به گزارش ایرنا، در شماره ۶۸ نشریه "پیشرفت" متعلق به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی اصفهان در مقاله‌ای به بررسی هزینه‌های خانوارهای شهری و روستایی استان اصفهان در دهک‌های مختلف در سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹ و چگونگی تغییرات آن پرداخته شده است.
در این مقاله که توسط احمد فروزنده رییس دبیرخانه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان اصفهان تهیه شده، آمده است: داده‌های اولیه این مطالعه، اطلاعات جمع‌آوری شده در قالب طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی استان در سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹ بوده است.
بر اساس این گزارش، بطور متوسط هزینه‌های خوراکی یک خانوار شهری در استان اصفهان در سال ۹۹ نسبت به ۹۴ معادل ۱۶۱ درصد و هزینه‌های غیرخوراکی ۹۴ درصد افزایش یافته است.
بطور مشابه متوسط هزینه‌های خوراکی - دخانی و غیرخوراکی برای یک خانوار روستایی در سال ۹۹ به ترتیب ۱۴۶ و ۱۱۳ درصد نسبت به سال ۹۴ افزایش را نشان می‌دهد و در مجموع متوسط هزینه‌ها در سال ۹۹ نسبت به ۹۴ به ترتیب برای خانوارهای شهری و روستایی ۱۰۹ و ۴۶ درصد افزایش داشته است.
روند سهم هزینه‌های خانوارهای شهری
در مطالعه مذکور، بررسی سهم هزینه‌های دهک اول خانوارهای شهری نشان می‌دهد که در سال‌های ۹۴ تا ۹۹ هزینه مسکن بیشترین سهم را به خود اختصاص داده و سهم خوراک نیز با رشد تصاعدی از ۲۲.۶ درصد در سال ۱۳۹۴ به ۳۴.۶۵ درصد در سال ۹۹ رسیده است که نشان می‌دهد حدود ۸۰ درصد از هزینه‌های خانوار در دهک اول مربوط به هزینه‌های مسکن و خوراک است.
همچنین بررسی سهم هزینه‌های خانوار دهک پنجم شهری استان اصفهان بیانگر افزایش سهم هزینه‌های خوراکی و مسکن در سال ۹۹ در این دهک است بطوریکه در سال ۹۹ سهم این دو گروه به حدود ۷۱ درصد رسیده در حالی که در سال‌های گذشته گروه خوراکی و مسکن حدود ۵۰ درصد هزینه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
بررسی سهم هزینه‌های دهک دهم خانوار شهری استان نیز تا حدودی افزایش سهم مسکن و خوراک در این دهک را نشان می‌دهد؛ نکته قابل تأمل در هزینه‌های دهک دهم، کاهش سهم هزینه حمل و نقل و ارتباطات از سال ۹۸ به بعد است بطوریکه در سال ۱۳۹۸ معادل ۱۳ درصد از هزینه‌ها مربوط به بخش حمل و نقل و ارتباطات بود ولی این سهم در سال ۹۹ به ۳ درصد تقلیل یافته است.
خانواده‌ها بر اساس مجموع درآمد و هزینه‌های سالانه در ۱۰ گروه دسته‌بندی می‌شوند که دهک اول کم‌درآمدترین گروه و دهک دهم پُردرآمدترین گروه از خانواده‌ها را تشکیل می‌دهند.
روند سهم هزینه‌های خانوارهای روستایی
بر اساس این گزارش، بررسی سهم هزینه‌های دهک اول در مناطق روستایی استان اصفهان نشان می‌دهد سهم هزینه خوراکی با رشدی ۵۰ درصدی از ۳۰.۵۷ درصد در سال ۹۴ به ۴۵.۸۹ درصد در سال ۹۹ رسیده است.
نکته قابل توجه، اُفت محسوس هزینه مسکن دهک اول مناطق روستایی در سال ۹۹ است بطوریکه از ۴۵.۴۹ درصد در سال ۹۸ به ۲۷.۸۹ درصد در سال ۹۹ رسیده است.
همچنین بررسی روند سهم خانوارهای دهک پنجم روستایی نشان می‌دهد که هزینه خوراکی بیشترین سهم را به خود اختصاص داده و پس از آن هزینه مسکن است.
روند سهم هزینه‌های خانوار دهک دهم روستایی استان اصفهان نیز نشان می‌دهد که بیشترین سهم هزینه مربوط به خوراکی است و گروه حمل و نقل و ارتباطات در رده دوم قرار دارد.
بررسی روند نرخ تورم در گروه کالایی استان اصفهان نیز نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۹، حمل و نقل و ارتباطات، تفریح و فرهنگ و خوراک بیشترین تورم را به خود اختصاص داده‌اند. در همین سال گروه آموزش با روند نزولی از ۱۹.۱ به ۱۱.۲ درصد رسیده که شیوع ویروس کرونا و آموزش مجازی تا حدودی در این امر سهیم است.
نسبت دهک‌های درآمدی
یکی از معیارهای سنجش توزیع درآمد در اقتصاد نسبت دهک‌های درآمدی است و اقتصاددانان جمعیت هر جامعه‌ای را به لحاظ درآمد و مصرف به ۱۰ رتبه تقسیم‌بندی می‌کنند و هریک از این رتبه‌ها را دهک می‌نامند.
دهک اول نشان دهنده ۱۰ درصد از خانوارهایی است که کمترین هزینه سالانه را داشته‌اند و در نقطه مقابل دهک دهم ۱۰ درصد از خانوارهایی را نشان می‌دهد که بیشترین مبلغ را صرف هزینه سالانه خود کرده‌اند، بنابراین این دسته از خانوارها از مُرفه‌ترین اقشار جامعه بشمار می‌آیند.
بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، در سال ۱۳۹۴ نسبت دهک دهم به دهک اول در مناطق شهری استان اصفهان ۱۰.۲۸ برابر بوده که با روند افزایشی نامحسوس به ۱۰.۸ برابر در سال ۹۹ رسیده است.
بررسی نسبت دهک پنجم به دهک اول در مناطق شهری و روستایی نیز بیانگر کاهش فاصله دهک میانه با دهک‌های اول و سوق آن به سمت دهک اول است که نشان می‌دهد از تعداد خانوارهای دهک پنجم کاسته شده و به سوی دهک پایین حرکت کرده‌اند.
همچنین بررسی دهک غنی به دهک پنجم در مناطق شهری و روستایی بیانگر افزایش محسوس این نسبت در سال‌های ۹۸ و ۹۹ است که نشان می‌دهد از تعداد خانوارهای دهک دهم کاسته و به تعداد دهک پنجم اضافه شده است.
در پایان این مقاله آمده است: بررسی هزینه خانوارهای شهری و روستایی استان اصفهان نشانگر این واقعیت است که هزینه خوراکی و غیرخوراکی در مناطق شهری و روستایی در سال های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹ دارای رشد زیادی بوده بطوریکه در مناطق شهری این هزینه‌ها در سال ۹۴ معادل ۲۲۷ میلیون و ۶۳۵ هزار و ۱۲۰ ریال بوده و با رشد ۱۸۱ درصدی به ۶۳۸ میلیون و ۴۹۵ هزار و ۳۵ ریال در سال ۱۳۹۹ رسیده است همچنین در مناطق روستایی رشد ۱۱۰ درصدی در هزینه‌های خوراکی و غیرخوراکی را شاهد هستیم که نشانگر افزایش هزینه‌ها در این سال‌هاست.
مقایسه تورم گروه‌های کالایی در مناطق شهری استان اصفهان نشان می‌دهد که سال ۹۴ بیشترین تورم مربوط به هزینه تفریح و بهداشت و درمان و در سال ۹۹ بیشترین تورم مربوط به هزینه حمل و نقل، خوراکی و تفریح و در همین سال کمترین تورم مربوط به آموزش بوده است.
با توجه به مطالب مطرح شده در مورد توزیع هزینه‌ها در دهک‌های مختلف در استان اصفهان می‌توان گفت که شناخت تاثیر تورم در افزایش و کاهش سهم دهک‌ها از مهمترین مسایل در این زمینه است.
استان اصفهان بیش از پنج میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت در ۲۸ شهرستان دارد.