به گزارش روز سه شنبه ایرنا از شبکه خبری «فرانس ۲۴»، از آغاز جنگ اوکراین در ۲۴ فوریه (۵ اسفند ماه) قزاقستان و دیگر کشورهای منطقه با فاصله گرفتن‌های ظریف از همسایه و متحد قدرتمند خود، مورد توجه رسانه ها قرار گرفتند.
وزیر دفاع قزاقستان در ۹ مه (۱۹ اردیبهشت) رژه نظامی به مناسبت سالگرد پیروزی در مقابل نازی‌ها را که رویدادی مهم از نگاه «ولادیمیر پوتین» محسوب می‌شد، لغو کرد. همچنان که در اول ماه مارس (۱۰ اسفند) این کشور که تجمعات عمومی در آن به شدت محدود است، مجوز برگزاری تجمعی در حمایت از اوکراین را صادر کرد.
از سوی دیگر، ازبکستان و قزاقستان چند ۱۰تن کمک بشردوستانه و عمدتا اقلام بهداشتی و درمانی به کی‌یف ارسال کردند. اما مهم‌تر از این کمک‌ها، اقدام این دو کشور نزدیک به اوکراین در به رسمیت نشناختن جمهوری‌های لوهانسگ و دونتسک بود.
«میخائیل لویستون» پژوهشگر روابط بین‌الملل و کارشناس مسائل آسیای میانه یادآوری کرد: قزاقستان پیشتر نیز الحاق کریمه به روسیه را در سال ۲۰۱۴ به رسمیت نشناخته بود. امروز نیز این کشور به شدت در مورد آنچه در اوکراین می‌گذرد نگران است.
قزاقستان به مسکو اجازه دور زدن تحریم‌های غرب را نمی‌دهد
جمهوری‌های آسیای مرکزی به دلیل روابط بسیار قوی امنیتی و اقتصادی با مسکو – قرقیزستان و تاجیکستان به طور مشخص به واردات محصولات تصفیه‌شده از روسیه وابسته هستند – اما تلاش دارند تا فراتر از این نرفته و به موضع بی‌طرفی کامل در نهادهای بین‌المللی بسنده کنند. هیچ یک از این کشورها به قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل در ماه مارس که تهاجم روسیه را محکوم کرد، رأی ندادند. علاوه بر این، قزاقستان از حذف مسکو از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خودداری کرد.
«تیمور سلیمانوف» مدیر دفتر ریاست جمهوری قراقستان در مصاحبه با یک پایگاه اطلاع رسانی اروپایی در اواخر ماه مارس توضیح داد: البته روسیه می خواست ما بیشتر در کنارش باشیم. اما قزاقستان به تمامیت ارضی اوکراین احترام می گذارد.
وی اطمینان داد که کشورش قصد ندارد در کنار روسیه قرار گرفته و اجازه دورزدن تحریم‌های غرب را به مسکو بدهد.
رومن واسیلنکو معاون وزیر امور خارجه قزاقستان در گفت‌وگو با مطبوعات آلمان با فراخواندن کشورهای غربی به سرمایه‌گذاری در کشورش گفت این کشور قصد ندارد پشت «پرده آهنین» جدید قرار بگیرد.
لویستن معتقد است: از سی سال پیش، قزاقستان سیاست خارجی خود را طوری شکل داده که به شراکت انحصاری با روسیه و یا چین محدود نشود. جنگ در اوکراین این منطق را تایید کرد. هم اکنون نخستین شریک اقتصادی این کشور اروپاست که البته مساله‌ای منحصربه فرد در اروپای مرکزی محسوب می‌شود.
نگرانی از تکرار ماجرای اوکراین
رویکرد کج‌دار و مریز قزاقستان در قبال روسیه خشم و حملات لفظی هواداران پوتین را از زمان شروع جنگ برانگیخته است. «تیگران کیوسائیان» مجری روس طرفدار کرملین، به ویژه در کانال یوتیوب خود در اواخر ماه آوریل گفت «برادران قزاق، این ناسپاسی چیست؟ با دقت به اوکراین نگاه کنید، جدی فکر کنید». اظهاراتی که خشم دستگاه دیپلماسی قزاقستان را برانگیخت.
میخائیل لویستون در این باره گفت: از سال ها پیش گفتمانی به وجود آمده که می گوید قزاقستان هرگز وجود نداشته است. به تازگی یکی از معاونان دوما اعلام کرده است که باید قزاقستان را نازی‌زدایی کنیم. همانند اوکراین اقلیت قابل توجهی از روس زبانان در قزاقستان سکونت دارند.
فرانس ۲۴ در گزارش خود آورد: با وجود تنش های حاصل از جنگ اوکراین، مسکو همچنان برای کشورهای منطقه یک شریک انکارنشدنی در حوزه امنیت است. در ماه ژانویه، «قاسم جومارت توقایف» رئیس جمهوری قزاقستان مجبور شد نیروهای سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) را برای سرکوب ناآرامی‌های مدنی بی‌سابقه ناشی از افزایش شدید قیمت گاز مایع فراخواند.
لویستون اینگونه تحلیل می‌کند که امروز، در صورت بروز بحران در آسیای مرکزی، این روسیه است که مداخله می‌کند. در کوتاه‌مدت، این کشور همچنان قدرت تثبیت‌کننده بزرگ منطقه است؛ به ویژه برای تاجیکستان و ترکمنستان که طولانی ترین مرزهای آسیای مرکزی را با افغانستان دارند.
به گزارش ایرنا، «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه روز ۲۱ فوریه/۲ اسفند ۱۴۰۰ با انتقاد از بی‌توجهی غرب به نگرانی‌های امنیتی مسکو، استقلال جمهوری‌های خلق دونتسک و لوهانتسک را در منطقه دونباس به رسمیت شناخت.
وی سه روز پس از آن نیز در ۵ اسفند/۲۴ فوریه آغاز «عملیات نظامی ویژه» علیه اوکراین را اعلام کرد و روابط پرتنش مسکو- کی‌یف به رویارویی نظامی تغییر وضعیت داد. درگیری ها در اوکراین همچنان ادامه دارد و وارد چهارمین ماه خود شد.