نسبت به ناشران عمومی که در شبستان فعال بودند، بیشتر به چشم میآید.
بخش بینالملل آبروی ایران در برابر کشورهای دیگر است
شحنهتبار درباره فقدان حضور فعالان کشورهای مهم در نمایشگاه کتاب توضیح داد: در این دوره نبود بخشهای مهمی مانند سفارت ژاپن، نمایشگاه فرانکفورت که پای ثابت نمایشگاه تهران بود، کشورهای فرانسه زبان، غرفههای اسپانیا و چین که همیشه در نمایشگاه کتاب تهران حضور پررنگی داشتند، مشاهده شد. تمامی اینها به دلیلِ نبودِ برنامهریزی در زمان مناسب اتفاق افتاد. چنین روندی شاید از طرف افرادی که سالها در ایران کار کردند، پذیرفته شده باشد، اما فعالان دیگر کشورها، مخصوصا افرادی که حرفهای تر کار میکنند، غیرممکن است. حداقل ۶ ماه قبل باید کنداکتور –جدول زمانی برنامه- مشخص به فعالان دیگر کشورها ارائه بدهیم.
مدیر انتشارات شمعومه با اشاره به اینکه وقفه دو ساله برگزار نشدن نمایشگاه کتاب در فضای مجازی، میتواند عامل شکلگیری مشکلات در این دوره باشد، ادامه داد: تا حدی میتوانیم با این موضوع کنار بیاییم اما امیدوارم در دورههای بعدی نمایشگاه خیلی حرفهایتر عمل کنیم، زیرا بخش بینالملل آبروی ایران در برابر کشورهای دیگر است.
فعالیت فرهنگی بسیار پیچیده است
شحنهتبار با اشاره به فعالیت غرفه کره جنوبی در نمایشگاه سئول بیان کرد: این غرفه تا حدی در نمایشگاه کتاب تهران فعالیت کرد اما این فعالیت در حد و اندازه اقدامات آنها در دیگر نمایشگاههای بینالمللی نبود. کره جنوبی در این نمایشگاه برنامههایی را با دعوت از جوانان و اهدای جوایز کوچک به آنان برگزار کرد. دقیقا همین اقدامات را غرفه ژاپن در دیگر نمایشگاهها انجام میدهد.
او ادامه داد: با توجه به این اقدامات، میتوانیم یاد بگیریم، چطور میتوانیم در نمایشگاههای خارجی جذب مخاطب داشتهباشیم و افراد را با فرهنگ خود آشنا کنیم. فعالیت فرهنگی بسیار پیچیده است و نیاز به تفکر زیاد دارد.
بخش بینالمللی نمایشگاه کتاب ویترین کشور است
به گفته این فعال بینالمللی نشر وقتی از پسوند بینالمللی در نامگذاری نمایشگاه استفاده میشود، باید همه ابعاد نمایشگاه در حد و اندازه فعالیت بینالمللی برای کشوری با ۸۵ میلیون جمعیت باشد. ایران قطب قدرت منطقه است و سابقه فرهنگی چند هزار ساله دارد. حفظ نمای این نمایشگاه حداقل چیزی است که باید رعایت شود. این در حالی است که بخش بینالملل نمایشگاه تهران کمتر از استانداردهای ایران بود، در این فضا به استانداردهای جهانی نزدیک نمیشویم.
شحنهتبار با تاکید بر اینکه نمیتوان بخش بینالملل را بدون هزینه برگزار کرد، توضیح داد: نمیتوان این بخش را فقط با هدف ارائه آمار برگزار کرد. بخش بینالمللی نمایشگاه کتاب ویترین کشور است. میتوانیم اقدامات خود را با غرفهای که عمان و قطر در این نمایشگاه داشتند، مقایسه کنیم. با توجه به ادبیات و فرهنگ چند هزار ساله ایران، باید توجه کنیم که نمای ایران را در برابر کشورهایی که شاید حضورشان به دو قرن نرسد، حفظ کنیم.