به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت ایرنا، محمد رضا مسجدی روز جمعه در یک نشست خبری که محل جمعیت برگزار شد، افزود: مصرف سیگار از سال ۹۵ تا ۱۴۰۰ در بین گروه سنی (بالای ۱۸ سال) در زنان ۱۷.۲ درصد و در مردان ۰.۵۴ درصد کاهش داشته و بطور کلی ۷.۴۴ درصد کاهش داشته اما مصرف قلیان از سال ۹۰ تا ۱۴۰۰ در افراد بالای ۱۸ سال، در زنان ۵۷.۶ درصد و مردان ۱۷.۸درصد افزایش داشته و حدود ۲۸ درصد افزایش در گروه سنی بالای ۱۸ سال گزارش شده است.
وی اظهار داشت: سالیانه بیش از ۶۰ هزار نفر در ایران، بر اثر مصرف دخانیات جان خود را از دست می دهند که اگر روند افزایش مصرف سیگار کنترل نشود، میزان مرگ و میر در ایران در ۱۰ سال آینده به ۲۰۰ هزار نفر در سال خواهد رسید.
مسجدی تصریح کرد: مصرف دخانیات، سالیانه موجب مرگ بیش از هشت میلیون نفر در جهان می شود، هفت میلیون نفر به علت مصرف مستقیم و ۱.۲ میلیون نفر به خاطر مواجهه با دود دست دوم فوت می کنند. تا سال ۲۰۳۰ این آمار به ۱۰ میلیون مرگ خواهد رسید که هفت میلیون این مرگ ها در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد.
به گفته وی، دود ناشی از مصرف دخانیات سالانه باعث بیش از ۱.۲ میلیون مرگ زودرس می‌شود که از این تعداد ۶۵ هزار کودک در سال بر اثر بیماری‌های ناشی از دود غیرمستقیم دخانیات، جان خود را از دست می‌دهند. صنایع دخانی با تولید سالانه ۸۴ مگاتن گاز گلخانه ای، باعث بر هم زدن تعادل آب و هوا در کره زمین می شوند و علاوه بر هدر دادن منابع محیط زیست به اکوسیستم آسیب می رسانند.
دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات کشور افزود: سالانه ۳.۵ میلیون هکتار زمین برای کشت توتون از بین می رود. ۶۰۰ میلیون درخت برای تولید سیگار بریده می شوند تا ۶ هزار میلیارد سیگار تولید شود که همین کار سبب کاهش هوای سالم می شود.
مسجدی خاطرنشان کرد: ته سیگار، فراوان‌ترین نوع زباله‌های پلاستیکی در جهان است که سالانه ۷۶۷ تن زباله سمی تولید می‌کند. حدود ۴.۵ تریلیون فیلتر سیگار در سال، سطح شهرها، پارک ها، سواحل و رودخانه های ما را پر می کند و باعث آلودگی آب و خاک می شود.
وی اظهار داشت: پنج درصد از کل جنگل زدایی ها در جهان به دلیل کشت توتون است. یک فرد سیگاری در صورت ترک، به طور متوسط می تواند تا ۷۴ لیتر آب در روز ذخیره کند. هر ساله در جهان، ۲۲ میلیارد مترمکعب آب در صنایع دخانی مصرف می شود و سالانه ۲۵ میلیون تن زباله از چرخه تولید تنباکو به جا می ماند.
مسجدی تاکید کرد: رهبر انقلاب اسلامی در اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی؛ در سیاست های کلی «سلامت» به مواردی از قبیل وضع عوارض بر محصولات، مواد و خدمات زیان‌آور سلامت، همچنین اولویت پیشگیری بر درمان، افزایش آگاهی، مسئولیت پذیری، توانمندی و مشارکت ساختارمند و فعالانه فرد، خانواده و جامعه در تأمین، حفظ و ارتقای سلامت با استفاده از ظرفیت نهادها و سازمان‌های فرهنگی، آموزشی و رسانه‌ای کشور تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکید کرده اند.
وی افزود: بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه از جمله کشورهای همسایه نظیر ترکیه و پاکستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس با افزایش مالیات بر دخانیات تا ۸۰ درصد قیمت خرده فروشی، باعث کاهش مصرف محصولات دخانی، افزایش درآمد دولت و کاهش قابل توجه مرگ و میر و بار بیماری های ناشی از آن شده اند.
مسجدی ادامه داد: طبق آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی، ایران با نرخ متوسط ۱۵.۵ درصد مالیات، به عنوان یکی از ضعیف ترین کشورهای منطقه رتبه بندی شده است و مقایسه ایران با سایر کشورهای منطقه در زمینه اجرای راهبردهای کلیدی کاهش تقاضای مصرف دخانیات نشان می‌دهد که به‌رغم اقدامات قابل توجه کشورمان در حیطه های مذکور، وضعیت کشور در حوزه مالیات بر دخانیات قرمز است.
وی تصریح کرد: از دولت و مجلس تقاضامندیم برابر ماده ۸ قانون جامع کنترل دخانیات، نسبت به پیشنهاد کمیسیون تلفیق که ۵۶ درصد نمایندگان به آن رای دادند، مجددا تجدیدنظر کنند.
به گفته مسجدی، پایش مصرف دخانیات در بین دانش آموزان برای اولین بار در سال ۹۵ در شهرستان ورامین با همکاری جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات شروع شد. این طرح با هدف اجرا در سطح ملی، هم‌اکنون در ورامین به عنوان پایلوت در حال اجراست که در حال حاضر بیش از پنج هزار نفر دانش‌آموز را آموزش داده است. این طرح با درگیر کردن مدرسه، والدین، دانش آموزان، مربیان، محله‌های اطراف مدرسه کسبه و ساکنین محل سعی در درگیر کردن کل ساکنین شهر در این طرح را دارد.
وی افزود: بر اساس اجرای طرح پاد در شهر ورامین و بررسی آن در محلات، مشاهده شد که در ۵۱ محله از این شهر در مجموع ۱۲۶ واحد دخانی وجود دارد که شامل ۴۶ قلیان سرا، ۳۷ دکه و کیوسک مطبوعاتی و ۴۳ فروشگاه عرضه دخانیات است. در ۵۱ محله شهرستان ورامین، ۱۰/۹ درصد مرکز غیرمجاز عرضه دخانیات وجود دارد و ۲۴.۶ درصد از مراکز هم تغییر کاربری دادند و تعداد این مراکز طی ۲ سال فعالیت در محلات شهرستان، کاهش یافته است.
مسجدی اظهار داشت: اعداد و ارقام مقدماتی به دست آمده در شهرستان رباط کریم حاکی از این است که ۲۶.۸ درصد دختران و ۲۷.۲ پسران تجربه مصرف مواد دخانی داشتند.
وی خاطرنشان کرد: سالانه بیش از سه میلیارد پاکت سیگار با قیمت (۶ تا ۲۰۰ هزار تومان) به طور میانگین پاکتی ۲۰ هزار تومان مصرف و حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان بر اثر استعمال سیگار دود می شود. بر اساس محاسبات بانک جهانی و سازمان بهداشت جهانی، دولت ها ۲ تا ۳ برابر این مقدار (بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان) برای درمان بیماری های ناشی از دخانیات هزینه می کنند.
مسجدی اظهار داشت: مصرف دخانیات با افزایش خطر بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا، سکته (قلبی و مغزی)، بیماری های تنفسی، سرطان و غیره مرتبط است که هزینه های انسانی و اقتصادی قابل توجهی به همراه دارد.
وی گفت: قانون جامع کنترل دخانیات، تبلیغات محصولات دخانی را ممنوع اعلام کرده و در صورت وجود این تبلیغات دستگاه‌های قضایی باید با آنها برخورد کنند و البته مسئولیت رسیدگی به تبلیغات اینترنتی بر عهده پلیس فتا است.
مسجدی افزود: سال ۱۳۹۹ اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی با استناد به نامه دادستانی کل کشور اعلام کرد در صورتی که سایت یا نرم‌افزاری در این زمینه فعالیتی داشته باشد مسدود خواهد شد. تبلیغات فرو ش مواد دخانی در سایت های مختلف مانند فروشگاه اینترنتی ُپک، سایت اسموک مارکت وجود دارد و حتی فروش آنلاین سیگار خارجی در اینستاگرام نیز قابل مشاهده است.